¹³ Ὑμῖν γὰρ λέγω τοῖς ἔθνεσιν· ἐφ’ ὅσον μὲν οὖν εἰμι ἐγὼ ἀπόστολος, τὴν διακονίαν μου δοξάζω, ¹⁴ εἴ πως παραζηλώσω μου τὴν σάρκα καὶ σώσω τινὰς ἐξ αὐτῶν. ¹⁵ εἰ γὰρ ἡ ἀποβολὴ αὐτῶν καταλλαγὴ κόσμου, τίς ἡ πρόσληψις εἰ μὴ ζωὴ ἐκ νεκρῶν; ¹⁶ εἰ δὲ ἡ ἀπαρχὴ ἁγία, καὶ τὸ φύραμα· καὶ εἰ ἡ ῥίζα ἁγία, καὶ οἱ κλάδοι. ¹⁷ Εἰ δέ τινες τῶν κλάδων ἐξεκλάσθησαν, σὺ δὲ ἀγριέλαιος ὢν ἐνεκεντρίσθης ἐν αὐτοῖς καὶ συγκοινωνὸς τῆς ῥίζης καὶ τῆς πιότητος τῆς ἐλαίας ἐγένου, ¹⁸ μὴ κατακαυχῶ τῶν κλάδων· εἰ δὲ κατακαυχᾶσαι, οὐ σὺ τὴν ῥίζαν βαστάζεις, ἀλλὰ ἡ ῥίζα σέ. ¹⁹ ἐρεῖς οὖν· ἐξεκλάσθησαν οἱ κλάδοι, ἵνα ἐγὼ ἐγκεντρισθῶ. ²⁰ καλῶς· τῇ ἀπιστίᾳ ἐξεκλάσθησαν, σὺ δὲ τῇ πίστει ἕστηκας. μὴ ὑψηλοφρόνει, ἀλλὰ φοβοῦ· ²¹ εἰ γὰρ ὁ Θεὸς τῶν κατὰ φύσιν κλάδων οὐκ ἐφείσατο, μή πως οὐδὲ σοῦ φείσεται. ²² ἴδε οὖν χρηστότητα καὶ ἀποτομίαν Θεοῦ, ἐπὶ μὲν τοὺς πεσόντας ἀποτομίαν, ἐπὶ δὲ σὲ χρηστότητα, ἐὰν ἐπιμένῃς τῇ χρηστότητι· ἐπεὶ καὶ σὺ ἐκκοπήσῃ. ²³ καὶ ἐκεῖνοι δέ, ἐὰν μὴ ἐπιμένωσι τῇ ἀπιστίᾳ, ἐγκεντρισθήσονται· δυνατὸς γὰρ ὁ Θεός ἐστι πάλιν ἐγκεντρίσαι αὐτούς. ²⁴ εἰ γὰρ σὺ ἐκ τῆς κατὰ φύσιν ἐξεκόπης ἀγριελαίου καὶ παρὰ φύσιν ἐνεκεντρίσθης εἰς καλλιέλαιον, πόσῳ μᾶλλον οὗτοι οἱ κατὰ φύσιν ἐγκεντρισθήσονται τῇ ἰδίᾳ ἐλαίᾳ;

¹³ Μὴ νομίσετε δέ, ὅτι αἱ ἰδέαι μου αὐταὶ περὶ τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ συντελοῦν εἰς τὸ νὰ λησμονήσω τὴν ἀποστολήν μου εἰς τὰ ἔθνη. Διότι λέγω εἰς σᾶς τοὺς ἐξ ἐθνῶν Χριστιανούς· Ἐφ’ ὅσον εἶμαι ἐγὼ ἀπόστολος διὰ νὰ κηρύττω τὸ εὐαγγέλιον εἰς τοὺς ἐθνικούς, προσπαθῶ νὰ τιμήσω τὴν μεταξὺ τῶν ἐθνικῶν ἀποστολήν μου αὐτὴν καὶ νὰ ἀποδείξω αὐτὴν ὅσον τὸ δυνατὸν περισσότερον καρποφόρον. ¹⁴ Ναί· προσπαθῶ νὰ ἑλκύσω μὲ τὸ κήρυγμά μου ὅσον τὸ δυνατὸν περισσοτέρους εἰδωλολάτρας εἰς τὸν Χριστόν, μήπως ἔτσι διεγείρω τὴν ζήλειαν τῶν κατὰ σάρκα ὁμοεθνῶν μου καὶ σώσω μερικοὺς ἀπὸ αὐτούς, ὅσοι θὰ παρακινηθοῦν ἀπὸ τὴν ζήλειαν αὐτὴν νὰ γίνουν καὶ αὐτοὶ Χριστιανοί. ¹⁵ Προσπαθῶ δὲ νὰ σώσω ἔστω καὶ ὀλίγους συμπατριώτας μου, διότι ἐὰν ἡ ἀποβολὴ καὶ ἀποδοκιμασία τους ἔγινεν αἰτία νὰ συνδιαλλαγῇ ὁ κόσμος μὲ τὸν Θεόν, τί ἄλλο θὰ εἶναι ἡ πρόσληψίς τους εἰς τὴν πίστιν παρὰ ζωὴ ὅλων καὶ ἀνάστασις πνευματικὴ ἐκ νεκρῶν; ¹⁶ Ἐὰν δὲ οἱ ἔνδοξοι πατέρες καὶ προφῆται τοῦ ἰουδαϊκοῦ λαοῦ, τοὺς ὁποίους ἠμποροῦμεν νὰ παρομοιάσωμεν μὲ τὸ προζύμιον ἐκ τῆς νέας ἐσοδείας, εἶναι ἅγιοι ὡς ἀφιερωθέντες εἰς τὸν Θεὸν καὶ εὐλογηθέντες ὑπ’ αὐτοῦ, τότε καὶ ὁλόκληρον τὸ ζυμούμενον δι’ αὐτοῦ ὑλικόν, ἤτοι ὁλόκληρον τὸ ἰουδαϊκὸν ἔθνος εἶναι κατάλληλον διὰ νὰ γίνῃ ἅγιον. Καὶ ἐὰν ἡ ρίζα, ἤτοι οἱ πατριάρχαι τῶν Ἰουδαίων, εἶναι ἁγία, τότε καὶ τῆς ρίζης αὐτῆς οἱ κλάδοι, ἤτοι οἱ Ἰσραηλῖται, εἶναι κατάλληλοι νὰ γίνουν ἅγιοι. ¹⁷ Ἀλλ’ ἐὰν μερικοὶ ἀπὸ τοὺς κλάδους ἀπεκόπησαν ἕνεκα τῆς ἀπιστίας των καὶ ἐχωρίσθησαν ἀπὸ τὴν ἁγίαν ρίζαν τῶν πατριαρχῶν καὶ προφητῶν, σὺ δὲ ὁ μέχρι πρὸ ὀλίγου εἰδωλολάτρης, καίτοι ἦσο ἀγριελαία καὶ ὠμοίαζες πρὸς δένδρον ἄγριον καὶ ἄκαρπον, ἐκεντρώθης μεταξὺ τῶν κλάδων τῆς εὐλογημένης ρίζης καὶ ἔγινες συγκοινωνὸς τῆς ρίζης αὐτῆς καὶ τοῦ παχέος χυμοῦ τῆς ἐλαίας, ¹⁸ μὴ ὑπερηφανεύεσαι καὶ μὴ περιφρονῇς τοὺς κλάδους ποὺ ἀπεκόπησαν. Ἐὰν δὲ ὑψηλοφρονῇς ἀλαζονικῶς, μάθε, ὅτι δὲν βαστάζεις σὺ τὴν ρίζαν, ἀλλ’ ἡ ρίζα βαστάζει σέ, καὶ εἰς αὐτήν, ἤτοι εἰς τοὺς πατριάρχας, ὀφείλεται τὸ ὅτι σὺ ἀπολαύεις τὰς θείας εὐλογίας. ¹⁹ Θὰ εἴπῃς λοιπὸν ἴσως δικαιολογῶν τὴν ἀλαζονείαν σου: Ἀπεκόπησαν οἱ κλάδοι, διὰ νὰ γίνῃ τόπος δι’ ἐμὲ καὶ ἐγκεντρισθῶ ἐγὼ εἰς τὸ ἥμερον καὶ εὐλογημένον δένδρον. ²⁰ Πολὺ καλά. Οἱ κλάδοι ὅμως ἀπεκόπησαν ἕνεκα τῆς ἀπιστίας· σὺ δὲ οὐχὶ ἕνεκα τῶν ἔργων σου καὶ τῆς ἰδικῆς σου ἀξιομισθίας, ἀλλ’ ἕνεκα τῆς πίστεως στέκεις ὄρθιος καὶ κολλημένος ἐπὶ τῆς ρίζης. Πρόσεξε λοιπόν. Μὴ ὑπερηφανεύεσαι, ἀλλὰ ταπεινοφρόνων ἔχε φόβον. ²¹ Διότι, ἐὰν ὁ Θεὸς τοὺς φυσικοὺς κλάδους δὲν ἐλυπήθη καὶ δὲν ἐλογάριασε, φοβήθητι, μήπως δὲν λογαριάσῃ οὔτε σέ, ποὺ δὲν εἶσαι φυσικὸς κλάδος. ²² Ἀντὶ λοιπὸν νὰ ὑψηλοφρονῇς, πρόσεχε καὶ κύτταζε καλά, ποίαν ἀγαθότητα καὶ ποίαν αὐστηρότητα ἀμείλικτον ἔδειξεν ὁ Θεός· πρὸς ἐκείνους μὲν οἱ ὁποῖοι διὰ τὴν ἀπιστίαν τους ἔπεσαν, αὐστηρότητα, ἐνῷ πρὸς σὲ ἔδειξεν ἀγαθότητα, ἐὰν ἐπιμείνῃς νὰ στηρίζεσαι καὶ ἐλπίζῃς εἰς τὴν ἀγαθότητα ταύτην· διότι ἄλλως καὶ σὺ θὰ κοπῇς ὁλότελα. ²³ Καὶ ἐκεῖνοι δὲ οἱ ὁποῖοι ἀπεκόπησαν, ἐὰν δὲν ἐπιμείνουν εἰς τὴν ἀπιστίαν, θὰ κεντρωθοῦν. Διότι ὁ Θεὸς ἔχει τὴν δύναμιν νὰ τοὺς κεντρώσῃ πάλιν εἰς τὸ ἥμερον καὶ εὐλογημένον δένδρον. ²⁴ Λέγω δέ, ὅτι ὁ Θεὸς ἔχει τὴν δύναμιν νὰ τοὺς κεντρώσῃ πάλιν, διότι, ἐὰν σὺ ἐκόπης ὁριστικὰ ἀπὸ τὸ δένδρον, ποὺ ἀπὸ τὴν φύσιν του εἶναι ἀγρία ἐλαία, καὶ ὅλως ἀντίθετα πρὸς τὴν φύσιν σου ἐκεντρωθῇς εἰς ἥμερον καὶ καρποφόρον ἐλαίαν, πόσῳ μᾶλλον αὐτοί, οἱ ὁποῖοι εἶναι κλάδοι τῆς αὐτῆς φύσεως πρὸς τὴν ἥμερον ρίζαν, θὰ κεντρωθοῦν εἰς τὴν ἰδικήν τους ἐλαίαν;

¹³ Εις σας τους εθνικούς τα λέγω αυτά, δια να μη υψηλοφρονήσετε και περιφρονήσετε τους Ιουδαίους. Εφ' όσον άλλωστε εγώ είμαι Απόστολος των εθνών, εργάζομαι με κάθε αυταπάρνησιν να σας μεταδώσω το Ευαγγέλιον, να εκπληρώσω την αποστολήν μου και να σας οδηγήσω εις την δόξαν του Θεού. ¹⁴ Ακόμη δε μήπως και διεγείρω τον ζήλον των ομοεθνών μου και οδηγήσω, έστω και μερικούς από αυτούς, στον δρόμον της σωτηρίας. ¹⁵ Διότι εάν η αποπομπή των από την Χριστινικήν πίστιν έγινεν έμμεσος αιτία να συμφιλιωθή ο ειδωλολατρικός κόσμος με τον Θεόν, η πρόσληψίς των εις την πίστιν τι άλλο θα είναι ειμή ζωή όλων και πνευματική ανάστασις εκ των νεκρών; ¹⁶ Εάν δε η απαρχή του Ισραηλιτικού λαού, δηλαδή οι πατριάρχαι, οι προφήται, οι δίκαιοι, που πρώτοι δια την αξίαν των ευλογήθησαν από τον Θεόν, είναι αγία, τότε και η μάζα του Ισραηλιτικού λαού είναι δεκτική αγιότητος. Και εάν η ρίζα είναι αγία, τότε και οι κλάδοι, δηλαδή οι Ισραηλίται, ημπορεί να γίνουν άγιοι. ¹⁷ Εάν δε μερικοί από τους κλάδους εκόπησαν από τον κορμόν, απεσπάσθησαν και επετάχθησαν δια την απιστίαν των, συ δε, ο ειδωλολάτρης, που μέχρι προ ολίγου παρέμεινες αγριέλαια και εκεντρώθηκες εις την θέσιν των αποκοπτέντων κλάδων, συνεδέθης δε με την ρίζαν και μετέχεις στους παχείς χυμούς της ελαίας, ¹⁸ μη υπερηφανεύεσαι εις βάρος των κλάδων, που απεσπάσθησαν. Εάν δε αλαζονεύεσαι και υπερηφανεύεσαι, μάθε, ότι δεν βαστάζεις συ την ρίζαν, αλλά η ρίζα βαστάζει σε· “και ως Χριστιανός δε που είσαι, στηρίζεσαι στους πατριάρχας και τους προφήτας των Εβραίων. ¹⁹ Θα πης ίσως προς δικαιολογίαν σου· Εκόπησαν οι κλάδοι, δια να κεντρωθώ εγώ εις την θέσιν των. ²⁰ Πολύ καλά· ένεκα της απιστίας των εκόπησαν και επετάχθησαν οι κλάδοι· συ δε όχι ένεκα των έργων σου, αλλά ένεκα της πίστεως στέκεις και είσαι κολλημένος με την ρίζαν. Λοιπόν μη υψηλοφρονής, αλλά ταπεινώσου με τον φόβον, μήπως τυχόν ξεπέσης απ' εκεί που είσαι. ²¹ Διότι εάν ο Θεός δεν ελυπήθη, αλλ' έκοψε και επέταξε τους φυσικούς κλάδους της ελαίας, δηλαδή τους Ισραηλίτας, φοβήσου μήπως δεν λυπηθή και σένα, εάν υψηλοφρονήσης. ²² Πρόσεξε, λοιπόν, και κύτταξε την αγαθότητα, αλλά και την αυστηρότητα του Θεού· αυστηρότητα εναντίον εκείνων, που έδειξαν απιστίαν και έπεσαν, αγαθότητα δε εις σε, εάν επιμείνης να πιστεύης και να στηρίζεσαι εις αυτήν την αγαθότητα, διότι άλλως και συ θα αποκοπής. ²³ Και εκείνοι δε, οι Ισραηλίται, εάν δεν επιμείνουν εις την απιστίαν των, θα κεντρωθούν πάλιν εις την ελαίαν. Διότι ο Θεός είναι δυνατός και ικανός να τους κεντρώση πάλιν. ²⁴ Διότι, εάν συ εκόπης ως άγριος κλάδος από την αγριελαίαν, που εκ φύσεως είναι τέτοια, και παρά την αγρίαν φύσιν σου εκεντρώθηκες εις την ήμερον ελαίαν, πόσω μάλλον θα κεντρωθούν εις την ιδικήν τους ήμερον ελαίαν αυτοί, που είναι της ιδίας φύσεως με εκείνην;

²⁷ Πάντα μοι παρεδόθη ὑπὸ τοῦ πατρός μου· καὶ οὐδεὶς ἐπιγινώσκει τὸν υἱὸν εἰ μὴ ὁ πατήρ, οὐδὲ τὸν πατέρα τις ἐπιγινώσκει εἰ μὴ ὁ υἱὸς καὶ ᾧ ἐὰν βούληται ὁ υἱὸς ἀποκαλύψαι. ²⁸ Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς. ²⁹ ἄρατε τὸν ζυγόν μου ἐφ’ ὑμᾶς καὶ μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν· ³⁰ ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστὸς καὶ τὸ φορτίον μου ἐλαφρόν ἐστιν.

²⁷ Ὅλα παρεδόθησαν εἰς ἑμὲ ἀπὸ τὸν Πατέρα μου καὶ ἔλαβον καὶ ὡς ἄνθρωπος πᾶσαν ἐξουσίαν καὶ δύναμιν.Καὶ ἐπειδὴ ἔχω ὡς Λόγος τὴν αὐτὴν οὐσίαν μὲ τὸν Πατέρα μου καὶ εἶμαι ἄπειρος ὡς Ἐκεῖνος, κανεὶς ἄλλος δὲν γνωρίζει τελείως τὸν Υἱὸν καὶ ποία εἶναι ἡ φύσις καὶ αἱ βουλαὶ τοῦ Υἱοῦ παρὰ μόνον ὁ Πατήρ.Ὁ ἄπειρος μόνον ὑπὸ τοῦ ἀπείρου δύναται πλήρως καὶ τελείως νὰ γνωσθῇ.Οὔτε τὸν Πατέρα λοιπὸν γνωρίζει κατὰ βάθος καὶ κατὰ τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ἄλλος κανεὶς παρὰ μόνον ὁ Υἱός, ἐν μέρει δὲ τὸν γνωρίζει καὶ ἐκεῖνος, εἰς τὸν ὁποῖον ὁ Υἱὸς θὰ θελήσῃ νὰ τὸν ἀποκαλύψῃ. ²⁸ Θέλει δὲ ὁ Υἱὸς νὰ καταστήσῃ γνωστὸν τὸν Πατέρα του εἰς ὅλους, ὅσοι ἔχουν εἰλικρινῆ πόθον νὰ λάβουν τὴν γνῶσιν αὐτήν.Καὶ δι’ σᾶς προσκαλεῖ: Ἔλθετε πρὸς ἑμὲ ὅλοι, ὅσοι εἶσθε κοπιασμένοι καὶ αὐτὸ φορτωμένοι ἀπὸ τὸ βάρος τῆς ἁμαρτίας καὶ τῶν θλίψεων καὶ ἀπὸ τὸ φόρτωμα τῶν φαρισαϊκῶν παραδόσεων, μὲ τὰς ὁποίας ὁ θεόπνευστος νόμος μετεβλήθη εἰς φορτίον δυσβάστακτον.Ἔλθετε πρὸς ἑμέ, καὶ ἑγὼ θὰ σᾶς ἀναπαύσω. ²⁹ Παρέτε ἐπάνω σας τὸν ζυγὸν τῆς ὑποταγῆς εἰς ἑμὲ καὶ εἰς τὴν διδασκαλίαν μου, καὶ μάθετε ἀπὸ ἑμέ, ὅτι εἶμαι πρᾷος καὶ ταπεινὸς κατὰ τὸ φρόνημα καὶ τὴν ἐσωτερικὴν διάθεσιν, καὶ θὰ εὕρετε ἀνάπαυσιν καὶ εἰρήνην εἰς τὰς ψυχάς σας. ³⁰ Διότι ὁ ζυγὸς τῆς ὑπακοῆς πρὸς ἑμὲ καὶ τὴν διδασκαλίαν μου εἶναι μαλακὸς καὶ ὠφέλιμος εἰς αὐτὸν ποὺ τὸν φέρει· καὶ τὸ φορτίον τῶν ὑποχρεώσεων καὶ καθηκόντων, ποὺ θέτω ἐγὼ ἐπὶ τῶν ὀπαδῶν μου, εἶναι ἐλαφρόν.

²⁷ Ολα έχουν παραδοθή από τον Πατέρα εις εμέ και, ως γνήσιος μονογενής Υιός του, έχω κάθε εξουσίαν. Και κανείς δεν γνωρίζει πλήρως και τελείως τον Υιόν, παρά μόνον ο Πατήρ και κανείς άλλος δεν γνωρίζει πλήρως και τελείως τον Πατέρα ειμή ο Υιός, ο ομοούσιος και ίσος προς αυτόν, και εν μέρει τον γνωρίζει ακόμη και εκείνος, στον οποίον ο Υιός θα φανερώση τον Πατέρα. ²⁸ Ελάτε κοντά μου όλοι όσοι μοχθήτε και κοπιάζετε και είσθε φορτωμένοι από το βάρος των αμαρτιών και των θλίψεων και των πλανών και εγώ θα σας αναπαύσω και θα σας ξεκουράσω. ²⁹ Σηκώσατε επάνω σας τον ζυγόν της υπακοής σας εις εμέ και μάθετε από εμέ τον ίδιον ότι είμαι πράος και ταπεινός κατά την καρδίαν και θα εύρετε τότε ανάπαυσιν και ειρήνην εις τας ψυχάς σας. ³⁰ Μη διστάσετε· διότι ο ζυγός μου είναι καλός και χρήσιμος και το φορτίον των υποχρεώσεων και των καθηκόντων, που επιβάλλω εγώ, είναι ελαφρόν”. (Εγώ το επιβάλλω, αλλά και εγώ σας βοηθώ να το σηκώσετε).