(υπό του Θεού + φυλάσσομαι) = ο υπό του Θεού προστατευόμενος.
Ο Άγιος Θεοφύλακτος, κατά κόσμον Θεόδωρος Γκουμπίν, γεννήθηκε σε ιερατική οικογένεια στο χωριό Μάκοβετς, κοντά στην Ταρούσσα, της επαρχία Καλούγκα. Το 1838 μ.Χ. σπούδασε στο θεολογικό σεμινάριο της Καλούγκα και αργότερα εισήλθε στη θεολογική ακαδημία της Μόσχας. Στις 8 Μαρτίου 1842 μ.Χ. εκάρη μοναχός και έλαβε το όνομα Θεοφύλακτος. Στις 15 Μαρτίου του ιδίου έτους χειροτονήθηκε διάκονος και στις 28 Ιουνίου πρεσβύτερος.Αφού δίδαξε σε διάφορες θεολογικές σχολές, εξελέγη στις 10 Φεβρουαρίου 1863 μ.Χ. Επίσκοπος Σταυρουπόλεως. Αναδείχθηκε αληθινός ποιμένας και διέπρεψε στον ασκητικό του βίο.Ο Άγιος Θεοφύλακτος κοιμήθηκε με ειρήνη το 1872 μ.Χ.
