Το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι απόλυτα συνυφασμένο με την καθημερινή ζωή του κάθε Ορθοδόξου Χριστιανού. Στο πανάσπιλο πρόσωπο της Παναγίας Μητέρας μας, η εμπειρία της Εκκλησίας βλέπει και αναγνωρίζει τη συνέργεια της ανθρώπινης ελευθερίας στην ενανθρώπηση του Θεού. Εκείνη που άνοιξε την πόρτα του χρόνου στον Άχρονο και Άναρχο, αλλά και Εκείνη που φανέρωσε μιαν άλλη πόρτα, της Βασιλείας του Θεού. Φανέρωσε σε όλους εμάς τους ανθρώπους έναν άλλον τρόπο ζωής. Ζωής απερίσταλτης και ακατάλυτης.
Έτσι εξηγείται η ύπαρξη πολλών ναών, μικρών και μεγάλων, στις πολύβουες πόλεις μας, στα γραφικά χωριά μας, αλλά και στους έρημους τόπους της ησυχίας, τα Ορθόδοξα Μοναστήρια μας, αφιερωμένων στο Πρόσωπό Της.
Ένας από τους πολλούς αυτούς ιερούς τόπους, είναι και ο τόπος στον οποίο βρίσκεσαι τούτη την ώρα και στον οποίο σε καλωσορίζουμε. Το Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας της Φανερωμένης, στη Νέα Αρτάκη της Εύβοιας.
Το όνομά Της, Φανερωμένη, μας φέρνει σε αλησμόνητους τόπους και μας γυρνά πολύ πίσω στο χρόνο. Στην αγιασμένη γη της Μικράς Ασίας, στους πρόποδες του Όρους Δινδύμου, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Κύζικο, κατά τον 12ο αιώνα μ.Χ.
Εκεί, όπως η παράδοση μας πληροφορεί, ανακαλύφθηκε, κατά θαυμαστό τρόπο, ανάμεσα στους θάμνους, στον τόπο του ναού της αρχαίας θεάς Κυβέλης, Ιερά και Σεβασμία Εικόνα της Θεοτόκου, την οποία οι κάτοικοι της Κυζίκου ονόμασαν Φανερωμένη.
Στο τόπο της ευρέσεως της Ιεράς Εικόνος, μάλιστα, ανήγειραν ομώνυμη Ιερά Μονή της «Παναγίας της Φανερωμένης», όπου και φυλασσόταν η Ιερά Εικόνα μέχρι το έτος 1922 μ.Χ., οπότε οι κάτοικοι της Κυζίκου αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές εστίες τους και να αναζητήσουν νέα πατρίδα. Φεύγοντας από τον τόπο τους, πρώτον απ’ όλους τους πολύτιμους θησαυρούς τους πήραν την Ιερά Εικόνα της Φανερωμένης.
Πορευόμενοι οι Αρτακινοί προς την Ελλάδα, διήλθαν από την Κωνσταντινούπολη. Εκεί, αφού το Οικουμενικό Πατριαρχείο έλαβε γνώση της παρουσίας της Ιεράς Εικόνος στην Πόλη, την παρέλαβαν Κληρικοί του με τις πρέπουσες τιμές και την εναπέθεσαν στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου, όπου και παραμένει μέχρι σήμερα.
Τρεις δεκαετίες μετά το βίαιο αποχωρισμό των Αρτακινών από τη μάνα Μικρασιατική γη και τη Μητέρα τους Παναγία τη Φανερωμένη, τη μεσημβρία της 29ης Απριλίου 1951 μ.Χ., Κυριακής του Πάσχα, συνέβη, στη νέα τους πατρίδα, τη Νέα Αρτάκη Ευβοίας, ένα θαυμαστό γεγονός, το οποίο επρόκειτο να σημαδέψει την εκκλησιαστική ζωή τους.
Οκτώ κορίτσια, ηλίκίας 10 – 12 ετών, βρίσκονταν σε παραλιακή τοποθεσία και μέσα στο αναστάσιμο κλίμα της ημέρας έπαιζαν και τραγουδούσαν. Ξαφνικά, σε μικρή απόσταση από τον τόπο που βρίσκονταν πρόσεξαν μία μαυροφορεμένη, εξαιρετικά όμορφη γυναίκα, γονατιστή και σε στάση προσευχής. Στα χέρια Της φορούσε χρυσά επιμανίκια και στο κεφάλι Της είχε μαύρη καλύπτρα και φωτοστέφανο.
Τα μικρά κορίτσια, μπροστά σ’ αυτό το θέαμα ταράχτηκαν και γεμάτα φόβο έφυγαν από τον τόπο για να ειδοποιήσουν τους γονείς τους. Όμως, όταν εκείνοι κατέφθασαν στον τόπο, η μαυροφορεμένη γυναίκα είχε εξαφανισθεί. Όχι όμως και τα ίχνη της παρουσίας της. Τα αποτυπώματα των γονάτων της βρίσκονταν ακόμης το χώμα.
Τα μικρά κορίτσια ανέφεραν τα γεγονότα στον Εφημέριο του χωριού, τον μακαριστό π. Σπυρίδωνα Αθανασίου και εκείνος στον επίσης μακαριστό Μητροπολίτη Χαλκίδος Γρηγόριο (Πλειαθό) (1922 – 1968 μ.Χ.), ο οποίος κάλεσε τα κορίτσια που του επιβεβαίωσαν το θαύμα, λέγοντάς του μάλιστα ότι η γυναίκα εμφανίσθηκε και στον ύπνο τους, λέγοντάς τους ότι είναι η Παναγία και ότι στον τόπο της εμφανίσεώς Της έπρεπε να χτίσουν Εκκλησία.
Μετά από αυτά τα γεγονότα, ο Μητροπολίτης έδωσε την κανονική ευλογία του για να ανεγερθεί Ιερός Ναός προς τιμήν της Παναγίας, ο οποίος αργότερα έλαβε τη νομική μορφή του Ιερού Προσκυνήματος.
Ο θεμέλιος λίθος του Ιερού Ναού κατατέθηκε από τον Μητροπολίτη Γρηγόριο την 12η Αυγούστου 1951 μ.Χ. Από τότε ξεκίνησε η προσφορά των ανθρώπων προς την Παναγία, η οποία συνεχίζεται ως τις μέρες μας, ως πολύτιμη παρακαταθήκη που κατέλιπαν σε εμάς οι πρόγονοί μας.
Το Ιερό Προσκύνημα ανοικοδομήθηκε και απέκτησε ένα θαυμάσιο Ιερό Ναό, για να δοξολογείται το όνομα του Θεού και να μεγαλύνεται το όνομα της Παναγίας Μητέρας Του, του οποίου τα Εγκαίνια τελέσθηκαν το 1969 μ.Χ. από τον μακαριστό Μητροπολίτη Χαλκίδος Νικόλαο (Σελέντη) (1968 - 1974 μ.Χ.).
Στον τόπο της Παναγιοφανείας ανηγέρθη Ιερον Παρεκκλήσιον, άνωθεν δε αυτού το κωδωνοστάσιον του Ιερού Ναού.
Στον προαύλειο χώρο του Ιερού Προσκυνήματος, ο οποίος ιδιαιτέρως διακρίνεται για την φυσική ομορφιά του και αποτελεί ευκαιρία πραγματικής αναψυχής, ανηγέρθησαν, στο βορειανατολικό μέρος, μεγαλοπρεπή ιερά προσκυνητάρια που αναφέρονται στη ζωή του Κυρίου και της Παναγίας και δημιουργούν αισθήματα κατανύξεως στις ψυχές των προσκυνητών, ιδίως των μικρών παιδιών.
Στη νότια πλευρά του προαυλείου έχει ανεγερθεί το Λαζάρειο Πνευματικό Κέντρο, το οποίο τελευταία (2004 – 2005 μ.Χ.) ανακαινίσθηκε εκ βάθρων, εγκαινιάσθηκε και παραδόθηκε σε χρήση κατά την ημέρα της Πανηγύρεως 23η Αυγούστου 2005 μ.Χ., από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Χαλκίδος κ. Χρυσόστομο και στεγάζει όλες τις δραστηριότητες του Ιερού Προσκυνήματος: Γραφείο, Διαμέρισμα του Εφημερίου, Κατηχητικές Συνάξεις, μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής, καθώς και Έκθεση Βιβλίων και ειδών ευλαβείας.
Στη δυτική πλευρά του Προαυλείου υπάρχει ευρύχωρη αίθουσα για την προσφορά καφέ και γλυκισμάτων μετά τη Θεία Λειτουργία, αλλά και για άλλες δραστηριότητες, οι οποίες συμβάλλουν στην περαιτέρω επικοινωνία και σύσφιγξη των σχέσεων των εκκλησιαζομένων.
Δίπλα ακριβώς, ανεγείρεται νέον Κυλικείο, το οποίο θα καλύπτει τις ανάγκες των πολυπληθών προσκυνητών.
Η διοίκηση του Ιερού Προσκυνήματος ασκείται από πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, στο οποίο προεδρεύει ο Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος.
Το Ιερό Προσκύνημα Παναγίας της Φανερωμένης βρίσκεται στην πόλη της Νέας Αρτάκης, οκτώ χιλιόμετρα βόρεια από τη Χαλκίδα, στον Εθνικό Δρόμο που ενώνει τη Χαλκίδα με την Κεντρική και Βόρειο Εύβοια. Επί του Δρόμου, εντόις της πόλεως της Αρτάκης υπάρχουν ευδιάκριτες επιγραφές που οδηγούν στο Ιερό Προσκύνημα.
Η επίσκεψη στο Ιερό Προσκύνημα της Φανερωμένης, μπορεί να συνδυαστεί με επίσκεψη στην ιστορική Παλιοχριστιανική Βασιλική του 5ου αιώνος μ.Χ. της Αγίας Παρασκευής πολιούχου Χαλκίδος, στο Ιερό Προσκύνημα του Οσίου Ιωάννου του Ρώσσου του θαυματουργού στο Νέο Προκόπιο της Κεντρικής Ευβοίας, καθώς και σε άλλους ιερούς τόπους (Εκκλησίες, Μοναστήρια) που υπάρχουν στην πανέμορφη Εύβοια.
