ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ - ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Τό Δευτερονόμιο περιέχει τίς ἐπί μέρους συμβουλές τοῦ Μωϋσῆ, πού ἀπηύθυνε στούς Ἰσραηλῖτες ἐν ὄψει τῆς ἐπικεμένης εἰσόδου τους γιά τήν κατάκτηση τῆς ὑποσχεθείσης γῆς. Ἀναφέρει ἐπίσης, μιά περίληψη τῶν περιπλανήσεων στήν Ἔρημο τοῦ Ἰσραήλ, ἡ ὁποία εἶναι σπουδαία, διότι ὑπογραμμίζει τήν ἠθική κρίση τοῦ Θεοῦ πάνω στά διάφορα γεγονότα. Ἐπαναλαμβάνει τόν Δεκάλογο, σέ μιά γενεά ἡ ὁποία εἶχε μεγαλώσει στήν ἔρημο. Δίνει δέ ἀναγκαῖες ὁδηγίες γιά τή ζωή καί συμπεριφορά τοῦ Ἰσραήλ στή χώρα πού θά κατελάμβανε καί περιέχει τήν Παλαιστινιακή Συνθήκη (λ΄ 1-9 ). Τό βιβλίο διαπνέεται ἀπό τήν αὐστηρότητα τοῦ Νόμου. Ἡ λέξη - κλειδί εἶναι· « Θέλεις» . Τά ἐδάφια - κλειδί εἶναι· ια΄ 26 – 28:
«Κοιτάξτε· ἐγώ σήμερα βάζω μπροστά σας τήν εὐλογία καί τήν κατάρα. Τήν εὐλογία, ἄν ὑπακούσετε στίς ἐντολές τοῦ Κυρίου, τοῦ Θεοῦ σας, πού ἐγώ σᾶς δίνω σήμερα, καί τήν κατάρα, ἄν δέν τίς ὑπακούσετε κι ἀπομακρυνθεῖτε ἀπό τό δρόμο πού ἐγώ σήμερα σᾶς δείχνω, κι ἀκολουθήσετε ἄλλους θεούς, πού δέν τούς γνωρίζετε»
Εἶναι σπουδαῖο νά σημειωθεῖ ὅτι, ἐνῶ ἡ γῆ τῆς ἐπαγγελίας εἶχε ἄνευ ὅρων δοθεῖ στόν Ἀβραάμ καί στό ἀπόγονο του κατά τήν Ἀβρααμική Συνθήκη (Γενέσεως ιγ΄ 15, ιε΄ 7), ἐν τούτοις ὁ Ἰσραήλ εἰσῆλθε στή χώρα αὐτή ὁδηγούμενος ἀπό τόν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, κατόπιν τῆς ὑπό ὅρους Παλαιστινιακῆς Συνθήκης ( Δευτερονομίου κη΄ -λ΄ 9). Ὅταν παρεβίασαν ὁλοσχερῶς τούς ὅρους τῆς συνθήκης αὐτῆς, τό Ἔθνος κατ’ ἀρχήν διαιρέθηκε (Α΄ Βασιλειῶν. ιβ΄) καί κατόπιν ἐκδιώχθηκε ἀπό τή γῆ (Β΄ Βασιλειῶν ιζ΄ 1-18, κδ΄ 1 - κέ 11). Ἀλλά ἡ ἴδια συνθήκη ἄνευ ὅρων, ὑπόσχεται τήν ἐθνική ἀποκατάσταση τοῦ Ἰσραήλ.
Τό Δευτερονόμιο χωρίζεται σέ ἑπτά μέρη :
Ι. Περίληψη τῆς ἱστορίας τοῦ Ἰσραήλ στήν ἔρημο, α΄ 1-γ΄ 29.
ΙΙ. Ἐπανάληψις τοῦ Νόμου, μέ προειδοποιήσεις καί προτροπές, δ΄ 1 – ια΄ 23.
ΙΙΙ. Ὁδηγίες, προειδοποιήσεις καί προρρήσεις, ιβ΄ 1 – κζ΄ 26.
IV. Οἱ μεγάλες τελικές προφητεῖες πού συγκεφαλαιώνουν τήν ἱστορία τοῦ Ἰσραήλ, μέ τή δευτέρα ἔλευση τοῦ Χριστοῦ καί πού περιέχουν τήν Παλαιστινιακή Συνθήκη, κη΄ 1- λ΄ 20.
V. Τελευταῖες συμβουλές στούς Ἱερεῖς, τούς Λευΐτες καί στόν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, λα΄
VI. Ὁ Ψαλμός τοῦ Μωϋσῆ καί οἱ εὐλογίες του, πρό τοῦ θανάτου του, λβ΄, λγ΄.
VII. Ὁ θάνατος τοῦ Μωϋσῆ, λδ΄.
Ὁ χρόνος πού καλύπτεται ἀπό τήν ἀνασκόπηση αὐτή εἶναι 40 χρόνια.