Ο Άγιος Μάξιμος γεννήθηκε στην Άρτα το 1470 μ.Χ., αλλά η καταγωγή του ήταν από τον Μωρία και το κοσμικό του όνομα ήταν Μιχαήλ Τριβώλης. Μαθήτευσε κοντά στον Ιωάννη Μόσχο και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιταλία. Επίσης, μαθήτευσε στην Ελληνική σχολή της Βενετίας και κατόπιν σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Πάδοβας, της Φλωρεντίας και του Μιλάνου έχοντας επιφανείς Έλληνες δασκάλους, όπως ο Ιανός Λάσκαρης, ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης κ.ά. Το 1505-6 μ.Χ. πήγε στο Άγιον Όρος, όπου εκάρη μοναχός με το όνομα Μάξιμος. Αργότερα ο Άγιος, μετά από παράκληση του τσάρου της Ρωσίας Βασιλείου Ιβάνοβιτς, το 1516 μ.Χ., πήγε στη Ρωσία προκειμένου να μεταφράσει διάφορα λειτουργικά και θεολογικά βιβλία στη σλαβωνική. Εκεί όμως συκοφαντήθηκε άγρια από τον ισχυρό ηγούμενο της Μονής Βολοκαλάμσκ Δανιήλ και έτσι ο Μάξιμος ταλαιπωρήθηκε επί σειρά ετών με εξορίες, στέρηση θείας κοινωνίας, φυλακίσεις σιδηροδέσμιος και άλλα βάσανα. Τελικά το 1551 μ.Χ. μεταφέρθηκε στή Λαύρα του Αγίου Σεργίου, όπου ο ηγούμενος τον περιέβαλε με πολλή αγάπη, εκτιμώντας το πνευματικό του έργο. Εδώ άφησε και την τελευταία του πνοή στις 21 Ιανουαρίου του 1556 μ.Χ., αφού συνέγραψε πολλά απολογητικά και ερμηνευτικά έργα. Αγιοκατατάχθηκε στις 31 Μαίου 1988 μ.Χ.
Ἀπολυτίκιον
Ήχος α'.
Του λίθου σφραγισθέντος Λακεδαιμονίων τον γόνον, και της Άρτης το καύχημα, τον φωστήρα των Ρώσων και του Άθω αγλάισμα, τιμήσωμεν συμφώνως οι πιστοί, βοώντες προς αυτόν ειλικρινώς, δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα των Ορθοδόξων το νέον καύχημα.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ήχος δ'.
Εξ Άρτης ανέτειλας, ώσπερ αστήρ φαεινός, σοφία κοσμούμενος, και αρετών τω φωτί, Πατήρ ημών Μάξιμε` όθεν την εν Ρωσία , Εκκλησίαν λαμπρύνας, λόγω σου Ορθοδόξω, και ορθότητι βίου,ενήθλησας νομίμως, και δόξης ηξίωσαι.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις ο της Άρτης Θείος βλαστός, και της εν Ρωσία Εκκλησίας υφηγητής, προς ορθοδοξίας, τας θείας παραδόσεις, ώ Μάξιμε θεόφρον, αξιοθαύμαστε.
