Μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα | Ερμηνευτική απόδοση Ιωάννη Θ. Κολιτσάρα | Ερμηνευτική απόδοση Παναγιώτη Ν. Τρεμπέλα |
1 ΚΑΙ ἔρχονται οἱ ἄνδρες Καριαθιαρὶμ καὶ ἀνάγουσι τὴν κιβωτὸν διαθήκης Κυρίου καὶ εἰσάγουσιν αὐτὴν εἰς οἶκον ᾿Αμιναδὰβ τὸν ἐν τῷ βουνῷ· καὶ τὸν ᾿Ελεάζαρ τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἡγίασαν φυλάσσειν τὴν κιβωτὸν διαθήκης Κυρίου. | 1 Ερχονται οι κάτοικοι της Καριαθιαρίμ και μεταφέρουν την Κιβωτόν της Διαθήκης του Κυρίου και εισήγαγαν αυτήν στον οίκον του Αμιναδάβ, ο οποίος οίκος ευρίσκετο εις κάποιο υψωμα. Καθιέρωσαν δε και ώρισαν τον υιόν αυτού τον Ελεάζαρ, να φυλάττη την Κιβωτόν της Διαθήκης. | 1 Έρχονται λοιπὸν οἱ ἄνδρες τῆς πόλεως Καριαθιαρὶμ καὶ σηκώνουν τὴν Κιβωτὸν τῆς Διαθήκης τοῦ Κυρίου καὶ τὴν μεταφέρουν μέσα εἰς τὸ σπίτι τοῦ Ἀμιναδάβ, ποὺ εὑρίσκετο εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ λόφου τῆς πόλεως. Καὶ ἐξεχώρισαν τὸν υἱόν του, τὸν Ἐλεάζαρ, καὶ τοῦ ἀνέθεσαν τὴν ἱερὰν ἀποστολὴν να προσέχῃ τὴν Κιβωτὸν τῆς Διαθήκης τοῦ Κυρίου. |
2 Καὶ ἐγενήθη ἀφ᾿ ἦς ἡμέρας ἧν ἡ κιβωτὸς ἐν Καριαθιαρίμ, ἐπλήθυναν αἱ ἡμέραι καὶ ἐγένετο εἴκοσι ἔτη, καὶ ἐπέβλεψε πᾶς οἶκος ᾿Ισραὴλ ὀπίσω Κυρίου. | 2 Από την ημέραν όμως, κατά την οποίαν η Κιβωτός του Κυρίου ευρίσκετο εις την Καριαθιαρίμ, επέρασε πολύ χρονικόν διάστημα, εικόσιν ολόκληρα έτη. Αλλ Α κατόπιν όλοι οι Ισραηλται έστρεψαν τα βλέμματά των εν μετανοία, προς τον Θεόν. | 2 Ἐπέρασε δὲ πολὺς καιρὸς ἀπὸ τὴν ἡμέραν κατὰ τὴν ὁποίαν ἦλθεν ἡ Κιβωτὸς εἰς τὴν Καριαθιαρίμ, ἐν συνόλῳ εἴκοσι χρόνια. Καὶ ἐστράφησαν τελικῶς ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται μετανοημένοι εἰς τὸν Κύριον. |
3 καὶ εἶπε Σαμουὴλ πρὸς πάντα οἶκον ᾿Ισραὴλ λέγων· εἰ ἐν ὅλῃ καρδίᾳ ὑμῶν ὑμεῖς ἐπιστρέφετε πρὸς Κύριον, περιέλετε θεοὺς ἀλλοτρίους ἐκ μέσου ὑμῶν καὶ τὰ ἄλση καὶ ἑτοιμάσατε τὰς καρδίας ὑμῶν πρὸς Κύριον καὶ δουλεύσατε αὐτῷ μόνῳ, καὶ ἐξελεῖται ὑμᾶς ἐκ χειρὸς ἀλλοφύλων. | 3 Τοτε τους είπεν ο Σαμουήλ τα εξής· “εάν με όλην σας την καρδίαν μετανοήτε και επιστρέφετε προς τον Κυριον, αφαιρέσατε τα αγάλματα των ξένων θεών τα οποία ευρίσκονται μεταξύ σας. Καταστρέψατε τα δάση και τα αγάλματα της Αστάρτης, ετοιμάσατε τας καρδίας σας δια τον Κυριον και εις αυτόν μόνον να υπακούσετε και να δουλεύσετε· και τότε ο Κυριος θα σας απαλλάξη από την κυριαρχίαν των αλλοφύλων”. | 3 Καὶ ὡμίλησεν ὁ Σαμουὴλ πρὸς ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας καὶ εἶπεν: «Ἐὰν ἐπιστρέφετε μετανοημένοι μὲ ὅλην τὴν καρδιάν σας πρὸς τὸν Κύριον, πάρετε καὶ βγάλετε τοὺς ξένους θεοὺς ἀπὸ ἀνάμεσά σας καὶ καταστρέψατε τὰ δάση, ὅπου λατρεύετε τὰ εἴδωλα. Κάμετε τὰς καρδίας σας εὐαίσθητους ἔναντι τοῦ Κυρίου, ὥστε νὰ Τὸν ἀγαποῦν ἀληθινὰ καὶ νὰ λατρεύουν καὶ ὑπηρετοῦν Αὐτὸν καὶ μόνον. Καὶ νὰ εἶσθε βέβαιοι ὅτι θὰ σᾶς γλυτώσῃ ἀπὸ τὰ χέρια τῶν ἀλλοφύλων Φιλισταίων». |
4 καὶ περιεῖλον οἱ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ τὰς Βααλὶμ καὶ τὰ ἄλση ᾿Ασταρὼθ καὶ ἐδούλευσαν Κυρίῳ μόνῳ. | 4 Οι Ισραηλίται πράγματι αφήρεσαν τα διάφορα αγάλματα του θεού Βααλ, τα διάφορα αγάλματα της θεάς Αστάρτης και ελάτρευσαν έκτοτε μόνον τον Κυριον. | 4 Κατόπιν τούτου οἰ Ἰσραηλῖται ἐμάζευσαν καὶ ἑξαφάνισαν τὰ ἀγάλματα τοῦ θεοῦ Βάαλ καὶ κατέστρεψαν τὰ δάση, ὅπου ἐλατρεύετο ἡ θεᾷ Ἀστάρτη, καὶ ἐλάτρευαν εἰς τὸ ἑξῆς μόνον τὸν Κύριον. |
5 καὶ εἶπε Σαμουήλ· ἀθροίσατε πάντα ᾿Ισραὴλ εἰς Μασσηφάθ, καὶ προσεύξομαι περὶ ὑμῶν πρὸς Κύριον. | 5 Ο Σαμουήλ δε είπε· “συγκεντρωθήτε όλοι οι Ισραηλίται εις την πόλιν Μασσηφάθ, εγώ δε θα προσευχηθώ δια σας προς τον Κυριον”. | 5 Καὶ εἶπεν ὁ Σαμουήλ: «Νὰ συγκεντρώσετε ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας εἰς τὴν Μασσηφὰθ καὶ θὰ προσευχηθῶ ἐκεῖ διὰ σᾶς πρὸς τὸν Κύριον». |
6 καὶ συνήχθησαν εἰς Μασσηφὰθ καὶ ὑδρεύονται ὕδωρ καὶ ἐξέχεαν ἐνώπιον Κυρίου ἐπὶ τὴν γῆν. καὶ ἐνήστευσαν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ καὶ εἶπαν· ἡμαρτήκαμεν ἐνώπιον Κυρίου· καὶ ἐδίκαζε Σαμουὴλ τοὺς υἱοὺς ᾿Ισραὴλ εἰς Μασσηφάθ. | 6 Οι Ισραηλίται συνεκεντρώθησαν πράγματι εις Μασσηφάθ. Εκεί, εις εκδήλωσιν της μετανοίας των και της αποκηρύξεως των αμαρτιών των, αντλούσαν ύδωρ και έχυναν αυτό εις την γην. Επίσης ενήστευσαν κατά την ημέραν εκείνην και διεκήρυξαν εν μετανοία· “ημαρτήσαμεν ενώπιον του Κυρίου”. Ο δε Σαμουήλ ήτο Κριτής του Ισραηλιτικού λαού και έμενεν εις Μασσηφάθ. | 6 Ἐμαζεύθηκαν λοιπὸν εἰς τὴν Μασσηφὰθ καὶ διὰ νὰ δείξουν τὴν μετάνοιαν των ἀντλοῦσαν νερὸ καὶ τὸ ἔχυναν εἰς τὴν γῆν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου. Καὶ ἐνήστευσαν κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην καὶ εἶπαν: «Ἔχομεν ἁμαρτήσει ἐνώπιον τοῦ Κυρίου». Ὁ δὲ Σαμουὴλ ἐδίκαζεν ἐκεῖ, εἰς τὴν Μασσηφάθ, ὡς Κριτὴς τὰς ὑποθέσεις τῶν Ἰσραηλιτῶν. |
7 καὶ ἤκουσαν οἱ ἀλλόφυλοι ὅτι συνηθροίσθησαν πάντες οἱ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ εἰς Μασσηφάθ, καὶ ἀνέβησαν σατράπαι ἀλλοφύλων ἐπὶ ᾿Ισραήλ· καὶ ἀκούουσιν οἱ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ καὶ ἐφοβήθησαν ἀπὸ προσώπου ἀλλοφύλων. | 7 ΟΙ Φιλισταίοι επληροφορήθησαν ότι όλοι οι Ισραηλίται είχαν συγκεντρωθή εις Μασσηφάθ. Ενόμισαν, ότι πρόκειται περί πολεμικής παρατάξεως, δια τούτο όλοι οι σατράπαι των Φιλισταίων με τον στρατόν των ανέβησαν εκεί, δια να πολεμήσουν εναντίον των Ισραηλιτών. Οι Ισραηλίται, όταν επληροφορήθησαν την παράταξιν αυτήν των Φιλισταίων, κατελήφθησαν από φόβον και δεν ετόλμησαν να αντιπαραταχθούν εναντίον αυτών. | 7 Ἄκουσαν ἐν τῷ μεταξὺ οἱ ἀλλόφυλοι Φιλισταῖοι ὅτι ἐμαζεύθηκαν ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖται εἰς τὴν Μασσηφὰθ καὶ ἀνέβησαν ἐναντίον τῶν Ἰσραηλιτῶν οἱ ἄρχοντες τῶν Φιλισταίων μἐ τὰ στρατεύματά των. Μόλις τὸ ἐπληροφορήθησαν οἱ Ἰσραηλῖται, ἐκυριεύθησαν ἀπὸ φόβον ἐμπρὸς εἰς τοὺς ἀλλοφύλους. |
8 καὶ εἶπαν οἱ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ πρὸς Σαμουήλ· μὴ παρασιωπήσῃς ἀφ᾿ ἡμῶν τοῦ μὴ βοᾶν πρὸς Κύριον Θεόν σου, καὶ σώσει ἡμᾶς ἐκ χειρὸς ἀλλοφύλων. | 8 Είπαν δε προς τον Σαμουήλ· “μη παύσης με φωνήν μεγάλην να προσεύχεσαι υπέρ ημών προς τον Κυριον τον Θεόν σου, διότι έτσι θα μας σώση ο Θεός από τα χέρια των Φιλισταίων”. | 8 Καὶ εἶπαν πρὸς τὸν Σαμουὴλ οἱ Ἰσραηλῖται: «Μὴ ἀδιαφορήσῃς διὰ τὴν κατάστασίν μας καὶ μὴ παύσῃς νὰ κραυγάζῃς ὑπὲρ ἡμῶν πρὸς Κύριον τὸν Θεόν σου. Μόνον ἔτσι θὰ μᾶς σώσῃ ἀπὸ τὰ χέρια τῶν ἀλλοφύλων». |
9 καὶ ἔλαβε Σαμουὴλ ἄρνα γαλαθηνὸν ἕνα, καὶ ἀνήνεγκεν αὐτὸν ὁλοκαύτωσιν σὺν παντὶ τῷ λαῷ τῷ Κυρίῳ. καὶ ἐβόησε Σαμουὴλ πρὸς Κύριον περὶ ᾿Ισραήλ, καὶ ἐπήκουσεν αὐτοῦ Κύριος. | 9 Ο Σαμουήλ επήρεν ένα αρνί που εθήλαζεν ακόμη, και μαζή με όλον τον λαόν το προσέφερεν ως ολοκαύτωμα προς τον Κυριον. Ο Σαμουήλ εκραύγασεν εις την προσευχήν του προς τον Κυριον υπέρ του Ισραηλιτικού λαού. Ο Κυριος ήκουσε την προσευχήν του Σαμουήλ. | 9 Καὶ ἐπῆρεν ὁ Σαμουὴλ ἕνα ἀρνί, ποὺ ἀκόμη ἐθήλαζε, καὶ τὸ προσέφερε μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς Ἰσραηλίτας, διὰ νὰ καῇ ἐντελῶς ὡς θυσία εἰς τὸν Κύριον. Καὶ ἱκέτευσε μὲ μεγάλην φωνὴν ὁ Σαμουὴλ τὸν Κύριον διὰ τοὺς Ἰσραηλίτας καὶ ὁ Κύριος εἱσήκουσε τὴν προσευχήν του. |
10 καὶ ἦν Σαμουὴλ ἀναφέρων τὴν ὁλοκαύτωσιν, καὶ ἀλλόφυλοι προσῆγον εἰς πόλεμον ἐπὶ ᾿Ισραήλ. καὶ ἐβρόντησε Κύριος ἐν φωνῇ μεγάλῃ ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐπὶ τοὺς ἀλλοφύλους, καὶ συνεχύθησαν καὶ ἔπταισαν ἐνώπιον ᾿Ισραήλ. | 10 Κατά την ώραν λοιπόν που ο Σαμουήλ προσέφερε το ολοκαύτωμα ως θυσίαν στον Κυριον, οι Φιλισταίοι επλησίαζα δια να επιτεθούν εναντίον των Ισραηλιτών. Τοτε ο Κυριος, κατά την ιστορικήν εκείνην ημέραν, απέστειλε βροντάς εκκωφαντικάς κατά των Φιλισταίων. Οι Φιλισταίοι κατελήφθησαν από πανικόν και έτσι ενικήθησαν από τους Ισραηλίτας. | 10 Ἐνῷ προσέφερεν ὅμως ὁ Σαμουὴλ τὴν θυσίαν τῆς ὁλοκαυτώσεως, οἱ ἀλλόφυλοι Φιλισταίοι ἐπλησίαζαν, διὰ νὰ πολεμήσουν ἐνάντιον τῶν Ἰσραηλιτῶν. Καὶ ἐβρόντησεν ὁ Κύριος ἀπὸ τὸν οὐρανὸν κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην μὲ ἰσχυρὸν κρότον ἐπάνω ἀπὸ τοὺς ἀλλοφύλους καὶ ἐκυριεύθησαν ἀπὸ σύγχυσιν καὶ ταραχὴν καὶ τὰ ἔχασαν ἐμπρὸς εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας. |
11 καὶ ἐξῆλθαν ἄνδρες ᾿Ισραὴλ ἐκ Μασσηφὰθ καὶ κατεδίωξαν τοὺς ἀλλοφύλους καὶ ἐπάταξαν αὐτοὺς ἕως ὑποκάτω τοῦ Βαιθχόρ. | 11 Εξώρμησαν οι Ισραηλίται από την Μασσηφάθ, κατεδίωξαν τους Φιλισταίους και εφόνευσαν αυτούς μέχρι του κάτω τμήματος της Βαιθχόρ. | 11 Καὶ ἐβγῆκαν οἱ πολεμισταὶ τοῦ Ἰσραὴλ ἀπὸ τὴν Μασσηφὰθ καὶ κατεδίωξαν τοὺς Φιλισταίους καὶ τοὺς κατετρόπωσαν καὶ τοὺς ἠνάγκασαν νὰ φύγουν νικημένοι ἕως τὴν περιοχήν, ποὺ εὑρίσκεται κάτω ἀπὸ τὴν τοποθεσίαν Βαιθχόρ. |
12 καὶ ἔλαβε Σαμουὴλ λίθον ἕνα καὶ ἔστησεν αὐτὸν ἀνὰ μέσον Μασσηφὰθ καὶ ἀνὰ μέσον τῆς παλαιᾶς καὶ ἐκάλεσε τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Αβενέζερ, Λίθος τοῦ βοηθοῦ, καὶ εἶπεν· ἕως ἐνταῦθα ἐβοήθησεν ἡμῖν Κύριος. | 12 Ο δε Σαμουήλ, εις ανάμνησιν της θαυμαστής αυτής θείας επεμβάσεως, επήρεν έναν λίθον και τον έστησε μεταξύ Μασσηφάθ και Παλαιάς. Ωνόμασε δε αυτόν τον λίθον “Αβενέζερ” όνομα το οποίον σημαίνει “Λιθος του βοηθούντος Θεού”. Και προσέθεσε· “μέχρις εδώ μας εβοήθησεν ο Κυριος”. | 12 Καὶ ἐπῆρε ὁ Σαμουὴλ μίαν μεγάλην πέτραν καὶ τὴν ἔστησεν ἀνάμεσα εἰς τὴν Μασσηφὰθ καὶ εἰς τὴν Παλαιάν (ἡ ὁποία ἦτο γειτονικὴ πόλις καὶ ἐλέγετο εἰς τὰ ἑβραϊὰ Σέν) καὶ ἔδωσεν εἰς τὴν πέτραν αὐτὴν τὸ ὄνομα Ἀβενέζερ, ποὺ σημαίνει: «Λίθος τοῦ Βοηθοῦ». Καὶ εἶπε: «Μέχρι τὸ σημεῖον αὐτὸ μᾶς ἐβοήθησεν ὁ Κύριος». |
13 καὶ ἐταπείνωσε Κύριος τοὺς ἀλλοφύλους, καὶ οὐ προσέθεντο ἔτι προσελθεῖν εἰς ὅριον ᾿Ισραήλ· καὶ ἐγενήθη χεὶρ Κυρίου ἐπὶ τοὺς ἀλλοφύλους πάσας τὰς ἡμέρας τοῦ Σαμουήλ. | 13 Ετσι δε ο Κυριος εξηυτέλισε τους Φιλισταίους οι οποίοι δεν ετόλμησαν άλλην φοράν εισβάλουν εις την χώραν του ισραηλιτικού λαού, διότι τους εβάρυνεν η τιμωρός χειρ του Κυρίου όλας τας ημέρας της ζωής του Σαμουήλ. | 13 Καὶ ἐταπεινώθησαν ἀπὸ τὸν Κύριον οἱ ἀλλόφυλοι Φιλισταῖοι καὶ δὲν ἐπεχείρησαν πλέον νὰ πλησιάσουν ἄλλην φορὰν εἰς τὰ σύνορα τῶν Ἰσραηλιτῶν. Καθ' ὅλον δὲ τὸ χρονικὸν διάστημα τῆς ζωῆς τοῦ Σαμουὴλ οἱ Φιλισταῖοι ἦσαν ταπεινωμένοι κάτω ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Κυρίου, ποὺ ἔπεφτε βαρὺ ἐπάνω των. |
14 καὶ ἀπεδόθησαν αἱ πόλεις, ἃς ἔλαβον οἱ ἀλλόφυλοι παρὰ τῶν υἱῶν ᾿Ισραήλ, καὶ ἀπέδωκαν αὐτὰς τῷ ᾿Ισραὴλ ἀπὸ ᾿Ασκάλωνος ἕως ᾿Αζόβ, καὶ τὸ ὅριον ᾿Ισραὴλ ἀφείλοντο ἐκ χειρὸς ἀλλοφύλων. καὶ ἦν εἰρήνη ἀνὰ μέσον ᾿Ισραὴλ καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ ᾿Αμορραίου. | 14 Αι πόλεις, τας οποίας οι Φιλισταίοι είχαν αφαιρέσει από τους Ισραηλίτας, ανακατελήφθησαν από του Ισραηλίτας, οι δε Φιλισταίοι επέστρεψαν αυτάς τας πόλεις από την Ασκάλωνα μέχρι της Αβόζ. Ετσι οι Ισραηλίται αφήρεσαν την χώραν των από τους Φιλισταίους και την ανέκτησαν. Συνήφθη δέ μεταξύ Ισραηλιτών και Αμορραίων ειρήνη. | 14 Ὅλαι δὲ αἱ πόλεις, ποὺ τὰς εἶχαν πάρει ἀπὸ τοὺς Ἰσραηλίτας οἱ ἀλλόφυλοι, ἐπεστράφησαν καὶ ἐδόθησαν καὶ πάλιν εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας, ἀπὸ τὴν πόλιν ποὺ ἐλέγετο Ἀσκάλων ἕως τὴν Ἀζόβ. Ἔτσι ἀπέσπασαν οἱ Ἰσραηλῖται ἀπὸ τὴν κατοχὴν τῶν Φιλισταίων ὅλην τὴν περιοχήν, ποὺ ἦτο ἰδική των. Τότε μάλιστα συνήφθη εἰρήνη καὶ μεταξὺ τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ τῶν Ἀμορραῖων. |
15 καὶ ἐδίκαζε Σαμουὴλ τὸν ᾿Ισραὴλ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς αὐτοῦ. | 15 Ο Σαμουήλ έμεινε Κριτής του Ισραηλιτικού λαού όλας τας ημέρας της ζωής του. | 15 Ἐδίκαζε δὲ ὁ Σαμουὴλ ὡς Κριτὴς τὰς ὑποθέσεις τῶν Ἰσραηλιτῶν καθ' ὅλον τὸ χρονικὸν διάστημα τῆς ζωῆς του. |
16 καὶ ἐπορεύετο κατ᾿ ἐνιαυτὸν καὶ ἐκύκλου Βαιθὴλ καὶ τὴν Γαλγαλὰ καὶ τὴν Μασσηφὰθ καὶ ἐδίκαζε τὸν ᾿Ισραὴλ ἐν πᾶσι τοῖς ἡγιασμένοις τούτοις· | 16 Καθε δε έτος περιώδευε και έκαμνε τον κύκλον των πόλεων Βαιθήλ Γαλγαλά, Μασσηφάθ, και εδίκαζε τας διαφοράς των Ισραηλιτών, οι οποίοι κατοικούσαν τους ιερούς αυτούς τόπους της γης της επαγγελίας. | 16 Ἐπήγαινε μάλιστα κάθε χρόνον μὲ τὴν σειρὰν κυκλικῶς ἀπὸ τὴν Βαιθὴλ εἰς τὴν Γαλγαλὰ καὶ τὴν Μασσηφὰθ καὶ ἐδίκαζε τὰς ὑποθέσεις τοῦ Ἰσραὴλ εἰς τοὺς τόπους αὐτούς, ποὺ εἶχαν ξεχωρισθῇ διὰ τὸ ἱερὸν ἔργον τῶν Κριτῶν. |
17 ἡ δὲ ἀποστροφὴ αὐτοῦ εἰς ᾿Αρμαθαὶμ ὅτι ἐκεῖ ἦν ὁ οἶκος αὐτοῦ, καὶ ἐδίκαζεν ἐκεῖ τὸν ᾿Ισραὴλ καὶ ᾠκοδόμησεν ἐκεῖ θυσιαστήριον τῷ Κυρίῳ. | 17 Η μόνιμος όμως κατοικία του ήτο εις Αρμαθαίμ, διότι εκεί ήτο το σπίτι του, η πατρίδα του και εκεί κυρίως έλυε τας διαφοράς των Ισραηλιτών. Εκεί δε και έκτισε θυσιαστήριον εις τιμήν του Κυρίου. | 17 Καὶ τελικῶς ἐπέστρεφε πάντοτε εἰς τὴν Ἀρμαθαίμ, διότι ἐκεῖ εὑρίσκετο τὸ σπίτι του. Ἐδίκαζε δὲ καὶ ἐκεῖ ὡς Κριτὴς τὰς ὑποθέσεις τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ ἔκτισεν ἐκεῖ θυσιαστήριον διὰ τὴν λατρείαν τοῦ Κυρίου. |