| Μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα | Ερμηνευτική απόδοση Ιωάννη Θ. Κολιτσάρα | Ερμηνευτική απόδοση Παναγιώτη Ν. Τρεμπέλα |
| 1 ΑΚΟΥΣΑΤΕ οὖν, βασιλεῖς, καὶ σύνετε· μάθετε, δικασταὶ περάτων γῆς. | 1 Ακούσατε λοιπόν αυτά, βασιλείς, και συνετισθήτε. Μαθετε καλά σεις οι δικασταί όλης της οικουμένης. | 1 Αφοῦ λοιπὸν ἐπικρέμαται ὁ κίνδυνος τοῦ να ἀνατραποῦν θρόνοι βασιλικοὶ καὶ ἀρχοντικοί, ἀκούσατε τὰ πρὸ παντὸς σεῖς, ὦ βασιλεῖς, καὶ συνετισθῆτε. Μάθετέ τα σεῖς, ποὺ εἶσθε δικασταὶ τῶν περάτων τῆς γῆς καὶ ὁλοκλήρου τῆς οἰκουμένης. |
| 2 ἐνωτίσασθε οἱ κρατοῦντες πλήθους καὶ γεγαυρωμένοι ἐπὶ ὄχλοις ἐθνῶν· | 2 Ακούσατε σεις, οι οποίοι κυριαρχείτε στους λαούς και οι οποίοι αλαζονεύεσθε δια την εξουσίαν, που έχετε επάνω εις πλήθη εθνών. | 2 Ἀνοίξατε τὰ αὐτιά σας καὶ ἀκούσατε σεῖς, ποὺ ἐξουσιάζετε καὶ κυβερνᾶτε πλήθη ἀνθρώπων, καὶ ὅσοι καυχᾶσθε καὶ ὑπερηφανεύεσθε διὰ τοὺς λαοὺς τῶν ἐθνῶν σας. |
| 3 ὅτι ἐδόθη παρὰ τοῦ Κυρίου ἡ κράτησις ὑμῖν καὶ ἡ δυναστεία παρὰ ῾Υψίστου, ὃς ἐξετάσει ὑμῶν τὰ ἔργα καὶ τὰς βουλὰς διερευνήσει· | 3 Μαθετε ότι εκ μέρους του Κυρίου έχει δοθή εις σας η εξουσία, και η κυριαρχία σας επάνω στους λαούς από τον Υψιστον, ο οποίος θα εξετάση και θα ελέγξη τα έργα σας και θα ερευνήση τας σκέψεις και τας αποφάσεις σας. | 3 Εἶναι δὲ ἀνάγκη να ἀνοίξετε τὰ αὐτιά σας καὶ να συνετισθῆτε, διότι ἡ ἐπικράτησις καὶ δύναμις, τὴν ὁποίαν ἔχετε ἐπὶ τῶν λαῶν, σᾶς ἐδόθη ἀπὸ τὸν Κύριον, καὶ ἡ ἐξουσία, τὴν ὁποίαν ἀσκεῖτε ἐπ’ αὐτῶν, σᾶς ἐδόθη ἀπὸ τὸν Ὕψιστον. Αὐτὸς λοιπὸν θὰ ἀνακρίνῃ καὶ θὰ ἐξετάσῃ ἐπακριβῶς τὰ ἔργα σας καὶ θὰ ἐρευνήσῃ τὰς σκέψεις καὶ ἀποφάσεις σας. |
| 4 ὅτι ὑπηρέται ὄντες τῆς αὐτοῦ βασιλείας οὐκ ἐκρίνατε ὀρθῶς, οὐδὲ ἐφυλάξατε νόμον, οὐδὲ κατὰ τὴν βουλὴν τοῦ Θεοῦ ἐπορεύθητε. | 4 Θα σας ελέγξη, διότι αν και είσθε υπηρέται του ιδικού του βασιλείου, δεν εκρίνατε και δεν εδικάσατε ορθώς. Δεν ετηρήσατε τον νόμον του Θεού και δεν εβαδίσατε ούτε εζήσατε σύμφωνα με το θείον θέλημα. | 4 Θὰ σᾶς ὑποβάλῃ δὲ εἰς ἀνάκρισιν ἀκριβῆ, διότι, ἐνῶ σεῖς ὑπήρξατε ὑπηρέται τοῦ βασιλικοῦ του κράτους καὶ τῆς ἰδικῆς του ἐπὶ τοῦ παντὸς κυριαρχίας, δὲν ἐκρίνατε ὀρθῶς καὶ δὲν ἀπεδώκατε δικαιοσύνην, οὔτε ἐφυλάξατε τὸν θεῖον νόμον, οὔτε ἐβαδίσατε σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. |
| 5 φρικτῶς καὶ ταχέως ἐπιστήσεται ὑμῖν, ὅτι κρίσις ἀπότομος ἐν τοῖς ὑπερέχουσι γίνεται. | 5 Φρικτή και ταχεία θα επιπέση εναντίον σας η τιμωρία, διότι τρομερά πάντοτε και αιφνίδια είναι η τιμωρία των παρανόμων αρχόντων. | 5 Καὶ θὰ σᾶς ἐπέλθῃ ἡ καταδίκη καὶ τιμωρία μὲ τρόπον φρικτὸν καὶ γρήγορον, διότι γίνεται αὐστηρὰ καὶ ἀδυσώπητος ἡ δίκη ἐκείνων, ποὺ ὑπερέχουν καὶ κυβερνοῦν. |
| 6 ὁ γὰρ ἐλάχιστος συγγνωστός ἐστιν ἐλέους, δυνατοὶ δὲ δυνατῶς ἐτασθήσονται· | 6 Διότι οι άσημοι και απλοϊκοί άνθρωποι είναι άξιοι συγγνώμης και ελέους εκ μέρους του Θεού. Οι άρχοντες όμως θα κριθούν και θα δικασθούν με αυστηρότητα. | 6 Διότι ὁ ἄσημος καὶ ἀφανής, εἰς τὸν ὁποῖον δὲν ἐδόθη καμμία ἐξουσία καὶ κανὲν ἀξίωμα, εἶναι ἄξιος τῆς συγγνώμης καὶ τοῦ ἐλέους του Θεοῦ· οἱ λαβόντες ὅμως δύναμιν καὶ ἐξουσίαν θὰ ἐξετασθοῦν καὶ θὰ κριθοῦν μὲ αὐστηρότητα. |
| 7 οὐ γὰρ ὑποστελεῖται πρόσωπον ὁ πάντων δεσπότης, οὐδὲ ἐντραπήσεται μέγεθος, ὅτι μικρὸν καὶ μέγαν αὐτὸς ἐποίησεν ὁμοίως τε προνοεῖ περὶ πάντων· | 7 Διότι δεν θα υποστείλη το πρόσωπόν του ο Δεσπότης του σύμπαντος, ούτε θα υποσταλή προ του μεγέθους της εξουσίας των αρχόντων. Διότι αυτός εδημιούργησε και τους μικρούς και τους μεγάλους και αυτός επίσης προνοεί δι' όλους. | 7 Ναί· ὁποιονδήποτε ἀξίωμα καὶ ἂν ἔχουν, θὰ κριθοῦν αὐστηρῶς, διότι ὁ δεσπότης καὶ ἐξουσιαστὴς πάντων δὲν θὰ ὑποσταλῇ καὶ δὲν θὰ φοβηθῇ ἄνθρωπον, ὀσονδήποτε ἐπίσημον καὶ ἰσχυρόν, οὔτε θὰ ἐντραπῇ καὶ θὰ λογαριάσῃ οἰονδήποτε ἀξίωμα καὶ μεγαλεῖον, διότι αὐτὸς ἐποίησε καὶ τὸν μικρὸν καὶ ἄσημον, αὐτὸς ἔκαμε καὶ τὸν ἐπίσημον καὶ μεγάλον καὶ μὲ τὸν αὐτὸν τρόπον προνοεῖ δ’ ὅλους. |
| 8 τοῖς δὲ κραταιοῖς ἰσχυρὰ ἐφίσταται ἔρευνα. | 8 Αυστηρά και λεπτομερής έρευνα και εξέτασις επιφυλάσσεται δια τους ισχυρούς. | 8 Καὶ ναὶ μὲν ἐξ ἴσου φροντίζει δι’ ὅλους, διὰ τοὺς ἔχοντας ὅμως δύναμιν καὶ ἐξουσίαν ἐπιφυλάσσεται ἀνάκρισις καὶ ἐξέτασις αὐστηρά. |
| 9 πρὸς ὑμᾶς οὖν, ὦ τύραννοι, οἱ λόγοι μου, ἵνα μάθητε σοφίαν καὶ μὴ παραπέσητε· | 9 Προς σας λοιπόν, ω άρχοντες της γης, απευθύνονται οι λόγοι μου αυτοί, δια να μάθετε την αληθινήν σοφίαν και να μη παραπέσετε στους δρόμους της παρανομίας. | 9 Πρὸς σᾶς λοιπόν, ὦ ἄρχοντες καὶ βασιλεῖς, ἀπευθύνονται οἱ λόγοι μου, διὰ νὰ μάθετε σύνεσιν καὶ πᾶσαν δικαιοσύνην, ὥστε νὰ μὴ παρεκτραπῆτε καὶ πέσητε ἔξω. |
| 10 οἱ γὰρ φυλάξαντες ὁσίως τὰ ὅσια ὁσιωθήσονται, καὶ οἱ διδαχθέντες αὐτὰ εὑρήσουσιν ἀπολογίαν. | 10 Διότι όσοι με ευσέβειαν ετήρησαν το άγιον θέλημα του Θεού, θα γίνουν άγιοι. Και όσοι εδιδάχθησαν και απεδέχθησαν την θείαν σοφίαν, θα εύρουν και θα έχουν απολογίαν κατά την ημέραν της κρίσεως. | 10 Διότι, διὰ νὰ δικαιωθῇ κανείς, δὲν ἀρκεῖ νὰ κατέχῃ ἀξίωμά τι, ἀλλ’ ἐκεῖνοι ποὺ ἐφύλαξαν μὲ εὐλάβειαν τὰ ὅσια καὶ ἅγια παραγγέλματα τοῦ ἁγίου Θεοῦ, αὐτοὶ καὶ θὰ ἁγιασθοῦν καὶ θὰ γίνουν ὅσιοι· καὶ ἐκεῖνοι ποὺ διὰ τῆς τηρήσεως ταύτης τὰ ἐδιδάχθησαν καὶ τὰ ἔζησαν, αὐτοὶ καὶ θὰ εὔρουν ἀπολογίαν εὐπρόσδεκτον ἀπὸ τὸν Κριτήν. |
| 11 ἐπιθυμήσατε οὖν τῶν λόγων μου, ποθήσατε καὶ παιδευθήσεσθε. | 11 Ας ανάψη, λοιπόν, εις σας η επιθυμία των λόγων μου αυτών. Ποθήσατε την σοφίαν μου και δι' αυτής θα παιδαγωγηθήτε και θα μορφωθήτε. | 11 Ἀφοῦ λοιπὸν τοιαῦται συνέπειαι πρόκειται νὰ ἐπακολουθήσουν, ἐπιθυμήσατε τὰ θεόπνευστα λόγια μου, ποθήσατε τὰ καὶ θὰ διδαχθῆτε ἀπὸ αὐτὰ παιδαγωγούμενοι καὶ ἀποκτῶντες πολύτιμον καὶ αἰωνίαν ἠθικὴν μόρφωσιν. |
| 12 Λαμπρὰ καὶ ἀμάραντός ἐστιν ἡ σοφία και εὐχερῶς θεωρεῖται ὑπὸ τῶν ἀγαπώντων αὐτὴν καὶ εὑρίσκεται ὑπὸ τῶν ζητούντων αὐτήν, | 12 Λαμπρά και αιωνία είναι η σοφία. Με ευκολίαν γίνεται αντιληπτή και κατανοητή, από όσους την αγαπούν. Και εύκολα ανευρίσκεται από εκείνους, που την αναζητούν. | 12 Ὁμιλῶ ἐγὼ ἡ Σοφία. Εἶναι δὲ ἡ Σοφία λαμπρὰ καὶ ἀπαστράπτουσα καὶ ἐλευθέρα ἀπὸ κάθε πλάνην καὶ σκιάν. Εἶναι ἄνθος τῆς ἀληθείας, ποὺ δὲν μαραίνεται ποτέ. Καὶ εὔκολα γίνεται ὁρατὴ εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι τὴν ἀγαποῦν, καὶ εὑρίσκεται ἀπὸ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι τὴν ποθοῦν. |
| 13 φθάνει τοὺς ἐπιθυμοῦντας προγνωσθῆναι. | 13 Καταφθάνει αυτούς, που επιθυμούν να την γνωρίσουν και την κατανοήσουν. | 13 Αὐτοὺς ποὺ τὴν ἐπιθυμοῦν, τοὺς προφθάνει ἡ ἰδία, ὥστε πρώτη αὐτὴ καθιστᾷ γνωστὸν τὸν ἑαυτόν της εἰς αὐτούς. |
| 14 ὁ ὀρθρίσας πρὸς αὐτὴν οὐ κοπιάσει, πάρεδρον γὰρ εὑρήσει τῶν πυλῶν αὐτοῦ. | 14 Εκείνος ο οποίος από το γλυκοχάραμα, από αυτήν ακόμη την ανατολήν της ζωής του προσέρχεται προς αυτήν, δεν θα κοπιάση, διότι η θεία σοφία θα στήση την έδραν της εις τας πύλας του οίκου του. | 14 Ὅποιος ἐσηκώθη πολὺ πρωῒ διὰ νὰ ζητήσῃ καὶ νὰ ἀνεύρῃ αὐτήν, δὲν θὰ κοπιάσῃ, διότι θὰ τὴν εὑρῃ νὰ κάθεται εἰς τὴν πόρταν του. |
| 15 τὸ γὰρ ἐνθυμηθῆναι περὶ αὐτῆς φρονήσεως τελειότης, καὶ ὁ ἀγρυπνήσας δι᾿ αὐτὴν ταχέως ἀμέριμνος ἔσται· | 15 Το να σκέπτεται κανείς και μελετά αυτήν είναι δείγμα μεγάλης συνέσεως. Και εκείνος που αγρυπνεί δια την απόκτησίν της, πολύ γρήγορα θα απαλλαγή από τας καταθλιπτικάς μερίμνας και θα έχη ειρηνικήν την ζωήν. | 15 Εἶναι δὲ τόσον εὔκολος καὶ πρόχειρος ἡ εὕρεσις τῆς Σοφίας, διότι καὶ μόνον τὸ νὰ τὴν σκέπτεται κανεὶς καὶ νὰ μὴ τὴν λησμονῇ εἶναι τελεία φρόνησις καὶ πολὺ μεγάλος βαθμὸς συνέσεως, καὶ ὁποῖος ἠγρύπνησε, διὰ νὰ τὴν ἀποκτήσῃ, πολὺ γρήγορα θὰ τὴν εὕρῃ καὶ θὰ ἀπαλλαγῇ ἀπὸ τὴν ἀγωνιώδη φροντίδα νὰ τὴν ἀναζητῇ. |
| 16 ὅτι τοὺς ἀξίους αὐτῆς αὕτη περιέρχεται ζητοῦσα καὶ ἐν ταῖς τρίβοις φαντάζεται αὐτοῖς εὐμενῶς καὶ ἐν πάσῃ ἐπινοίᾳ ὑπαντᾷ αὐτοῖς. | 16 Η ίδια η σοφία του Θεού περιέρχεται αδώ και εκεί και αναζητεί τους αξίους της. Ολόλαμπρη και ευμενής παρουσιάζεται στους δρόμους της ζωής των, και εις κάθε σκέψιν των τους βοηθεί πάντοτε. | 16 Θὰ ἀπαλλαγῇ δὲ οὗτος ἀπὸ τὴν φροντίδα αὐτήν, διότι ἡ Σοφία γυρίζει παντοῦ ἀναζητοῦσα ἐκείνους, ποὺ εἶναι ἄξιοί της, καὶ ὅταν τοὺς συναντᾷ εἰς τοὺς δρόμους καὶ εἰς τὴν πορείαν τῆς καθημερινῆς των ζωῆς, τοὺς παρουσιάζεται μὲ εὐμένειαν καὶ εὔνοιαν πολλὴν καὶ τοὺς παραστέκεται βοηθὸς εἰς κάθε σκέψιν καὶ ἀπασχόλησιν τοῦ νοῦ των. |
| 17 ἀρχὴ γὰρ αὐτῆς ἡ ἀληθεστάτη παιδείας ἐπιθυμία, φροντὶς δὲ παιδείας ἀγάπη, | 17 Διότι αρχή της κατά Θεόν σοφίας είναι η ειλικρινής επιθυμία της μορφώσεως, φροντίς δε και σκοπός, στον οποίον κατατείνει η παιδεία, είναι η αγάπη του Θεού. | 17 Μόνον ὅμως εἰς τοὺς ἀξίους καὶ προετοιμασμένους συμπεριφέρεται ἔτσι ἡ Σοφία. Καθ’ ὅσον ἀρχὴ τῆς σοφίας εἶναι ἡ σφοδρὰ καὶ εἰλικρινὴς ἐπιθυμία νὰ μορφωθῇ κανεὶς παιδαγωγούμενος ὑπὸ τῆς Σοφίας. Ἐπιδίωξις δὲ τῆς παιδαγωγίας ταύτης εἶναι ἡ ἀγάπη πρὸς αὐτήν (τὴν Σοφίαν). |
| 18 ἀγάπη δέ τήρησις νόμων αὐτῆς, προσοχὴ δὲ νόμων βεβαίωσις ἀφθαρσίας, | 18 Της αγάπης δε εκδήλωσις είναι η τήρησις των νόμων της θείας σοφίας. Η προσεκτική δε τήρησις των θείων νόμων είναι η βεβαία εγγύησις της πέραν του τάφου αθανασίας. | 18 Ἡ ἀγάπη δὲ αὐτὴ δὲν συνίσταται μόνον εἰς λόγια, ἀλλ’ εἶναι ἡ τήρησις τῶν νόμων τῆς ἀληθινῆς καὶ θείας Σοφίας, ἡ προσεκτικὴ δὲ τήρησις τῶν νόμων τούτων εἶναι καὶ ἐξασφάλισις τῆς ἀφθάρτου ζωῆς μετὰ θάνατον. |
| 19 ἀφθαρσία δὲ ἐγγὺς εἶναι ποιεῖ Θεοῦ. | 19 Η δε αθανασία κάμνει τον άνθρωπον να ευρίσκεται πάντοτε πλησίον του αιωνίου Θεού. | 19 Ἡ ἀφθαρσία δὲ καὶ ἀθανασία πλησιάζει τὸν ἄνθρωπον πρὸς τὸν Θεόν, ὁ Ὁποῖος μόνος καὶ ἐξ ἑαυτοῦ εἶναι ἄφθαρτος καὶ ἀθάνατος. |
| 20 ἐπιθυμία ἄρα σοφίας ἀνάγει ἐπὶ βασιλείαν. | 20 Αρα η ειλικρινής επιθυμία και η απόκτησις της θείας σοφίας ανεβάζουν τον άνθρωπον εις την βασιλείαν του Θεού. | 20 Ἐκ τῶν λεχθέντων λοιπὸν ἕπεται, ὅτι ἡ ἐπιθυμία τῆς Σοφίας καὶ ἡ προσπάθεια πρὸς ἀπόκτησιν αὐτῆς ἀνεβάζει τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. |
| 21 εἰ οὖν ἥδεσθε ἐπὶ θρόνοις καὶ σκήπτροις, τύραννοι λαῶν, τιμήσατε σοφίαν, ἵνα εἰς τὸν αἰῶνα βασιλεύσητε. | 21 Εάν λοιπόν σεις, άρχοντες των λαών, ευχαριστήσθε εις θρόνους και εις σκήπτρα, τιμήσατε και αγαπήσατε την θείαν σοφίαν, δια να βασιλεύσετε στους αιώνας. | 21 Ἐὰν λοιπὸν ἀρέσκεσθε εἰς τοὺς θρόνους καὶ εἰς τὰ σκῆπτρα τῆς βασιλικῆς ἐξουσίας, ὦ ἄρχοντες καὶ κυβερνῆται τῶν λαῶν, τιμήσατε τὴν Σοφίαν, διὰ νὰ βασιλεύσητε αἰωνίως καὶ ὄχι μόνον εἰς τὴν παροῦσαν προσωρινὴν ζωήν. |
| 22 τί δέ ἐστι σοφία καὶ πῶς ἐγένετο, ἀπαγγελῶ καὶ οὐκ ἀποκρύψω ὑμῖν μυστήρια, ἀλλὰ ἀπ᾿ ἀρχῆς γενέσεως ἐξιχνιάσω καὶ θήσω εἰς τὸ ἐμφανὲς τὴν γνῶσιν αὐτῆς καὶ οὐ μὴ παροδεύσω τὴν ἀλήθειαν. | 22 Τι δε είναι αυτή η σοφία και πως έγινε, θα σας το αναγγείλω και δεν θα κρύψω από σας τα μυστήρια του Θεού. Αλλα θα φέρω αυτά εις φως από την αρχήν της δημιουργίας, θα καταστήσω φανεράν την γνώσιν αυτής και δεν θα αντιπαρέλθω την θείαν αλήθειαν. | 22 Τί δὲ εἶναι ἡ Σοφία καὶ πῶς ἔγινε, ποία δηλαδὴ εἶναι ἡ ἀρχή της, θὰ σᾶς τὸ ἐκθέσω καὶ δὲν θὰ σᾶς ἀποκρύψω μυστηριώδεις καὶ ἀγνώστους ἀληθείας, ἀλλὰ θὰ ἐρευνήσω καταλεπτῶς ὅλα ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀρχὴν τῆς γεννήσεώς της καὶ θὰ φέρω εἰς φῶς τὴν περὶ αὐτῆς γνῶσιν καὶ δὲν θὰ παρατρέξω ἀπροσέκτως τὴν ἀλήθειαν. |
| 23 οὔτε μὴν φθόνῳ τετηκότι συνοδεύσω, ὅτι οὗτος οὐ κοινωνήσει σοφίᾳ. | 23 Δεν θα συμπεριπατήσω ούτε θα συναναστραφώ με άνθρωπον, που τον λυώνει ο φθόνος, διότι αυτός δεν θέλει να έχη καμμίαν επικοινωνίαν και σχέσιν με την σοφίαν. | 23 Ναί· ὅλην τὴν περὶ Σοφίας γνῶσιν θὰ τὴν κάμω φανερὰv καὶ δὲν θὰ κρύψω τίποτε. Δὲν θὰ κάμω συντροφιὰν καὶ δὲν θὰ μιμηθῶ ἄνθρωπον, ποὺ ἔχει λειώσει ἀπὸ τὸν φθόνον καὶ ἐκ ζηλοτυπίας κατακρατεῖ μυστικὰς τὰς γνώσεις του, διότι αὐτός, μὲ ὅλον ὅπου ἐπιδιώκει διὰ τοῦ τρόπου αὐτοῦ νὰ φαίνεται σοφώτερος, κρατῶν τὴν σοφίαν διὰ τὸν ἑαυτόν του, δὲν ἔχει καμμίαν σχέσιν μὲ τὴν Σοφίαν. |
| 24 πλῆθος δὲ σοφῶν σωτηρία κόσμου, καὶ βασιλεὺς φρόνιμος εὐστάθεια δήμου. | 24 Το πλήθος των κατά Θεόν σοφών είναι ασφάλεια και σωτηρία δια τον κόσμον. Ο δε κατά Θεόν συνετός βασιλεύς αποτελεί εγγύησιν της σταθερότητος του λαού του. | 24 Ὄχι δὲ οἱ σοφοί, οἱ κατακρατοῦντες τὴν σοφίαν, ἀλλὰ τὸ πλῆθος τῶν πράγματι σοφῶν, ποὺ κάνουν ἐπικοινωνοὺς τῆς σοφίας των καὶ τοὺς ἄλλους, αὐτοὶ εἶναι σωτηρία τοῦ κόσμου, καὶ βασιλεὺς φρόνιμος ἀποτελεῖ στερέωμα καὶ εὐδαιμονίαν τοῦ λαοῦ του. |
| 25 ὥστε παιδεύσθε τοῖς ρήμασί μου, καὶ ὠφεληθήσεσθε. | 25 Ωστε παιδαγωγηθήτε και μορφωθήτε με τα λόγια της σοφίας μου και θα αποκομίσετε μεγάλην ωφέλειαν. | 25 Ὥστε λάβετε μόρφωσιν καὶ παιδαγωγίαν ἀπὸ τὰ λόγια μου καὶ θὰ ἀποκομίσητε πραγματικὴν ὠφέλειαν. |
