Παναγιά του Μαλίκη

Η Παναγία μας είναι το πνευματικό στόλισμα της Ορθοδοξίας, γι’ αυτό σε κάθε μέρος της Ελλάδας υπάρχει και από ένα σεβάσμιο εικόνισμα της, που φανερώνει το άπειρο κάλλος της Θεομήτορος, το οποίο γίνεται μαγνήτης σε κάθε πιστό άνθρωπο. Μια τέτοια ιερή και θαυματουργή εικόνα, που ευρίσκεται τοποθετημένη στο αριστερό κλίτος του εν Ύδρα Μοναστηρίου είναι και η πασίγνωστος «Παναγιά του Μαλίκη», από το επίθετο του δωρητή, όπως χαρακτηριστικός αναγράφεται εις το κάτω μέρος της εικόνος: «Παναγία μήτερ Θεού Λόγου κόρη, ευχάς δέδεξο καρδιάς τεθλιμμένης αναξίου σου οικέτου δώρον δέχου, σπουδή και δαπάνη Βασιλείου Μαλίκη…». Η ιερά εικόνα φέρει χρονολογία 29 Αυγούστου 1858, και είναι έργον αγνώστου Ιερομονάχου Ζωγράφου εκ Χίου όπως μαρτυρεί και άλλη σύντομος επιγραφή: «της μερίδος δεξιόν παραστάτην αναξίου μου ζωγράφου Χίου…», ο οποίος διέμενε πλησίον της Εκκλησίας του Χριστού στην Κιάφα.

Η Εικόνα του Μαλίκη ανήκε εκ κληρονομιάς εις την Κυριακούλα σύζυγο Σταματίου Γλιάτη το γένος Μαλίκη. Η οικία όπου φυλασσόταν η εικόνα ερειπωμένη σήμερον ευρίσκετο μπροστά από τον πρώτο ιστορικό Ναό Γεννήσεως του Χριστού (1640) του ιερέως Αντωνίου Νέγκα – Μπουρντάβερτη. Μετά τον θάνατο ο υιός της Γεώργιος Σταμ. Γλιάτης παρέδωσε την εικόνα στον συγγενή της μητέρας του Νικόλαο Δρίβα ο οποίος δεν δέχτηκε να κρατήσει την θαυματουργό εικόνα στη οικία του και έτσι την αφιέρωσε εις τον Καθεδρικόν Ναός της Παναγίας όπου έκτοτε φυλάσσεται σε περίτεχνο ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι έργον Φάνη Νομικού και δωρεά της μακαριστής αρχοντίσσης Αννέζως Ε. Ραφαλιά. Η εικόνα μεταφέρθηκε στο Μοναστήρι στις 9-10-1927 με λιτανευτική πομπή προεξάρχοντος του μακαριστού Μητροπολίτου Ύδρας κυρού Προκοπίου του Καραμάνου.

Στο κέντρο ιστορείται σε όρθια στάση εν προτομή η Παναγία κρατώντας τον Χριστό στην αγκαλιά της απ’ τα Δεξιά, Βρεφοκρατούσα - Δεξιοκρατούσα και χαρακτηρίζεται ως η «χρυσορωιάτησσα – Ελεούσα» και πέριξ αυτής ιστορούνται διάφορες παραστάσεις θαυμάτων με σύντομο χρονικό της εικόνος Παναγίας της Κύκκου της οποίας τυγχάνει και πιστόν αντίγραφον όπως λέγει η παράδοσις ιστορήθηκε από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Είναι επτανησιακής τεχνοτροπίας και το σώμα της Παναγίας καλύπτεται από ασημένιο περίτεχνο κάλυμμα. Το κεφάλι της είναι σκεπασμένο σεμνά και σοβαρά με το «μαφόριο» που πέφτει στον ώμο της απλόχωρο αφήνοντας να φαίνεται το γλυκύτατο πρόσωπό της και τα χέρια. Το μέτωπο της είναι σαν μελαχροινό φίλντισι, αγνό απλό και κατακάθαρο. Έχει το κεφάλι της γυρτό κατά την πλευρά του Κυρίου και η έκφραση της είναι πιο «αισθηματική» όπως θα έλεγε και ο Φ. Κόντογλου ενώ πάνω από την κεφαλή της στέκεται το στέμμα της ανάστασης όλου του κόσμου. Μια ταινία σε λευκό φόντο «κυκλώνει» την Παναγία όπου και αναγράφονται στην δεξιά πλευρά τα εξής; «Θεοτόκε παντάνασσα των ορθοδόξων το καύχημα αιρετικών τα φρυάγματα ων τα πρόσωπα καταίσχυνων των μη προσκυνούντων μηδέ τιμώντων Πάναγνε την σεβάσμιον εικόνα σου». Και στην αριστερή πλευρά: «Αγνή Παναγία ευσυμπαθής υφάπλωσον κόρη τας αγκάλας σων οικτιρμών και δέξαι Παρθένε τους σους δούλους, πάντας υπό την σκέπην την σην καταφεύγοντας».

Ο λαός της ιστορικής νήσου Ύδρας περιβάλλει με ιδιαίτερη τιμή και λατρεία την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Μαλίκη και σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες η ιερά εικόνα μεταφερόταν στα σπίτια προς αγιασμόν και ευλογία. Όταν υπήρχε ασθενής και επρόκειτο να ιαθή αυτοί που την μετέφεραν την αισθάνονταν ελαφριά και το πρόσωπο της έλαμπε (ροδόχρουν χρώμα), ενώ αντιθέτως εάν του ασθενούς η κατάστασις ήτο ανίατος η εικόνα στους μεταφορείς εβάραινε και το πρόσωπο της γινόταν χλωμό. Τέλος η ιερά εικόνα συντηρήθηκε εσχάτως, είναι γεμάτη από αφιερώματα, και εορτάζει εις απόδοσιν της Κοιμήσεως δηλ. στα «εννιάμερα».

Η Χάρις και η Ευλογία της Κυρίας Θεοτόκου είη μετά πάντων ημών!

Έκδοσις Ιερού Καθεδρικού Ναού 2004.