(από την λέξη αγάπη) = ο πολύ αγαπητός, ο γεμάτος αγάπη.
Αθηναίος πολυμαθής φιλόσοφος.
Eι και το σώμα αιχμάλωτος παμμάκαρ,Aλλ’ ουχί γνώμην Aγάπιε ωράθης.
Ο όσιος Αγάπιος μόναζε με τον Γέροντα του στη Βατοπαιδινή Σκήτη της Κολιτσούς. Κατά τον Γεράσιμο Σμυρνάκη η περιοχή ονομάσθηκε έτσι από τον Γέροντα του οσίου Αγαπίου ησυχαστή Κολέτιο.Όταν κάποτε ο όσιος κατέβηκε στην παραλία για κάποια συγκεκριμένη εργασία, αιχμαλωτίσθηκε από πειρατές. Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει πώς ήταν Σαρακηνοί και πώς ο όσιος τους μετέβαλε και βάπτισε. Άλλοι αναφέρουν πως ήταν Αγαρηνοί και τον πούλησαν ως δούλο σε σκληρό Αγαρηνό, που τον κρατούσε δεμένο με αλυσίδες επί δώδεκα ολόκληρα χρόνια, χρησιμοποιώντας τον συγχρόνως σε σκληρές και βαρειές εργασίες.Τόπος της δουλείας του αναφέρεται η Μαγνησία. Παρά τη σκληρότητα του αφέντη του ο όσιος εργαζόταν ευσυνείδητα και πρόθυμα. Παρακαλούσε πάντοτε την Παναγία να τον ελευθερώσει. Με τη βοήθειά της θαυμαστά ελευθερώθηκε και επέστρεψε στον Γέροντα του. Όταν εκείνος πληροφορήθηκε όσα πικρά δεινά συνέβησαν στον υποτακτικό του, τον νουθέτησε να επιστρέψει στον αφέντη του, θεωρώντας ότι δεν ήταν σωστό να φύγει δίχως τη συγκατάθεση του, αφού τον είχε αγοράσει. Ο υπάκουος μοναχός επέστρεψε στον κύριό του, αναφέροντας όσα τον συμβούλεψε ο Γέροντάς του. Εκείνος εξεπλάγη για την ειλικρίνεια, υπακοή, αφοσίωση και ευσυνειδησία του, και ζήτησε να πληροφορηθεί περισσότερα για την ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Πρόθυμα ο όσιος του είπε τα πρέποντα. Μαζί του κατήχησε και τους δύο υιούς του. Και οι τρεις μαζί ζήτησαν να βαπτισθούν χριστιανοί και ν΄ακολουθήσουν τον όσιο Αγάπιο στη Σκήτη της Κολιτσούς.Στη Σκήτη εκάρησαν μοναχοί και μέχρι της μακαρίας κοιμήσεώς τους έζησαν οσιακή βιοτή. Ο χρόνος της ασκήσεως τους είναι άγνωστος.Ακολουθία συνέθεσαν ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης και ο κ. Χαραλάμπης Μπούσιας.
