(από το στέφανος) = ο αθλοφόρος, ο άξιος στεφάνου νίκης
Τῷ Χηνολάκκου τὴν Μονὴν δειμαμένῳ.Θείῳ Στεφάνῳ, λάκκος ὠρύχθη τάφου.
Καταγόταν από ευγενική οικογένεια (ίσως από την Καππαδοκία), που τον ανέθρεψε με μεγάλη ευσέβεια. Όταν μεγάλωσε, θέλησε να περιηγηθεί τα φημισμένα μοναστηριακά κέντρα, για να δει από κοντά τη ζωή τους και να συμπληρώσει εκεί τις εκκλησιαστικές και θεολογικές μελέτες του. Πήγε λοιπόν στα Μοναστήρια κοντά στον Ιορδάνη και στα ερημητήρια του αγίου Ευθυμίου, του αγίου Σάββα και Θεοδοσίου. Αργότερα αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη στα χρόνια του Λέοντα Ισαύρου, του εικονομάχου. Ο τότε Πατριάρχης Γερμανός, εκτίμησε πολύ τον Στέφανο και τον παρακίνησε να κτίσει Μοναστήρι και να εφαρμόσει τη μοναχική τάξη και ζωή, σύμφωνα με τα σπουδαία διδάγματα που του έδωσε η πολύχρονη πείρα του. Πράγματι ο Στέφανος ίδρυσε τη Μονή του Χηνολάκκου λεγόμενη, που βρισκόταν βορειοανατολικά της Τριγλίας (κοντά στα Μουδανιά της Μ. Ασίας) οπού προσήλθαν πολλοί μοναχοί ελκυσμένοι από την αρετή του. Εκεί λοιπόν ο όσιος Στέφανος διακρίθηκε για την πατρική του διοίκηση και για την ηθική επιβολή του στους μοναχούς. Έτσι άγια αφού κυβέρνησε το Μοναστήρι, ειρηνικά απεβίωσε.