ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ - ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Συγγραφέας: Ἀρκετή συζήτηση καί ἀντίθεση γνωμῶν ὑπῆρξε ἀπό ἀρχαιότατων χρόνων, ὡς πρός τή συγγραφή τῆς ἐπιστολῆς. Τό βιβλίο εἶναι ἀνώνυμο, ἀλλά ἡ παραπομπή στή Β’ Πέτρου γ’ 15, φαίνεται νά ἀποκλίνει ἴσως στήν ἰδέα ὅτι συγγραφέας τῆς πρός Ἑβραίους ἦταν ὁ Παῦλος. Ἰδέ ἐπίσης τό Ἑβραίους ιγ’ 23. Ὡστόσο ὅλοι συμφωνοῦν ὅτι εἴτε ἐγράφη ἀπό τόν Παῦλο εἴτε ἀπό ἄλλο, τό ὕφος της εἶναι τοῦ Παύλου. Ἀναμφίβολα ἐδῶ ἔχουμε τή μέθοδο πού ὁ Παῦλος χρησιμοποιοῦσε ὅταν μιλοῦσε στίς Συναγωγές. Κανένα βιβλίο μέσα στήν Ἁγία Γραφή δέν ἔχει τόσο ἔντονη τή θεία ἔμπνευση ὅσο αὐτό.
Χρονολογία: Ἀπό ἐσωτερικές τοῦ βιβλίου μαρτυρίες εἶναι φανερό ὅτι ἐγράφη πρίν ἀπό τήν καταστροφή τοῦ Ναοῦ τῶν Ἱεροσολύμων, τό 70 μ. Χ. (Ἑβραίους ι΄ 11).
Θέμα: Οἱ διδασκαλίες τῆς ἐπιστολῆς φανερώνουν τό σκοπό της. Ὁ σκοπός αὐτός ἦταν διπλός: (1) Νά στηρίξει τούς ἐξ Ἰουδαίων Χριστιανούς, δείχνοντάς τους, ὅτι ὁ Ἰουδαϊσμός εἶχε λήξει διά τῆς ἐκπληρώσεως ἀπό τό Χριστό ὅλων τῶν ἀπαιτήσεων καί τοῦ σκοποῦ τοῦ Νόμου καί (2) τά μέρη ἐκεῖνα πού ἀσχολοῦνται μέ προτροπές δείχνουν ὅτι ὁ συγγραφέας εἶχε ὑπ’ ὄψη τόν κίνδυνο πού συνεχῶς ἀντιμετώπιζαν οἱ Ἰουδαῖοι πού εἶχαν γίνει Χριστιανοί, εἴτε νά ὑπαναχωρήσουν πρός τόν Ἰουδαϊσμό, εἴτε νά ξεφύγουν ἔστω καί λίγο ἀπό τήν ἀληθινή πίστη στόν Ἰησοῦ Χριστό. Εἶναι γνωστό ἀπό τίς Πράξεις, ὅτι καί οἱ πιό δυνατοί πιστοί τῆς Παλαιστίνης εἶχαν ἕνα παράξενο κρᾶμα μέσα τους, Ἰουδαϊσμοῦ καί Χριστιανισμοῦ· ( Πράξ. κα’ 18-24), αὐτή δέ ἡ παγίδα θά ἦταν πιό εὔκολο νά πιάση τούς ἐξ Ἰουδαίων Χριστιανούς τῆς διασπορᾶς.
«Τό καλύτερο», εἶναι ἡ χαρακτηριστική φράση τῆς πρός Ἑβραίους ἡ ὁποία δέν εἶναι παρά μιά σειρά ἀντιθέσεων μεταξύ τῶν καλῶν πραγμάτων τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ καί τῶν «καλυτέρων» τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστός εἶναι «καλύτερο» ἀπό τούς ἄγγελους, τόν Μωϋσῆ, τόν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, τόν Ἀαρῶν, ἡ δέ Οἰκονομία τῆς Καινῆς Διαθήκης, εἶναι καλύτερη ἀπό τήν Μωσαϊκή.
Ἡ πρός Ἑβραίους χωρίζεται σέ ἕξη μέρη πού περικλείουν πέντε παρενθετικά χωρία προτροπῆς.
Ι. Ἡ μεγάλη σωτηρία, α΄ 1-β΄ 18 (β΄ 1-4, παρενθετικό).
ΙΙ. Ἡ κατάπαυση τοῦ Θεοῦ, γ΄ 1-δ΄ 16 (ὅλο παρενθετικό).
ΙΙΙ. Ὁ μέγας Ἀρχιερεύς μας, ε΄ 1-η΄ 6 (ε΄ 11-στ΄ 12, παρενθετικό).
IV. Ἡ νέα Διαθήκη καί τά ἐπουράνια Ἅγια, η΄ 7 – ι΄ 39 (ι΄ 26 – 39 παρενθετικό ).
V. Ἡ ἀνωτερότητα τῆς ὁδοῦ τῆς πίστεως ια΄ 1 - 40.
VI. Ἡ λατρεία καί ἡ πνευματική ζωή τοῦ πιστοῦ ὡς ἱερέως, ιβ΄ 1 – ιγ΄ 25 ( ιβ΄ 3 - 17, παρενθετικό).