Τό βιβλίο Μακκαβαίων Γ΄, ἄν καί φέρει τόν ἴδιο μέ τά δύο προηγούμενα τίτλο, ἀναφέρεται σέ ἐντελῶς διαφορετικά μέ ἐκεῖνα γεγονότα τά ὁποῖα διαδραματίζονται στήν Αἴγυπτο, καί σέ παλιότερη ἀπό τή μακκαβαική ἐπανάσταση ἐποχή. Πιθανότατα ὁ τίτλος του ὀφείλεται στόν παραλληλισμό τῶν διωγμῶν πού ἀντιμετώπιζαν οἱ Ἰουδαῖοι τῆς Αἰγύπτου πρός ἐκείνους τῶν συμπατριωτῶν τους τῆς Παλαιστίνης.

Τό Γ΄ Μακκαβαίων γράφτηκε πρωτοτύπως στά ἑλληνικά, ὁπότε δέν συμπεριλαμβάνεται στήν Ἑβραϊκή Βίβλο. Στήν ἑλληνική μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα (Ο΄) κατατάσσεται στά “Ἱστορικά Βιβλία” τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.

Θέμα τοῦ βιβλίου ἀποτελεῖ ἕνα ἐπεισόδιο τῆς ἐποχῆς τοῦ Πτολεμαίου Δ΄ - τοῦ Φιλοπάτορα (221-205 π.Χ.), ὁ ὁποῖος συγκέντρωσε τούς Ἰουδαίους τῆς Ἀλεξάνδρειας στόν ἱππόδρομο γιά νά καταπατηθοῦν ἀπό ἐλέφαντες. Μέ τήν παρέμβαση δύο ἀγγέλων ὕστερα ἀπό προσευχή τοῦ ἱερέα Ἐλεάζαρ, οἱ ἐλέφαντες καταπάτησαν τούς διῶκτες τῶν Ἰουδαίων, οἱ ὁποῖοι, μετά τή σωτηρία τους ἀνέκτησαν τά δικαιώματά τους καί θέσπισαν ἀναμνηστική γιορτή.

Πρόκειται γιά ἐποικοδομητικό ἔργο πού τονίζει τή σημασία τῆς προσευχῆς καί τήν παρέμβαση τοῦ Θεοῦ ὑπέρ τοῦ πιστοῦ λαοῦ του. Στόχος του εἶναι ἡ ἐνθάρρυνση καί ἡ παρηγορία τῶν Ἰσυδαίων τῆς Αἰγύπτου καί ἡ αἰτιολόγησή της, ἀντίστοιχης πρός τή γιορτή Πουρίμ τῆς Ἀνατολῆς, τοπικῆς γιορτῆς τῆς ἰουδαϊκῆς παροικίας τῆς Αἰγύπτου.

Διόγραμμο τοῦ περιεχομένου

1. Ὁ Πτολεμαῖος ἐπιχειρεῖ νά βεβηλώσει τό ναό: 1,1—2,24
1. Οἱ διωγμοί τῶν Ἰουδαίων τῆς Αἰγύπτου: 2,25—4,21
3. Ἡ θαυμαστή σωτηρία τῶν Ἰουδαίων: 5,1—7,23