Η Αγία Μάρτυς Φιλοθέη, καταγόταν από την Βουλγαρία. Γεννήθηκε στις αρχές του 13ου μ.Χ. αιώνα στην πόλη Τύρνοβο από απλούς και αγραμμάτους γονείς. Στην πιο τρυφερή της ηλικία παρέμεινε ορφανή από την ευσεβή μητέρα της, η οποία την είχε διδάξει την αγάπη προς τον Θεό, και την Εκκλησία, την ελεημοσύνη στους πτωχούς, την προσευχή, και όλα τα χριστιανικά καθήκοντα. Πράγματι, μεγαλώνοντας η κόρη της προόδευσε στην αρετή και στην αγάπη προς τους πτωχούς, και τους πάσχοντας. Ο πατέρας της παντρεύτηκε πάλι και η άσπιλος παρθένος υπέφερε τα πάνδεινα από την μητρυιά της. Υπέμενε όμως τα πάντα για την αγάπη του Χριστού.
Κάποια φορά, την έστειλε η μητρυιά της να μεταφέρει φαγητό στον πατέρα της, ο οποίος δούλευε στο χωράφι. Η κόρη όμως, από την άδολη αγάπη που είχε για τους φτωχούς και τα ορφανά, τους μοίρασε το φαγητό καθώς τους συναντούσε στον δρόμο. Το βράδυ που επέστρεψε ο πατέρας της κουρασμένος και νηστικός, ερώτησε την γυναίκα του, εάν του έστειλε φαγητό, και εκείνη του είπε ότι του έστειλε με το κορίτσι του. Την επόμενη μέρα ο πατέρας της παραφύλαξε σε ένα τόπο για να δει τι το κάνει το φαγητό η κόρη του, όταν φεύγει από το σπίτι.
Όταν λοιπόν την είδε να το μοιράζει στους φτωχούς, όρμησε με ένα ρόπαλο κατεπάνω της. Την έδεσε με σχοινιά, την κτυπούσε και την τσαλαπατούσε με τα πόδια του. Την ώρα εκείνη, η παρθένος Φιλοθέη παρέδωσε την ψυχή της στον Θεό, σε ηλικία μόλις 11 ετών. Ήταν 7 Δεκεμβρίου του 1218 μ.Χ. Όταν κατόπιν δοκίμασε ο παιδοκτόνος πατέρας της να την σηκώσει, το σώμα της ήταν τόσο βαρύ, ώστε το άφησε και πήγε στο Τύρνοβο, όπου παραδόθηκε στις αρχές. Ειδοποιήθηκε και ο Μητροπολίτης, ο οποίος με συνοδεία πολλών ιερέων και πλήθους χριστιανών ήλθαν στον τόπο όπου έκειτο το σώμα της Μάρτυρος. Στην προσπάθειά τους να μετακινήσουν το Ιερό Λείψανο στάθηκε αδύνατον. Απεφάσισαν να μνημονεύσουν μοναστήρια και εκκλησίες της Βουλγαρίας, ενώ συγχρόνως κρατούσαν το σώμα της Μάρτυρος, μήπως είναι θέλημά της να εγκατασταθεί σε κάποιο ιερό τόπο. Αφού τελείωσαν την μνημόνευση των ιερών καθιδρυμάτων της Βουλγαρίας και το Λείψανο παρέμεινε ασήκωτο, άρχισαν να μνημονεύουν Μοναστήρια και Εκκλησίες της Ρουμανίας. Όταν μνημόνευσαν την περικαλλή εκκλησία της Μονής Κουρτέα της πόλεως Άρτζες, αμέσως το σώμα της Μάρτυρος ελάφρωσε περισσότερο ακόμη και από το φυσικό του βάρος. Τότε, όλοι γνώρισαν ότι είναι θέλημά της να μεταφερθεί στην Μονή εκείνη, μακριά από την πατρίδα της.
Κατ’ αρχάς, μετέφεραν το Λείψανό της με τιμές και θυμιάματα στην μητροπολιτική εκκλησία του Τυρνόβου. Κατόπιν, ειδοποίησαν τον ηγεμόνα της Ρουμανικής Χώρας Ράδο τον Μέγα, ότι η Αγία Φιλοθέη, επιθυμεί να έλθει στην Ρουμανία.
Ο ηγεμών Ράδος, με όλο τον κλήρο, τους αυλικούς και πλήθος λαού εξήλθε στον Δούναβη ποταμό, για να προϋπαντήσει και παραλάβει το ιερό αυτό θησαύρισμα.
Το μετέφερε στην εκκλησία Κουρτέα ντε Άρτζες στην πόλη Άρτζες της Ρουμανίας που ευαρεστήθηκε να κατοικήσει η Αγία και εκεί παραμένει μέχρι σήμερα προς μεγάλη παρηγοριά του ευσεβούς ρουμανικού λαού.
Η Αγία Φιλοθέη, δοξάσθηκε από τον Θεό, με το χάρισμα της θαυματουργίας και αφθαρσίας του σώματός της. Σήμερα, το Ιερό της Λείψανο, τοποθετημένο σε μικρή αργυρά θήκη, ευρίσκεται στο παρεκκλήσιο της Γεννήσεως της Θεοτόκου, επειδή η μεγάλη ηγεμονική εκκλησία διατηρείται ως ιστορικό και εκκλησιαστικό μνημείο.
Το Λείψανο της Αγίας Μάρτυρος Φιλοθέης, είναι μια αστείρευτη πηγή ιάσεων, ένας ανάργυρος ιατρός του ορθοδόξου ρουμανικού λαού. Ιδιαίτερα θεραπεύονται ασθενείς από επιληψία.
