| Μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα | Ερμηνευτική απόδοση Ιωάννη Θ. Κολιτσάρα | Ερμηνευτική απόδοση Παναγιώτη Ν. Τρεμπέλα |
| 1 ΑΚΟΥΣΑΤΕ, παῖδες, παιδείαν πατρὸς καὶ προσέχετε γνῶναι ἔννοιαν· | 1 Παιδιά μου, ακούστε με προσοχήν την διδασκαλίαν του πατρός σας και προσέχετε, ώστε να εννοήτε το ορθόν εις κάθε πτερίστασιν. | 1 Ακούσατε μὲ προσοχήν, παιδιά μου, τὴν διδασκαλίαν τοῦ πατέρα σας καὶ προσέχετε νὰ ἀποκτήσετε τὴν ἱκανότητα νὰ διακρίνετε καὶ νὰ ἐννοῆτε εἰς κάθε περίστασιν, τὶ πρέπει νὰ πράττετε. |
| 2 δῶρον γὰρ ἀγαθὸν δωροῦμαι ὑμῖν, τὸν ἐμὸν νόμον μὴ ἐγκαταλίπητε. | 2 Διότι εγώ χαρίζω πνευματικήν δωρεάν και εντολήν, κατ' εξοχήν ωφέλιμον εις σας· να μη αφήσετε ποτε τον θείον νόμον. | 2 Διότι χαρίζω πνευματικὴν δωρεὰν πολὺ ὠφέλιμον, δίδων εἰς σᾶς τὴν ἐντολὴν νὰ μὴ ἀφήσετε ποτὲ τὸν νόμον καὶ τὴν διδασκαλίαν μου. |
| 3 υἱὸς γὰρ ἐγενόμην κἀγὼ πατρὶ ὑπήκοος καὶ ἀγαπώμενος ἐν προσώπῳ μητρός, | 3 Διότι και εγώ ήμουνα, κάποτε παιδί υπάκουον στον πατέρα μου και αγαπητόν εις την μητέρα μου. | 3 Διότι καὶ ἐγὼ ἤμουν κάποτε παιδὶ καὶ ὑπήκουα εἰς τὸν πατέρα μου, ἤμουν δὲ ἀγαπητὸς εἰς τὴν μητέρα μου. |
| 4 οἳ ἐδίδασκόν με καὶ ἔλεγον· ἐρειδέτω ὁ ἡμέτερος λόγος εἰς σὴν καρδίαν· φύλασσε ἐντολάς, μὴ ἐπιλάθῃ | 4 Αυτοί οι γονείς μου με εδίδασκαν και με συνεβούλευαν. “Ας εντυπωθή ο λόγος μας εις την καρδίαν σου. Φυλασσε πάντοτε τας εντολάς του Θεού. Μη τας λησμονήσης ποτέ. | 4 Αὐτοὶ λοιπόν οἱ γονεῖς μου μὲ ἐδίδασκαν καὶ μοῦ ἔλεγαν: Ἂς ἐντυπωθοῦν καλὰ τὰ λόγια μας εἰς τὴν διάνοιάν σου. Φύλαττε τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ, αἱ ὁποῖαι εἶναι καὶ ἰδικαί μας, καὶ μὴ τὰς λησμονῇς ποτέ, |
| 5 μηδὲ παρίδῃς ρῆσιν ἐμοῦ στόματος, | 5 Μη παραβλέψης και μη αδιαφορήσης εις τα στοργικά λόγια του στόματος εμού του πατρός σου. | 5 οὔτε νὰ παραβλέψῃς καὶ να παραμελήσῃς τὰ λόγια τοῦ στόματος ἐμοῦ τοῦ πατέρα σου, |
| 6 μηδὲ ἐγκαταλίπῃς αὐτήν, καὶ ἀνθέξεταί σου· ἐράσθητι αὐτῆς, καὶ τηρήσει σε· | 6 Μη εγκαταλείψης ποτέ αυτήν την διδασκαλίαν μου και αυτή θα σε υποστηρίξη, ώστε να μη πέσης. Αγάπησε με πάθος αυτήν και αυτή θα σε προφυλάξη από πτώσεις και κινδύνους. | 6 οὔτε νὰ λησμονήσῃς ποτὲ τὴν διδασκαλίαν μου, καὶ αὐτὴ θὰ σὲ ὑποβαστάσῃ νὰ μὴ πέσῃς. Ἀγάπησέ την καὶ ἐπιθύμησε τὴν ὑπερβολικά, καὶ αὐτὴ θὰ σὲ προφυλάττῃ ἀπὸ πτώσεις καὶ ἀστόχους ἐνεργείας σου. |
| 8 περιχαράκωσον αὐτήν, καὶ ὑψώσει σε· τίμησον αὐτήν, ἵνα σε περιλάβῃ, | 8 Περιφρούρησέ την, κράτησέ την ανόθευτον και ασφαλή και αυτή θα σε δοξάση. Τιμησέ την και αυτή θα σε περιλάβη εις την αγκάλην της με στοργήν, | 7 Βάλε τὴν γύρω σου ὡς χαράκωμα, ὀχυρώσου μὲ αὐτὴν καὶ θὰ σὲ ὑψώσῃ καὶ θὰ σὲ δοξάσῃ. Ἐκτίμησε τὴν κατὰ Θεὸν σοφίαν διὰ νὰ σὲ ἐναγκαλισθῇ καὶ σὲ περιπτυχθῇ· |
| 9 ἵνα δῷ τῇ σῇ κεφαλῇ στέφανον χαρίτων, στεφάνῳ δὲ τρυφῆς ὑπερασπίσῃ σου. | 9 δια να χαρίση στο κεφάλι σου στέφανον από χάριτας και αρετάς. Αυτό δε το στεφάνι, θα είναι χαρά και ευχαρίστησις δια σέ, θα σε υπερασπίζη και θα σε προστατεύη εις όλην σου την ζωήν”. | 8 διὰ νὰ βάλῃ εἰς τὸ κεφάλι σου στεφάνι μὲ χάριτας καὶ ἀρετάς· αὐτὸ δὲ τὸ στεφάνι, τὸ ὁποῖον θὰ σὲ εὐφραίνῃ, θὰ εἶναι καὶ ἡ προστασία σου ἀπὸ κάθε κίνδυνον. |
| 10 ῎Ακουε, υἱέ, καὶ δέξαι ἐμοὺς λόγους, καὶ πληθυνθήσεται ἔτη ζωῆς σου, ἵνα σοι γένωνται πολλαὶ ὁδοὶ βίου· | 10 Και η σοφία προσθέτει· Ακουσε, παιδί μου, και δέξαι τα λόγια μου και τα έτη της ζωής σου θα πληθυνθούν. Θα ανοιχθούν δε ενώπιόν σου πολλοί δρόμοι, τρόποι ζωής ευτυχισμένης και ειρηνικής. | 9 Ἄκουε, παιδί μου, καὶ δέχθητι τὰ λόγια μου, καὶ ἔσο βέβαιος, ὅτι τὰ ἔτη τῆς ζωῆς σου θὰ πληθυνθοῦν καὶ αἱ πορεῖαι τῆς ζωῆς σου θὰ διευκολυνθοῦν καὶ θὰ σοῦ γίνουν εὐχάριστοι ἐπὶ πολλὰ ἔτη. |
| 11 ὁδοὺς γὰρ σοφίας διδάσκω σε, ἐμβιβάζω δέ σε τροχιαῖς ὀρθαῖς. | 11 Διότι εγώ θα σε διδάξω σοφούς τρόπους και πορείας της ζωής σου και θα σε βάζω να προχωρής πάντοτε εις δρόμους ευθείς, ομαλούς και ασφαλείς. | 10 Διότι ἐγὼ σὲ διδάσκω νὰ βαδίζῃς δρόμους τῆς σοφῆς καὶ ὑπὸ τοῦ φόβου τοῦ Θεοῦ φωτισμένης πείρας καὶ σὲ βάζω νὰ πορεύεσαι εἰς δρόμους ἴσιους καὶ ὁμαλούς. |
| 12 ἐὰν γὰρ πορεύῃ, οὐ συγκλεισθήσεταί σου τὰ διαβήματα, ἐὰν δὲ τρέχῃς οὐ κοπιάσεις. | 12 Οταν δε προχωρής ετσι εις την ζωήν σου, δεν θα εμποδίζωνται τα βήματά σου, θα βαδίζης με άνεσιν. Εάν δε και τρέχης εις υπερπήδησιν εμποδίων, δεν θα κοπιάσης. | 11 Τοὺς λέγω ἴσιους καὶ ὁμαλούς, διότι, ὅταν πορεύεσαι ἐπ’ αὐτῶν εἰς τὴν ζωήν σου, δὲν θὰ στενοχωρῆσαι καὶ δὲν θὰ δυσκολεύεσαι εἰς τὰς ἐνεργείας σου σὰν νὰ εἶσαι κλεισμένος ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη, ἐὰν δὲ τρέχῃς, δὲν θὰ κουρασθῇς. |
| 13 ἐπιλαβοῦ ἐμῆς παιδείας, μὴ ἀφῇς, ἀλλὰ φύλαξον αὐτὴν σεαυτῷ εἰς ζωήν σου. | 13 Κράτησε καλά και κάμε κτήμα σου την ιδικήν μου παιδαγωγίαν και μη την αφήσης, αλλά φύλαξέ την προς το συμφέρον σου, δια να έχης μακράν και ευτυχισμένην ζωήν. | 12 Πιάσε καλά, κράτησε σφιγκτὰ καὶ κάμε κτῆμα σου τὴν παιδαγωγίαν μου. Μὴ τὴν ἀφήσῃς ποτέ, ἀλλὰ φύλαξέ την διὰ τὸν ἑαυτόν σου καὶ τὸ συμφέρον σου, διὰ νὰ ζῇς πολλὰ καὶ εὐτυχισμένα ἔτη. |
| 14 ὁδοὺς ἀσεβῶν μὴ ἐπέλθῃς, μηδὲ ζηλώσῃς ὁδοὺς παρανόμων· | 14 Μη ακολουθήσης τους δρόμους και τους τρόπους της συμπεριφοράς των αμαρτωλών, ούτε να ζηλέψης τας οδούς των παρανόμων. | 13 Μὴ ἀκολουθήσῃς τοὺς δρόμους καὶ τοὺς τρόπους τῆς ζωῆς τῶν ἁμαρτωλῶν, οὔτε νὰ ζηλέψῃς τὰς ὁδοὺς τῶν παραβατῶν τοῦ θείου νόμου. |
| 15 ἐν ᾧ ἂν τόπῳ στρατοπεδεύσωσι, μὴ ἐπέλθῃς ἐκεῖ, ἔκκλινον δὲ ἀπ᾿ αὐτῶν καὶ παράλλαξον. | 15 Μη μεταβής εις τόπον, όπου αυτοί θα κατασκηνώσουν, αλλά λοξοδρόμησε μακράν από αυτούς και στρέψε αλλού την πορείαν της ζωής σου. | 14 Εἰς οἰονδήποτε μέρος καὶ ἂν σταθοῦν καὶ στήσουν τὰς σκηνάς των μὲ καυχησιολογίαν σὰν νὰ εἶναι στῖφος ληστρικόν, νὰ μὴ πᾶς ἐκεῖ, παραμέρισε ἀπὸ αὐτοὺς καὶ ἄλλξε δρόμον. |
| 16 οὐ γὰρ μὴ ὑπνώσωσιν, ἐὰν μὴ κακοποιήσωσιν, ἀφῄρηται ὁ ὕπνος αὐτῶν, καὶ οὐ κοιμῶνται· | 16 Διότι οι ασεβείς δεν θα κλείσουν μάτι, εάν δεν κάμουν το κακόν. Εξ αιτίας των ελέγχων της συνειδήσεώς των και της νοσηράς επιθυμίας των δια το κακόν, ο ύπνος έχει χαθή από αυτούς και δεν κοιμώνται. | 15 Διότι οἱ ἀσεβεῖς δὲν κλείνουν μάτι, ἐὰν δὲν κάμουν τὸ κακόν. Ὁ ὕπνος των χάνεται καὶ δὲν ἠμποροῦν νὰ κοιμηθοῦν. |
| 17 οἵδε γὰρ σιτοῦνται σῖτα ἀσεβείας, οἴνῳ δὲ παρανόμῳ μεθύσκονται. | 17 Διότι αυτοί τρώγουν τροφός, τας οποίας απέκτησαν μα αδικίας, και μεθύουν με κρασί, το οποίον επήραν με τας παρανομίας των. | 16 Διότι αὐτοὶ τρώγουν τροφάς, ποὺ ἀπεκτήθησαν μὲ ἀδικίας, καὶ μεθύουν μὲ κρασί παρανομίας, καὶ ὡς ἐκ τούτου εὑρίσκονται εἰς μεγάλην ἀνησυχίαν καὶ ταραχήν. |
| 18 αἱ δὲ ὁδοὶ τῶν δικαίων ὁμοίως φωτὶ λάμπουσι, προπορεύονται καὶ φωτίζουσιν, ἕως κατορθώσῃ ἡ ἡμέρα· | 18 Εξ αντιθέτου όμως η ζωή και η συμπεριφορά των δικαίων και εναρέτων ανθρώπων είναι ολόλαμπρος ωσάν το φως. Βαδίζουν εμπρός οι δίκαιοι και φωτίζουν με το παράδειγμά των και με τα λόγια των πάντοτε, έως ότου έλθη η ημέρα της πλήρους λαμπρότητος και δόξης των. | 17 Τοὐναντίον ἡ ζωὴ καὶ πολιτεία τῶν δικαίων καὶ ἐναρέτων εἶναι λαμπρὰ ὅπως τὸ φῶς. Οἱ δίκαιοι προπορεύονται καὶ φωτίζουν εἰς ὅλην τὴν ζωήν των, ἕως ὅτου ἔλθῃ ἡ ἡμέρα τῆς τελείας λαμπρότητος καὶ δόξης των. |
| 19 αἱ δὲ ὁδοὶ τῶν ἀσεβῶν σκοτειναί, οὐκ οἴδασι πῶς προσκόπτουσιν. | 19 Οι δρόμοι όμως και η συμπεριφορά των ασεβών είναι σκοτεινοί και σκοντάπτουν αυτοί συνεχώς, χωρίς και οι ίδιοι να καταλάβουν πως. | 18 Ἀντιθέτως οἱ δρόμοι καὶ ἡ ὅλη πολιτεία τῶν ἀσεβῶν εἶναι σκοτεινοὶ καὶ δι' αὐτὸ σκοντάπτουν χωρὶς νὰ καταλαβαίνουν, πῶς τοὺς συμβαίνει αὐτό. |
| 20 Υἱέ, ἐμῇ ρήσει πρόσεχε, τοῖς δὲ ἐμοῖς λόγοις παράβαλλε σὸν οὖς, | 20 Παιδί μου, πρόσεχε εις τα λόγια μου. Πλησίασε και βάλε το αυτί σου κοντά στους λόγους μου, | 19 Σὺ ὅμως, παιδί μου, πρόσεχε εἰς τὴν διδασκαλίαν μου, πλησίασε δὲ καὶ βάλε τὸ αὐτί σου εἰς τὰ λόγια μου, |
| 21 ὅπως μὴ ἐκλίπωσί σε αἱ πηγαί σου, φύλασσε αὐτὰς ἐν καρδίᾳ· | 21 δια να μη στειρεύσουν και χαθούν αι ζωογόνοι αυταί των λόγων μου πηγαί σου, φύλαξε αυτάς, ως πολύτιμον θησαυρόν, εις την καρδίαν σου, | 20 διὰ νὰ μὴ χαθοῦν αἱ συμβουλαί μου, ποὺ εἶναι πηγαὶ εἰρήνης καὶ εὐδαιμονίας. Φύλαξέ τας εἰς τὸ βάθος τῆς ψυχῆς σου. |
| 22 ζωὴ γάρ ἐστι τοῖς εὑρίσκουσιν αὐτὰς καὶ πάσῃ σαρκὶ ἴασις. | 22 διότι αι ζωογόνοι αυταί πηγαί της θείας αληθείας και σοφίας γίνονται αιτία ευτυχισμένης ζωής εις εκείνους, που τας ευρίσκουν, και αποβαίνουν δια πάντα άνθρωπον ριζική και αποτελεσματική θεραπεία από κάθε κακόν. | 21 Διότι εἰς ἐκείνους, ποὺ ἀξιώνονται νὰ εὔρουν τὰς πηγὰς αὐτὰς καὶ νὰ γνωρίσουν τὰς συμβουλὰς καὶ τὰς ἐντολὰς τῆς κατὰ Θεὸν σοφίας, αὐταὶ γίνονται αἰτία εὐτυχισμένης ζωῆς καὶ ἀποβαίνουν ἰατρεῖα διὰ κάθε ἄνθρωπον. |
| 23 πάσῃ φυλακῇ τήρει σὴν καρδίαν, ἐκ γὰρ τούτων ἔξοδοι ζωῆς. | 23 Με κάθε προσοχήν και επαγρύπνησιν φύλαττε την καρδίαν σου, διότι από το περιεχόμενόν της αναβλύζουν τρόποι ζωής. | 22 Μὲ πολλὴν προσοχὴν καὶ ἀσφάλειαν πρόσεχε πάντοτε τὴν καρδίαν σου καὶ τὸν ἐσωτερικὸν κόσμον τῆς ψυχῆς σου, διότι ἡ ἠθική σου προκοπὴ καὶ ἡ σωτηρία σου ἐξαρτῶνται ἀπὸ ἐκεῖνα, ποὺ βγαίνουν ἀπὸ τὴν καρδίαν σου. |
| 24 περίελε σεαυτοῦ σκολιὸν στόμα καὶ ἄδικα χείλη μακρὰν ἀπὸ σοῦ ἄπωσαι. | 24 Αφαίρεσε και πέταξε από τον εαυτόν σου το δόλιον και διεστραμμένον στόμα. Πέταξε μακρυά από σε τα χείλη, που λαλούν αδικίας εναντίον των άλλων. | 23 Κόψε ἀπὸ τὸν ἑαυτόν σου τοὺς δολίους καὶ διεστραμμένους λόγους, καὶ διῶξε μακριὰ ἀπὸ σὲ τὰ χείλη, ποὺ λαλοῦν ἄδικα κατὰ τῶν ἄλλων. |
| 25 οἱ ὀφθαλμοί σου ὀρθὰ βλεπέτωσαν, τὰ δὲ βλέφαρά σου νευέτω δίκαια. | 25 Τα μάτια σου ας βλέπουν πάντοτε το ορθόν και δίκαιον και αυτά ακόμη τα νεύματα των βλεφάρων σου ας είναι δίκαια. | 24 Τὰ μάτια σου ἂς βλέπουν ἀπονήρευτα καὶ ἴσια, ὄχι πλάγια καὶ δόλια, τὰ δὲ βλέφαρά σου ἂς κάμνουν δίκαια καὶ καλὰ νοήματα καὶ νεύματα. |
| 26 ὀρθὰς τροχιὰς ποίει σοῖς ποσὶ καὶ τὰς ὁδούς σου κατεύθυνε. | 26 Ευθείς και φωτισμένους κάμε τους δρόμους, στους οποίους βαδίζουν τα πόδια σου, και ευθείας να έχης πάντοτε τας πορείας της ζωής σου. | 25 Κάμνε ἴσιους καὶ φωτισμένους τοὺς δρόμους, εἰς τοὺς ὁποίους βαδίζουν τὰ πόδια σου, καὶ φρόντιζε ὥστε ἡ πορεία τῆς ζωῆς σου νὰ εἶναι πάντοτε εὐθεῖα καὶ νὰ ὁδηγῇ εἰς τὸ καλόν. |
| 27 μὴ ἐκκλίνῃς εἰς τὰ δεξιὰ μηδὲ εἰς τὰ ἀριστερά, ἀπόστρεψον δὲ σὸν πόδα ἀπὸ ὁδοῦ κακῆς· ὁδοὺς γὰρ τὰς ἐκ δεξιῶν οἶδεν ὁ Θεός, διεστραμμέναι δέ εἰσιν αἱ ἐξ ἀριστερῶν· αὐτὸς δὲ ὀρθὰς ποιήσει τὰς τροχιάς σου, τὰς δὲ πορείας σου ἐν εἰρήνῃ προάξει. | 27 Μη παρεκκλίνης ούτε εις τα δεξιά ούτε εις τα αριστερά. Αλλά βάδιζε την ευθείαν οδόν. Απομάκρυνε δε τα πόδια σου από τον δρόμον του κακού. Διότι ο Κυριος και Θεός γνωρίζει και επιδοκιμάζει μόνον τας δεξιάς, τας ευθείας και αγαθάς οδούς. Αι δε προς τα αριστερά οδοί είναι διεστραμμέναι. Αυτός ούτος ο Κυριος θα χαράξη ευθείας οδούς ενώπιόν σου, θα σε βοηθήση να τας ακολουθήσης και θα σε οδηγή εν ειρήνη στους δρόμους της ζωής σου. | 26 Μὴ παρεκκλίνῃς οὔτε εἰς τὰ δεξιὰ οὔτε εἰς τὰ ἀριστερά, ἀλλὰ βάδιζε τὴν εὐθεῖαν καὶ μέσην βασιλικὴν ὁδόν. Ἐμπόδισε τὸ πόδι σου ἀπὸ τὸν κακὸν δρόμον. Διότι ὁ Θεὸς γνωρίζει τοὺς δεξιοὺς δρόμους, οἱ δὲ ἀριστεροὶ εἶναι πονηροὶ καὶ διεστραμμένοι. Μὴ δυσκολεύεσαι καὶ μὴ θεωρῇς ἀδύνατον τὸ νὰ βαδίζῃς τὸν εὐθὺν καὶ βασιλικὸν δρόμον. Διότι αὐτὸς ὁ Θεὸς θὰ σὲ ἐνισχύσῃ, ὥστε αἱ τροχιαί, μέσα εἰς τὰς ὁποίας θὰ κινῆται ἡ ὅλη διαγωγή σου, νὰ εἶναι ὀρθαί, αὐτὸς δὲ τὰς πορείας καὶ ὅλην τὴν ἀναστροφήν σου θὰ προάγῃ καὶ θὰ εὐλογῇ μὲ εἰρήνην, δίδων ἀνάπαυσιν εἰς τὴν ψυχήν σου. |
