Η προσωπικότητα του Αγίου Στεφάνου του Μεγάλου είναι χαραγμένη βαθύτατα στη συνείδηση των Ρουμάνων όλων των εποχών.

Ο Άγιος Στέφανος γεννήθηκε το 1439 μ.Χ. και ο βοεβόδας πατέρας του Μπογδάν Β΄ τον έκανε συμμέτοχο στο θρόνο του το 1450 μ.Χ., το δε 1451 μ.Χ. ο βοεβόδας Μπογδάν δολοφονείται στο Δεουσένι από τον Πέτρο Ααρόν. Αργότερα ο Στέφανος χτίζει μια εκκλησία πάνω στον τόπο της εκτελέσεως του πατέρα του.

Το 1457 μ.Χ. οι εκπρόσωποι του κλήρου, ένα μέρος των βογιάρων και οι επικεφαλείς του στρατού κηρύττουν ηγεμόνα τον Στέφανο, ο οποίος χρίζεται από τον μητροπολίτη Θεόκτιστο.

Για την ορθόδοξη πίστη και την ελευθερία της Μολδαβίας έδωσε πολλές μάχες με τους Τούρκους, Πολωνους, Τατάρους και Ούγγρους προκαλώντας το θαυμασμό όλων των λαών της Ευρώπης και του πάπα Σίξτου Δ΄, ο οποίος τον ονόμασε «αληθή αθλητή της χριστιανικής πίστεως» και υποσχέθηκε να τον βοηθήσει. Η βοήθεια αυτή, όμως, δεν ήλθε ποτέ!

Ο βοεβόδας Στέφανος είχε συνήθεια μετά από κάθε μάχη να χτίζει μοναστήρια και εκκλησίες, ο αριθμός των οποίων ανέρχεται σε πέραν των σαράντα. Έδωσε δε περισσότερες από τριαντατέσσερεις νικηφόρες μάχες.

Ήταν ταπεινός και χαρακτηριστικά έλεγε ότι ο Θεός κατατρόπωσε τους εχθρούς μας. Κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα ισχυρό κράτος. Είχε επίσης τη συνήθεια μετά από τις νικηφόρες μάχες να κρατάει πολυήμερη αυστηρή νηστεία όχι μόνο αυτός αλλά και οι υπήκοοί του.

Λέγεται επίσης ότι πρίν από τη διεξαγωγή διαφόρων πολεμικών επιχειρήσεων συνήθιζε να παντρεύει εικοσιτέσσερα αγόρια και άλλα τόσα κορίτσια προικίζοντάς τους και δίνοντάς τους διάφορες τιμές και αξιώματα.

Ο Άγιος Στέφανος είναι ένας από τους μεγαλύτερους ευεργέτες του Αγίου Όρους μετά από την άλωση της Βασιλεύουσας. Πολλές μονές δέχτηκαν τη βοήθειά του, όπως η Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου η οποία ανακαινίστηκε εξολοκλήρου από αυτόν, η Ιερά Μονή Ζωγράφου της οποίας είναι ο δεύτερος μεγάλος κτίτορας και η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου της οποίας έχτισε τον αρσανά (λιμάνι) στον οποίο σώζεται μια μαρμάρινη πλάκα στην οποία παριστάνεται ο άγιος Στέφανος να δωρίζει τον αρσανά στην Παναγία.

Δώρισε δε πολλά χειρόγραφα (μηναία, τετραευάγγελα, ευαγγέλια, αποστόλους και άλλα) καθώς επίσης χρυσοκέντητα πετραχίλια, αέρα και «ποδιές» σε διάφορα μοναστήρια του Αγίου Όρους αλλά και της Μολδαβίας.

Έδωσε αρκετές μάχες ακόμη και ενάντια στους ηγεμόνες της Βλαχίας οι οποίοι ήταν υποταγμένοι στους Τούρκους. Προσπάθησε με διάφορες ενέργειες να δημιουργηθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη ένας γενικός συνασπισμός εναντίον των Τούρκων, πράγμα που δυστυχώς δεν κατάφερε.

Μετά από σαρανταεφτάχρονη καρποφόρα ηγεμονία κοιμήθηκε στις 2 Ιουλίου 1504 μ.Χ. και ετάφη στην Ιερά Μονή Πούτνα (Putna), μια μονή της οποίας ήταν μέγας ευεργέτης.

Στις 20 Ιουνίου 1992 μ.Χ. η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ρουμανίας τον κατέταξε επισήμως στο αγιολόγιο.

Αυτού αγίες πρεσβείες Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον και σώσον ημάς αμήν.

1. Διακόνημα