| Μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα | Ερμηνευτική απόδοση Ιωάννη Θ. Κολιτσάρα | Ερμηνευτική απόδοση Παναγιώτη Ν. Τρεμπέλα |
| 1 ΑΚΟΛΑΣΤΟΝ οἶνος καὶ ὑβριστικὸν μέθη, πᾶς δὲ ἄφρων τοιούτοις συμπλέκεται. | 1 Ο πολύς οίνος οδηγεί εις την ακολασίαν, η δε μέθη εις την μωράν αλαζονείαν και την αδιαντροπιάν. Καθε μικρόμυαλος εις αυτά περιπλέκεται και εξευτελίζεται. | 1 Η ὑπερβολικὴ χρῆσις τὸ οἴνου ὁδηγεῖ εἰς ἀκολασίαν καὶ ἡ μέθη ἐξευτελίζει καὶ καταρρακώνει τὸν ἄνθρωπον. Κάθε δὲ ἄφρων μπερδεύεται καὶ περιπλέκεται εἰς τέτοιου εἴδους πάθη καὶ ἐξευτελισμούς. |
| 2 οὐ διαφέρει ἀπειλὴ βασιλέως θυμοῦ λέοντος, ὁ δὲ παροξύνων αὐτὸν ἁμαρτάνει εἰς τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν. | 2 Η απειλή του βασιλέως και γενικώτερον του ισχυρού δεν διαφέρει από τον θυμόν του εξηγριωμένου λέοντος. Οποιος τον εξερεθίζει, εκθέτει εις κίνδυνον την ιδίαν του ζωήν. | 2 Ἡ ἀπειλὴ καὶ ἡ φοβέρα τοῦ βασιλέως δὲν διαφέρει ἀπὸ τὸν θυμὸν τοῦ λιονταριοῦ· ἐκείνου δέ, ποὺ ἐρθίζει καὶ ἐξοργίζει τὸν βασιλέα, κινδυνεύει ἡ ζωή. |
| 3 δόξα ἀνδρὶ ἀποστρέφεσθαι λοιδορίας, πᾶς δὲ ἄφρων τοιούτοις συμπλέκεται. | 3 Μεγάλη τιμή και δόξα είναι δια τον άνθρωπον να αποφεύγη τας ύβρεις και τους εμπαιγμούς εναντίον των άλλων. Καθε όμως ασύνετος περιπλέκεται εις αυτά τα κακά. | 3 Διὰ τὸν ἄνθρωπον τὸ νὰ ἀποφεύγῃ τὰς λοιδορίας καὶ τὰς ὕβρεις κατὰ τῶν ἄλλων, εἶναι δόξα καὶ τιμή, κάθε ἄφρων ὅμως καὶ ἄμυαλος ἄνθρωπος περιπλέκεται καὶ ἀνακατεύεται εἰς αὐτάς. |
| 4 ὀνειδιζόμενος ὀκνηρὸς οὐκ αἰσχύνεται, ὡσαύτως καὶ ὁ δανειζόμενος σῖτον ἐν ἀμήτῳ. | 4 Ο οκνηρός δεν εντρέπεται, όταν γίνεται αντικείμενον εξευτελισμών και ονειδισμών εκ μέρους των άλλων. Ομοίως δεν εντρέπεται και εκείνος, που ζητεί δάνεια εις καιρόν, κατά τον οποίον οι άλλοι θερίζουν και συγκομίζουν. | 4 Ὁ ὀκνηρὸς καὶ τεμπέλης δὲν ἐντρέπεται, ὅταν γελοιοποιῆται καὶ ἐξευτελίζεται ἀπὸ τοὺς ἄλλους, διότι ἔχει καταντήσει ἀφιλότιμος. Τὸ ἴδιον συμβαίνει καὶ μὲ ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος, ἐπειδὴ ἀδιαφόρησε νὰ καλλιεργήσῃ τὸ χωράφι του, δανείζεται σιτάρι εἰς ἐποχὴν θερισμοῦ κατὰ τὴν ὁποίαν αἱ σιταποθῆκαι τῶν ἐργατικῶν γεμίζουν. |
| 5 ὕδωρ βαθὺ βουλὴ ἐν καρδίᾳ ἀνδρός, ἀνὴρ δὲ φρόνιμος ἐξαντλήσει αὐτήν. | 5 Ωσάν το ανεξάντλητο νερό, που υπάρχει στο βαθύ πηγάδι, είναι αι συνεταί γνώμαι και αποφάσεις, που υπάρχουν εις την καρδίαν του φρονίμου ανδρός. Ο δε συνετός και φρόνιμος θα αντλήση μέχρι τέλους αυτάς και θα τας χρησιμοποίηση, όπου πρέπει. | 5 Νερὸ πολὺ καὶ ἄφθονον, σὰν ἐκεῖνο ποὺ ἔχει γεμᾶτο εἰς μεγάλα βάθη πηγάδι, εἶναι αἱ συνεταὶ σκέψεις καὶ ἀποφάσεις τοῦ ἐναρέτου ἀνθρώπου, ὁ ἔξυπνος δὲ ἄνθρωπος θὰ τὰς ἀντλῄση ὅλας καὶ θὰ τὰς ἐπωφεληθῇ μέχρι πλήρους ἑξαντλήσεως. |
| 6 μέγα ἄνθρωπος καὶ τίμιον ἀνὴρ ἐλεήμων, ἄνδρα δὲ πιστὸν ἔργον εὑρεῖν. | 6 Μεγάλο πράγμα αυτό το δημιούργημα του Θεού, που λέγεται άνθρωπος. Πολύτιμος όμως είναι ο ελεήμων. Το να εύρης όμως ένα άνθρωπον πιστόν εις τα έργα και εις τα λόγια, είναι πολύ δύσκολον. | 6 Εἶναι μεγάλο τὸ δημιούργημα, ποὺ ὀνομάζεται ἄνθρωπος, διότι ἐπλάσθη ἀπὸ τὸν Θεὸν κατ’ εἰκόνα καὶ ὁμοίωσίν του· πολύτιμος ὅμως εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ποὺ εὐσπλαγχνίζεται καὶ ἐλεεῖ. Τὸ νὰ εὕρῃς δὲ ἄνθρωπον πιστόν, ὁ ὁποῖος θὰ ἐλεῇ τὸν συνάνθρωπόν του ἐπνεόμενος ἀπὸ τὴν πίστιν καὶ ἀποβλέπων εἰς τὴν μισθαποδοσίαν τοῦ Θεοῦ, εἶναι πολὺ δύσκολον πρᾶγμα. |
| 7 ὃς ἀναστρέφεται ἄμωμος ἐν δικαιοσύνῃ, μακαρίους τοὺς παῖδας αὐτοῦ καταλείψει. | 7 Ο γονεύς, ο οποίος ζη και συμπεριφέρεται με αρετήν και έχει άμεμπτον παράδειγμα, θα αφήση ευτυχισμένα τα παιδιά του. | 7 Ὁ γονεὺς ἐκεῖνος, ποὺ ζῇ καὶ πολιτεύεται μὲ ἀρετὴν καὶ ἄμεμπτον συμπεριφοράν, θὰ ἀφήσῃ τὰ παιδιά του εὐτυχισμένα. |
| 8 ὅταν βασιλεὺς δίκαιος καθίσῃ ἐπὶ θρόνου, οὐκ ἐναντιοῦται ἐν ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ πᾶν πονηρόν. | 8 Οταν επί του θρόνου καθίση ενας βασιλεύς ενάρετος και συνετός, δεν ημπορεί να σταθή ενώπιον των οφθαλμών του κανένα πονηρόν και κανείς πονηρός. | 8 Ὅταν ἀνέλθῃ ἐπὶ τοῦ βασιλικοῦ θρόνου ἕνας δίκαιος βασιλεύς, οἰονδήποτε κακὸν καὶ πονηρὸν δὲν ἀντιστέκεται ἐμπρός του, διότι τὸ τιμωρεῖ καὶ τὸ πατάσσει αὐστηρῶς καὶ ἀπροσωπολήπτως. |
| 9 τίς καυχήσεται ἁγνὴν ἔχειν τὴν καρδίαν; ἢ τίς παρρησιάσεται καθαρὸς εἶναι ἀπὸ ἁμαρτιῶν; | 9 Ποιός από τους ανθρώπους ημπορεί να καυχηθή ότι έχει αγνήν και καθαράν την καρδίαν από τον ρυπον της αμαρτίας; Η ποιός ημπορεί να είπη με παρρησίαν, ότι εγώ είμαι καθαρός από κάθε αμαρτίαν; Κανείς. | 9 Ποῖος ἄνθρωπος ἠμπορεῖ νὰ καυχηθῇ, ὅτι ἔχει καθαρὰν τὴν καρδίαν του ἀπὸ τὸν μολυσμὸν τῆς ἁμαρτίας; Ἢ ποῖος ἠμπορεῖ νὰ εἴπῃ μὲ παρρησίαν, ὅτι εἶναι ἀνένοχος καὶ καθαρὸς ἀπὸ ἁμαρτίαν; Ἀσφαλῶς κανείς. |
| 20 κακολογοῦντος πατέρα ἢ μητέρα σβεσθήσεται λαμπτήρ, αἱ δὲ κόραι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ ὄψονται σκότος. | 20 Θα σβήση η φλόγα της ζωής εκείνου, ο οποίος κακολογεί τον πατέρα του η την μητέρα του. Θα σβήσουν και θα καλυφθούν από το σκοτάδι αι κόραι των οφθαλμών του, ώστε να μη μπορή να βλέπη. | 20 Κάθε λάμψις καὶ δόξα θὰ σβήσῃ ἀπὸ ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος κακολογεῖ τὸν πατέρα του καὶ τὴν μητέρα του, καὶ αἱ κόραι τῶν ὀφθαλμῶν του θὰ ἀντικρύσουν τὸ αἰώνιον σκότος τοῦ ᾅδου. |
| 21 μερὶς ἐπισπουδαζομένη ἐν πρώτοις, ἐν τοῖς τελευταίοις οὐκ εὐλογηθήσεται. | 21 Μερίδιον από την πατρικήν κληρονομίαν, το οποίον αρπάζεται βιαίως και προ καιρού, δεν πρόκειται εν τέλει να έχη την ευλογίαν του Θεού. | 21 Περιουσία, ποὺ ἀρχίζει νὰ ἀποκτᾶται μὲ σπουδὴν καὶ εὐκολίαν διὰ δολίων μέσων καὶ ἁρπαγῶν, εἰς τὸ τέλος δὲν θὰ ἔχῃ τὴν εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ. |
| 22 μὴ εἴπῃς· τίσομαι τὸν ἐχθρόν, ἀλλ᾿ ὑπόμεινον τὸν Κύριον, ἵνα σοι βοηθήσῃ. | 22 Μη είπης ότι θα εκδικηθώ και θα τιμωρήσω τον εχθρόν μου. Αλλά δείξε υπομονήν απέναντι του Κυρίου, και εις αυτόν ανάθεσε την αποδόσιν του δικαίου σου, δια να σε βοηθήση και σε προστατεύση. | 22 Μὴ εἴπῃς· θὰ ἐκδικηθῶ τὸν ἐχθρόν μου· ἀλλ' ἀντὶ νὰ τὸν ἐκδικηθῇς, ἀνάθεσε τὸ δίκαιόν σου μετὰ ἐμπιστοσύνης καὶ ὑπομονῆς εἰς τὸν Θεόν, διὰ νὰ σὲ βοηθήσῃ καὶ σὲ προστατεύσῃ. |
| 10 στάθμιον μέγα καὶ μικρὸν καὶ μέτρα δισσά, ἀκάθαρτα ἐνώπιον Κυρίου καὶ ἀμφότερα καὶ ὁ ποιῶν αὐτά. | 10 Ζυγια δόλια, μεγαλύτερα του κανονικού δια την αγοράν και μικρότερα του κανονικού δια την πώλησιν, και διπλά μέτρα χωρητικότητος δια τα υγρά προϊόντα, και τα δύο είναι ακάθαρτα ενώπιον του Κυρίου, όπως επίσης και εκείνος, ο οποίος τα κατασκευάζει και τα χρησιμοποιεί. | 10 Βαρίδιον ζυγοῦ μικρότερον διὰ τὴν πώλησιν καὶ μεγαλύτερον τοῦ κανονικοῦ διὰ τὴν ἀγοράν, καθὼς καὶ τὰ διπλᾶ μέτρα χωρητικότητος, εἶναι ἀκάθαρτα ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καὶ τὰ δύο, ὅπως ἐπίσης ἀκάθαρτος εἶναι καὶ ἐκεῖνος, ποὺ τὰ χρησιμοποιεῖ διὰ νὰ πωλῇ καὶ νὰ ἀγοράζῃ. |
| 11 ἐν τοῖς ἐπιτηδεύμασιν αὐτοῦ συμποδισθήσεται νεανίσκος μετὰ ὁσίου, καὶ εὐθεῖα ἡ ὁδὸς αὐτοῦ. | 11 Ο νέος, ο οποίος συμπορεύεται και ακολουθεί τους τρόπους ζωής του οσίου, του ενάρετου, θα υποστή βαθείαν την αγαθήν επίδρασιν από το καλό παράδειγμα εκείνου και θα είναι ευθεία η πορεία της ζωής του. | 11 Ὁ νέος, ποὺ διατρίβει πλησίον παιδαγωγοῦ ἐναρέτου καὶ ἀφιερωμένου εἰς τὸν Θεόν, θὰ αἰχμαλωτισθῇ καὶ θὰ ἐπηρεασθῇ ἀπὸ τὰ ἔργα καὶ τὰς καλὰς πράξεις αὐτοῦ, καὶ ὅταν πλέον χειραφετηθῇ, θὰ εἶναι εὐθεῖα ἡ πορεία τῆς ζωῆς τουῦ καὶ ἐνάρετος ὁ βίος του. |
| 12 οὖς ἀκούει καὶ ὀφθαλμὸς ὁρᾷ· Κυρίου ἔργα καὶ ἀμφότερα. | 12 Το αυτί ακούει και το μάτι βλέπει και τα δύο όμως είναι έργα του Θεού και εις δόξαν Θεού και δια το καλόν του ανθρώπου πρέπει να χρησιμοποιούνται. | 12 Τὸ αὐτὶ ἀκούει καὶ τὸ μάτι βλέπει· καὶ τὰ δύο ὅμως εἶναι ποιήματα τοῦ Θεοῦ καὶ κατὰ Θεὸν πρέπει νὰ χρησιμοποιοῦνται. |
| 13 μὴ ἀγάπα καταλαλεῖν, ἵνα μὴ ἐξαρθῇς· διάνοιξον τοὺς ὀφθαλμούς σου καὶ ἐμπλήσθητι ἄρτων. | 13 Μη ευχαριστήσαι στο να κατακρίνης άλλους, δια να μη σε αποπέμψουν εκ μέσου αυτών εκείνοι και καταστραφής. Ανοιξε τα μάτια σου καλά, ώστε να διακρίνης και να ακολουθής πάντοτε το ορθόν και το πρέπον, και τότε θα χορτάσης από αγαθά. | 13 Μὴ ἀρέσκεσαι νὰ κατακρίνῃς τοὺς ἄλλους, διὰ νὰ μὴ ἀποπεμφθῇς καὶ κοινωνικῶς, καθιστάμενος ἀνεπιθύμητος καὶ μισητὸς εἰς τοὺς ὑπὸ σοῦ κατακρινομένους. Ἄνοιξε τὰ μάτια σου καὶ χόρτασε τὴν ψυχήν σου σὰν μὲ ψωμί, θεωρῶν τὰς θείας εὐεργεσίας, μέσα εἰς τὰς ὁποίας ζῇς. |
| 23 βδέλυγμα Κυρίῳ δισσὸν στάθμιον, καὶ ζυγὸς δόλιος οὐ καλὸν ἐνώπιον αὐτοῦ. | 23 Αποκρουστικά και μισητά είναι ενώπιον του Κυρίου τα διπλά ζύγια, όπως επίσης δεν είναι αρεστή και καλή ενώπιον του Κυρίου η ψεύτικη ζυγαριά. | 23 Βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ εἶναι τὰ διπλᾶ ζύγια, καὶ ἡ ψεύτικη ζυγαριὰ δὲν εἶναι καλὸν καὶ ἀρεστὸν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. |
| 24 παρὰ Κυρίου εὐθύνεται τὰ διαβήματα ἀνδρί, θνητὸς δὲ πῶς ἂν νοήσαι τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ; | 24 Από το πανάγαθον Θεόν κατευθύνονται αι πορείαι της ζωής και τα γεγονότα του βίου του ανθρώπου. Ο δε θνητός και πτωχός εις την νόησιν άνθρωπος πως είναι δυνατόν εξ εαυτού να κατανοήση τους δρόμους της ζωής, που πρέπει να βαδίση; | 24 Ἀπὸ τὴν πάνσοφον καὶ ἀγαθὴν Πρόνοιαν κατευθύνονται τὰ γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ἀσθενὴς δὲ καὶ ὑποκείμενος εἰς τὸν θάνατον ὁ ἄνθρωπος, πῶς θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ ἐννοήσῃ ποὺ πρέπει νὰ πορευθῇ; |
| 25 παγὶς ἀνδρὶ ταχύ τι τῶν ἰδίων ἁγιάσαι, μετὰ γὰρ τὸ εὔξασθαι μετανοεῖν γίνεται. | 25 Το να σπεύδη κανείς να τάξη απερισκέπτως κάτι από όσα του ανήκουν, είναι δυνατόν να του δημιουργήση κίνδυνον και παγίδα, διότι μετά το τάξιμο συμβαίνει οι απερίσκεπτοι να μετανοούν δι' αυτό. | 25 Εἶναι παγίς (ἐπικίνδυνον πρᾶγμα) εἰς κάθε ἄνθρωπον νὰ ἀφιερωσῃ εἰς τὸν Θεὸν κάτι ἀπὸ τὰ ἰδικά του γρήγορα καὶ χωρὶς ὥριμον σκέψιν, διότι μετὰ τὸ τάξιμον συμβαίνει οἱ ἀπερίσκεπτοι καὶ ἐπιπόλαιοι νὰ μετανοοῦν διὰ τὴν ὑπόσχεσιν καὶ τὸ τάξιμον, ποὺ ἔκαμαν εἰς τὸν Θεόν. |
| 26 λικμήτωρ ἀσεβῶν βασιλεὺς σοφός, καὶ ἐπιβαλεῖ αὐτοῖς τροχόν. | 26 Ο σοφός βασιλεύς λιχνίζει και ξεχωρίζει από τους καλούς τους κακοποιούς και τους ασεβείς· και αυτός θα επιβάλλη εις αυτούς την δύναμιν και τας κυρώσστου νόμου. | 26 Λιχνιστὴς καὶ ἐκκαθαριστὴς τῶν κακοποιῶν καὶ ἀσεβῶν εἶναι ὁ σοφὸς βασιλεὺς καὶ αὐτὸς θὰ ἐπιβάλῃ εἰς αὐτοὺς τὸ κράτος τοῦ νόμου ὡς ἄλλον ἐκκαθαριστικὸν τροχόν, διὰ τοῦ ὁποίου ξεχωρίζεται τὸ σιτάρι ἀπὸ τὸ ἄχυρον. |
| 27 φῶς Κυρίου πνοὴ ἀνθρώπων, ὃς ἐρευνᾷ ταμιεῖα κοιλίας. | 27 Φως Κυρίου, καθοδηγητικόν εις την ζωήν του ανθρώπου, είναι η ζωογόνος πνοη, την οποίαν ο δημιουργός του ενέπνευσε. Ο Θεός ερευνά και βλέπει ολοκάθαρα όλα όσα είναι αποκεκρυμμένα και αποταμιευμένα εις την καρδίαν και το εσωτερικόν του ανθρώπου. | 27 Φῶς τοῦ Κυρίου, τὸ ὁποῖον μᾶς καθοδηγεῖ, εἶναι ἡ πνοή, τὴν ὁποίαν ὁ δημιουργὸς ἐνεφύσησε ζωοποιῶν τοὺς πλασθέντας ἀπὸ τὸ χῶμα ἀνθρώπους. Ὁ Θεὸς δὲ εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ ἐρευνᾷ τὰ βάθη τῆς καρδίας, δηλαδὴ τί εἶναι ἀποταμιευμένον εἰς τὰ βάθη τοῦ ἐσωτερικοῦ μας. |
| 28 ἐλεημοσύνη καὶ ἀλήθεια φυλακὴ βασιλεῖ, καὶ περικυκλώσουσιν ἐν δικαιοσύνῃ τὸν θρόνον αὐτοῦ. | 28 Η ελεημοσύνη και η αλήθεια, όπως και γενικώτερον η αρετή, είναι η ασφαλής φρουρά η στηρίζουσα τον βασιλέα. Αυταί αι αρεταί θα περικυκλώσουν και θα ασφαλίσουν με δικαιοσύνην τον θρόνον του. | 28 Εὐσπλαγχνία καὶ ἀληθεία πρέπει νὰ εἶναι σὰν σωματοφύλακες ἑνὸς βασιλέως, καὶ τότε ὁ θρόνος του θὰ εἶναι περικυκλωμένος μὲ δικαιοσύνην καὶ ἀσφάλειαν. |
| 29 κόσμος νεανίαις σοφία, δόξα δὲ πρεσβυτέρων πολιαί. | 29 Στολισμός δια τους νέους είναι η σοφία και η σύνεσις. Δοξα δε των γερόντων είναι τα άσπρα μαλλιά, τα οποία μαρτυρούν πείραν, σύνεσιν και αρετήν. | 29 Ἀληθινὸς στολισμὸς εἰς τοὺς νέους εἶναι ἡ σοιφία καὶ ἡ φρονιμάδα, δόξα δὲ τῶν γερόντων τὰ λευκασμένα μαλλιά, τὰ ὁποῖα ὑποδηλώνουν πεῖραν καὶ σύνεσιν. |
| 30 ὑπώπια καὶ συντρίμματα συναντᾷ κακοῖς, πληγαὶ δὲ εἰς ταμιεῖα κοιλίας. | 30 Μωλωπίσματα στο πρόσωπον από κτυπήματα, και συντρίμματα οστών θα συναντήσουν τους κακούς εις την πορείαν της ζωής των. Πληγαί δε και ασθένειαι οδυνηραί θα απλωθούν έως τα βάθη του εσωτερικού των. | 30 Πρήξιμον εἰς τὸ πρόσωπον ἀπὸ κτυπήματα καὶ καταστροφὴν θὰ εὔρουν ἐμπρός των οἱ κακοὶ καὶ διεστραμμένοι ἄνθρωποι, ὀδυνηραὶ δὲ πληγαὶ καὶ μαστιγώσεις θὰ φθάσουν ἕως τὰ βάθη τοῦ ἐσωτερικοῦ των. |
