Το Μοναστήρι της Παναγίας της Αμπελακιώτισσας (ή μονή Κοζίτσης) βρίσκεται πάνω από το ομώνυμο χωριό, περίπου 16 χλμ. απ' την Aνω Χώρα. Ιδρύθηκε το 1455 μ.Χ. όταν, όπως θέλει η παράδοση, ένας βοσκός από το χωριό βρήκε μια εικόνα της Θεοτόκου κάτω από ένα δέντρο που σώζεται ακόμα και σήμερα. Η εικόνα αυτή λέγεται ότι προερχόταν από το χωριό Αμπελάκια Θεσσαλίας το οποίο λεηλάτησαν οι Οθωμανοί μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης.
Ο πρώτος ναός κτίστηκε το 1456 μ.Χ., ενώ από το 1475 μ.Χ. στην μονή βρίσκεται λάρνακα με το δεξί χέρι του Αγίου Πολυκάρπου, πρώτου επίσκοπου Σμύρνης (βλέπε 23 Φεβρουαρίου). Το μοναστήρι είναι γνωστό για τη λατρευτική εικόνα της Παναγίας, τα λείψανα του χεριού του Αγίου Πολυκάρπου, τον χρυσοκέντητο επιτάφιο και το παραδοσιακό πανηγύρι που γίνεται το Δεκαπενταύγουστο. Μέσα στο χωριό της Αμπελακιώτισσας βρίσκεται και ο ναός του Αγίου Νικολάου, ο οποίος διαθέτει ένα εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο σπάνιας τέχνης που κατασκευάστηκε γύρω στα 1748 μ.Χ.
