¹⁷ οὕτως λέγει Κύριος ὁ ρυσάμενός σε, ὁ ἅγιος ᾿Ισραήλ· ἐγώ εἰμι ὁ Θεός σου, δέδειχά σοι τοῦ εὑρεῖν σε τὴν ὁδόν, ἐν ᾗ πορεύσῃ ἐν αὐτῆ. ¹⁸ καὶ εἰ ἤκουσας τῶν ἐντολῶν μου, ἐγένετο ἂν ὡσεὶ ποταμὸς ἡ εἰρήνη σου καὶ ἡ δικαιοσύνη σου ὡς κῦμα θαλάσσης· ¹⁹ καὶ ἐγένετο ἂν ὡς ἡ ἄμμος τὸ σπέρμα σου καὶ τὰ ἔκγονα τῆς κοιλίας σου ὡς ὁ χοῦς τῆς γῆς· οὐδὲ νῦν οὐ μὴ ἐξολοθρευθῇς, οὐδὲ ἀπολεῖται τὸ ὄνομά σου ἐνώπιον ἐμοῦ. - ²⁰ ῎Εξελθε ἐκ Βαβυλῶνος φεύγων ἀπὸ τῶν Χαλδαίων· φωνὴν εὐφροσύνης ἀναγγείλατε, καὶ ἀκουστὸν γενέσθω τοῦτο, ἀπαγγείλατε ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς, λέγεται· ἐρρύσατο Κύριος τὸν δοῦλον αὐτοῦ ᾿Ιακώβ· ²¹ καὶ ἐὰν διψήσωσι, δι᾿ ἐρήμου ἄξει αὐτούς, ὕδωρ ἐκ πέτρας ἐξάξει αὐτοῖς· σχισθήσεται πέτρα, καὶ ρυήσεται ὕδωρ, καὶ πίεται ὁ λαός μου. ²² οὐκ ἐστι χαίρειν, λέγει Κύριος, τοῖς ἀσεβέσιν.



¹ ΑΚΟΥΣΑΤΕ μου, νῆσοι, καὶ προσέχετε, ἔθνη· διὰ χρόνου πολλοῦ στήσεται, λέγει Κύριος. ἐκ κοιλίας μητρός μου ἐκάλεσε τὸ ὄνομά μου ² καὶ ἔθηκε τὸ στόμα μου ὡσεὶ μάχαιραν ὀξεῖαν καὶ ὑπὸ τὴν σκέπην τῆς χειρὸς αὐτοῦ ἔκρυψέ με, ἔθηκέ με ὡς βέλος ἐκλεκτὸν καὶ ἐν τῇ φαρέτρᾳ αὐτοῦ ἔκρυψέ με. ³ καὶ εἶπέ μοι· δοῦλός μου εἶ σύ, ᾿Ισραήλ, καὶ ἐν σοὶ δοξασθήσομαι. ⁴ καὶ ἐγὼ εἶπα· κενῶς ἐκοπίασα, εἰς μάταιον καὶ εἰς οὐδὲν ἔδωκα τὴν ἰσχύν μου· διὰ τοῦτο ἡ κρίσις μου παρὰ Κυρίῳ, καὶ ὁ πόνος μου ἐναντίον τοῦ Θεοῦ μου.



¹ ΕΓΕΝΕΤΟ δὲ μετὰ τὸ γηράσαι τὸν ᾿Ισαὰκ καὶ ἠμβλύνθησαν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ τοῦ ὁρᾶν, καὶ ἐκάλεσεν ῾Ησαῦ τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν πρεσβύτερον καί εἶπεν αὐτῷ· υἱέ μου· καὶ εἶπεν· ἰδοὺ ἐγώ. ² καὶ εἶπεν· ἰδοὺ γεγήρακα καὶ οὐ γινώσκω τὴν ἡμέραν τῆς τελευτῆς μου· ³ νῦν οὖν λαβὲ τὸ σκεῦός σου, τήν τε φαρέτραν καὶ τὸ τόξον, καὶ ἔξελθε εἰς τὸ πεδίον καὶ θήρευσόν μοι θήραν ⁴ καὶ ποίησόν μοι ἐδέσματα, ὡς φιλῶ ἐγώ, καὶ ἔνεγκέ μοι, ἵνα φάγω, ὅπως εὐλογήσῃ σε ἡ ψυχή μου πρὶν ἀποθανεῖν με. ⁵ Ρεβέκκα δὲ ἤκουσε λαλοῦντος ᾿Ισαὰκ πρὸς ῾Ησαῦ τὸν υἱὸν αὐτοῦ. ἐπορεύθη δὲ ῾Ησαῦ εἰς τὸ πεδίον θηρεῦσαι θήραν τῷ πατρὶ αὐτοῦ· ⁶ Ρεβέκκα δὲ εἶπε πρὸς ᾿Ιακὼβ τὸν υἱὸν αὐτῆς, τὸν ἐλάσσω· ἰδέ, ἤκουσα τοῦ πατρός σου λαλοῦντος πρὸς ῾Ησαῦ τὸν ἀδελφόν σου λέγοντος· ⁷ ἔνεγκόν μοι θήραν καὶ ποίησόν μοι ἐδέσματα, ἵνα φαγὼν εὐλογήσω σε ἐναντίον Κυρίου πρὸ τοῦ ἀποθανεῖν με. ⁸ νῦν οὖν, υἱέ μου, ἄκουσόν μου, καθὰ ἐγώ σοι ἐντέλλομαι. ⁹ καὶ πορευθεὶς εἰς τὰ πρόβατα λαβέ μοι ἐκεῖθεν δύο ἐρίφους ἁπαλοὺς καὶ καλούς, καὶ ποιήσω αὐτοὺς ἐδέσματα τῷ πατρί σου, ὡς φιλεῖ, ¹⁰ καὶ εἰσοίσεις τῷ πατρί σου καὶ φάγεται, ὅπως εὐλογήσῃ σε ὁ πατήρ σου πρὸ τοῦ ἀποθανεῖν αὐτόν. ¹¹ εἶπε δὲ ᾿Ιακὼβ πρὸς Ρεβέκκαν τὴν μητέρα αὐτοῦ· ἔστιν ῾Ησαῦ ὁ ἀδελφός μου ἀνὴρ δασύς, ἐγὼ δὲ ἀνὴρ λεῖος· ¹² μή ποτε ψηλαφήσῃ με ὁ πατήρ, καὶ ἔσομαι ἐναντίον αὐτοῦ ὡς καταφρονῶν καὶ ἐπάξω ἐπ᾿ ἐμαυτὸν κατάραν καὶ οὐκ εὐλογίαν. ¹³ εἶπε δὲ αὐτῷ ἡ μήτηρ· ἐπ᾿ ἐμὲ ἡ κατάρα σου, τέκνον· μόνον ὑπάκουσόν μοι τῆς φωνῆς καὶ πορευθεὶς ἔνεγκέ μοι. ¹⁴ πορευθεὶς δὲ ἔλαβε καὶ ἤνεγκε τῇ μητρί, καὶ ἐποίησεν ἡ μήτηρ αὐτοῦ ἐδέσματα, καθὰ ἐφίλει ὁ πατὴρ αὐτοῦ. ¹⁵ καὶ λαβοῦσα Ρεβέκκα τὴν στολὴν ῾Ησαῦ τοῦ υἱοῦ αὐτῆς τοῦ πρεσβυτέρου τὴν καλήν, ἣ ἦν παρ᾿ αὐτῇ ἐν τῷ οἴκῳ, ἐνέδυσεν αὐτὴν ᾿Ιακὼβ τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν νεώτερον ¹⁶ καὶ τὰ δέρματα τῶν ἐρίφων περιέθηκεν ἐπὶ τοὺς βραχίονας αὐτοῦ καὶ ἐπὶ τὰ γυμνὰ τοῦ τραχήλου αὐτοῦ ¹⁷ καὶ ἔδωκε τὰ ἐδέσματα καὶ τοὺς ἄρτους, οὓς ἐποίησεν εἰς τὰς χεῖρας ᾿Ιακὼβ τοῦ υἱοῦ αὐτῆς. ¹⁸ καὶ εἰσήνεγκε τῷ πατρὶ αὐτοῦ. εἶπε δέ· πάτερ. ὁ δὲ εἶπεν· ἰδοὺ ἐγώ· τίς εἶ σὺ τέκνον; ¹⁹ καὶ εἶπεν ᾿Ιακὼβ τῷ πατρί· ἐγὼ ῾Ησαῦ ὁ πρωτότοκός σου· πεποίηκα καθὰ ἐλάλησάς μοι· ἀναστὰς κάθισον καὶ φάγε ἀπὸ τῆς θήρας μου, ὅπως εὐλογήσῃ με ἡ ψυχή σου. ²⁰ εἶπε δὲ ᾿Ισαὰκ τῷ υἱῷ αὐτοῦ· τί τοῦτο, ὃ ταχὺ εὗρες, ὦ τέκνον; ὁ δὲ εἶπεν· ὃ παρέδωκε Κύριος ὁ Θεός σου ἐναντίον μου. ²¹ εἶπε δὲ ᾿Ισαὰκ τῷ ᾿Ιακώβ· ἔγγισόν μοι καὶ ψηλαφήσω σε, τέκνον, εἰ σὺ εἶ ὁ υἱός μου ῾Ησαῦ ἢ οὔ. ²² ἤγγισε δὲ ᾿Ιακὼβ πρὸς ᾿Ισαὰκ τὸν πατέρα αὐτοῦ, καὶ ἐψηλάφησεν αὐτὸν καὶ εἶπεν· ἡ μὲν φωνὴ φωνὴ ᾿Ιακώβ, αἱ δὲ χεῖρες χεῖρες ῾Ησαῦ. ²³ καὶ οὐκ ἐπέγνω αὐτόν· ἦσαν γὰρ αἱ χεῖρες αὐτοῦ ὡς αἱ χεῖρες ῾Ησαῦ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ δασεῖαι· καὶ εὐλόγησεν αὐτὸν ²⁴ καὶ εἶπε· σὺ εἶ ὁ υἱός μου ῾Ησαῦ; ὁ δὲ εἶπεν· ἐγώ. ²⁵ καὶ εἶπε· προσάγαγέ μοι, καὶ φάγομαι ἀπὸ τῆς θήρας σου, τέκνον, ἵνα εὐλογήσῃ σε ἡ ψυχή μου. καὶ προσήνεγκεν αὐτῷ, καὶ ἔφαγε· καὶ εἰσήνεγκεν αὐτῷ οἶνον, καὶ ἔπιε. ²⁶ καὶ εἶπεν αὐτῷ ᾿Ισαὰκ ὁ πατὴρ αὐτοῦ· ἔγγισόν μοι καὶ φίλησόν με τέκνον. ²⁷ καὶ ἐγγίσας ἐφίλησεν αὐτόν, καὶ ὠσφράνθη τὴν ὀσμὴν τῶν ἱματίων αὐτοῦ καὶ εὐλόγησεν αὐτὸν καὶ εἶπεν· ἰδοὺ ὀσμὴ τοῦ υἱοῦ μου ὡς ὀσμὴ ἀγροῦ πλήρους, ὃν εὐλόγησε Κύριος. ²⁸ καὶ δῴη σοι ὁ Θεὸς ἀπὸ τῆς δρόσου τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἀπὸ τῆς πιότητος τῆς γῆς καὶ πλῆθος σίτου καὶ οἴνου. ²⁹ καὶ δουλευσάτωσάν σοι ἔθνη, καὶ προσκυνησάτωσάν σοι ἄρχοντες· καὶ γίνου κύριος τοῦ ἀδελφοῦ σου, καὶ προσκυνήσουσί σε οἱ υἱοὶ τοῦ πατρός σου. ὁ καταρώμενός σε ἐπικατάρατος, ὁ δὲ εὐλογῶν σε εὐλογημένος. ³⁰ Καὶ ἐγένετο μετὰ τὸ παύσασθαι ᾿Ισαὰκ εὐλογοῦντα ᾿Ιακὼβ τὸν υἱὸν αὐτοῦ καὶ ἐγένετο, ὡς ἐξῆλθεν ᾿Ιακὼβ ἀπὸ προσώπου ᾿Ισαὰκ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, καὶ ῾Ησαῦ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ ἦλθεν ἀπὸ τῆς θήρας. ³¹ καὶ ἐποίησε καὶ αὐτὸς ἐδέσματα καὶ προσήνεγκε τῷ πατρὶ αὐτοῦ. καὶ εἶπε τῷ πατρί· ἀναστήτω ὁ πατήρ μου καὶ φαγέτω ἀπὸ τῆς θήρας τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, ὅπως εὐλογήσῃ με ἡ ψυχή σου. ³² καὶ εἶπεν αὐτῷ ᾿Ισαὰκ ὁ πατὴρ αὐτοῦ· τίς εἶ σύ; ὁ δὲ εἶπεν· ἐγώ εἰμι ὁ υἱός σου ὁ πρωτότοκος ῾Ησαῦ. ³³ ἐξέστη δὲ ᾿Ισαὰκ ἔκστασιν μεγάλην σφόδρα καὶ εἶπε· τίς οὖν ὁ θηρεύσας μοι θήραν καὶ εἰσενέγκας μοι; καὶ ἔφαγον ἀπὸ πάντων πρὸ τοῦ ἐλθεῖν σε καὶ εὐλόγησα αὐτόν, καὶ εὐλογημένος ἔσται. ³⁴ ἐγένετο δέ, ἡνίκα ἤκουσεν ῾Ησαῦ τὰ ῥήματα τοῦ πατρὸς αὐτοῦ ᾿Ισαάκ, ἀνεβόησε φωνὴν μεγάλην καὶ πικρὰν σφόδρα καὶ εἶπεν· εὐλόγησον δή κἀμέ, πάτερ. ³⁵ εἶπε δὲ αὐτῷ· ἐλθὼν ὁ ἀδελφός σου μετὰ δόλου ἔλαβε τὴν εὐλογίαν σου. ³⁶ καὶ εἶπε· δικαίως ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιακώβ· ἐπτέρνικε γάρ με ἰδοὺ δεύτερον τοῦτο· τά τε πρωτοτόκιά μου εἴληφε καὶ νῦν ἔλαβε τὴν εὐλογίαν μου· καὶ εἶπεν ῾Ησαῦ τῷ πατρὶ αὐτοῦ· οὐχ ὑπελίπου μοι εὐλογίαν, πάτερ; ³⁷ ἀποκριθεὶς δὲ ᾿Ισαὰκ εἶπε τῷ ῾Ησαῦ· εἰ κύριον αὐτὸν πεποίηκά σου καὶ πάντας τοὺς ἀδελφούς αὐτοῦ πεποίηκα αὐτοῦ οἰκέτας, σίτῳ καὶ οἴνῳ ἐστήριξα αὐτόν, σοὶ δὲ τί ποιήσω, τέκνον; ³⁸ εἶπε δὲ ῾Ησαῦ πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ· μὴ εὐλογία μία σοί ἐστι, πάτερ; εὐλόγησον δὴ κἀμέ, πάτερ. κατανυχθέντος δὲ ᾿Ισαὰκ ἀνεβόησε φωνῇ ῾Ησαῦ καὶ ἔκλαυσεν. ³⁹ ἀποκριθεὶς δὲ ᾿Ισαὰκ ὁ πατὴρ αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ· ἰδοὺ ἀπὸ τῆς πιότητος τῆς γῆς ἔσται ἡ κατοίκησίς σου καὶ ἀπὸ τῆς δρόσου τοῦ οὐρανοῦ ἄνωθεν. ⁴⁰ καὶ ἐπὶ τῇ μαχαίρᾳ σου ζήσῃ καὶ τῷ ἀδελφῷ σου δουλεύσεις· ἔσται δὲ ἡνίκα ἐὰν καθέλῃς, καὶ ἐκλύσῃς τὸν ζυγὸν αὐτοῦ ἀπὸ τοῦ τραχήλου σου. ⁴¹ Καὶ ἐνεκότει ῾Ησαῦ τῷ ᾿Ιακὼβ περὶ τῆς εὐλογίας ἧς εὐλόγησεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ· εἶπε δὲ ῾Ησαῦ ἐν τῇ διανοίᾳ αὐτοῦ· ἐγγισάτωσαν αἱ ἡμέραι τοῦ πένθους τοῦ πατρός μου, ἵνα ἀποκτείνω ᾿Ιακὼβ τὸν ἀδελφόν μου.



¹⁶ ὃς φυλάσσει ἐντολήν, τηρεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν, ὁ δὲ καταφρονῶν τῶν ἑαυτοῦ ὁδῶν ἀπολεῖται. ¹⁷ δανείζει Θεῷ ὁ ἐλεῶν πτωχόν, κατὰ δὲ τὸ δόμα αὐτοῦ ἀνταποδώσει αὐτῷ. ¹⁸ παίδευε υἱόν σου, οὕτως γὰρ ἔσται εὔελπις, εἰς δὲ ὕβριν μὴ ἐπαίρου τῇ ψυχῇ σου. ¹⁹ κακόφρων ἀνὴρ πολλὰ ζημιωθήσεται· ἐὰν δὲ λοιμεύηται, καὶ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ προσθήσει. ²⁰ ἄκουε, υἱέ, παιδείαν πατρός σου, ἵνα σοφὸς γένῃ ἐπ᾿ ἐσχάτων σου. ²¹ πολλοὶ λογισμοὶ ἐν καρδίᾳ ἀνδρός, ἡ δὲ βουλὴ τοῦ Κυρίου εἰς τὸν αἰῶνα μένει. ²² καρπὸς ἀνδρὶ ἐλεημοσύνη, κρείσσων δὲ πτωχὸς δίκαιος ἢ πλούσιος ψεύστης. ²³ φόβος Κυρίου εἰς ζωὴν ἀνδρί, ὁ δὲ ἄφοβος αὐλισθήσεται ἐν τόποις, οὗ οὐκ ἐπισκοπεῖται γνῶσις. ²⁴ ὁ ἐγκρύπτων εἰς τὸν κόλπον αὐτοῦ χεῖρας ἀδίκως, οὐδὲ τῷ στόματι οὐ μὴ προσαγάγῃ αὐτάς. ²⁵ λοιμοῦ μαστιγουμένου, ἄφρων πανουργότερος γίνεται· ἐὰν δὲ ἐλέγχῃς ἄνδρα φρόνιμον, νοήσει αἴσθησιν.

¹⁷ Οὕτω λέγει ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖος σὲ ἠλευθέρωσεν ἐκ τῆς δουλείας τῆς Αἰγύπτου καὶ εἶναι λυτρωτής σου, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ: Ἐγὼ ὑπάρχω, ὁ Θεός σου.Ἔχω δείξει εἰς σὲ τὸν τρόπον, διὰ νὰ εὕρῃς τὸν δρόμον, εἰς τὸν ὁποῖον θὰ πορευθῇς, ἐὰν θέλῃς νὰ σωθῇς. ¹⁸ Καὶ ἐὰν ἤκουες τὰς ἐντολάς μου, ἡ εἰρήνη σου καὶ ἡ εὐτυχία σου θὰ ἐγίνετο ἄφθονος, συνεχὴς καὶ δροσιστικὴ ὡσὰν ποταμός, ἡ δὲ δικαιοσύνη σου καὶ ἡ ἀρετὴ τῶν πολιτῶν σου ὡσὰν κῦμα θαλάσσης διαρκῶς ἀνανεούμενον. ¹⁹ Καὶ θὰ ἐγίνοντο ὡσὰν τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης ἀναρίθμητοι οἱ ἀπόγονοί σου, καὶ τὰ ἀπὸ τῆς κοιλίας σου γεννώμενα τέκνα ὡσὰν τὸ χῶμα τῆς γῆς.Οὔτε τώρα ὅμως θὰ καταστραφῇς, οὔτε θὰ ἐξαφανισθῇ ἀπὸ ἐμπρός μου τὸ ὄνομά σου. ²⁰ Ἔξελθε, λαέ μου, ἀπὸ τὴν Βαβυλῶνα φεύγων ἀπὸ τοὺς Χαλδαίους.Μὲ φωνὴν εὐφροσύνης ἀναγγείλατε, καὶ ἂς γίνῃ γνωστὸν τοῦτο.Διαδώσατέ το μέχρι τῶν περάτων τῆς γῆς.Λέγετε: Ὁ Κύριος ἠλευθέρωσε τὸν δοῦλον του Ἰακώβ. ²¹ Καὶ ἐὰν διψήσουν, διὰ μέσου ἀνύδρου ἐρήμου θὰ τοὺς ὁδηγήσῃ χωρὶς νὰ πάθουν τίποτε, διότι θὰ ἐξαγάγῃ δι’ αὐτοὺς ὕδωρ ἀπὸ ξηρὰν καὶ ἄγονον πέτραν θὰ σχισθῇ ἡ πέτρα καὶ θὰ τρέξῃ ὕδωρ καὶ θὰ πίῃ ὁ λαός μου. ²² Δὲν ὑπάρχει ὅμως χαρὰ καὶ εὐτυχία εἰς τοὺς ἀσεβεῖς, λέγει ὁ Κύριος.



¹ Ακούσατέ με, ὦ νῆσοι, καὶ προσέχετε, ὦ ἔθνη· μετὰ πολὺν χρόνον θὰ πραγματοποιηθοῦν ταῦτα, λέγει ὁ Κύριος.Ἀπὸ τὴν κοιλίαν τῆς μητρός μου, πρὶν ἢ ἀκόμη γεννηθῶ, μὲ ἐκάλεσε μὲ τὸ ὄνομά μου. ² Καὶ ἔκαμε τὸ στόμα μου ὡσὰν μάχαιραν ὀξεῖαν καὶ ὑπὸ τὴν σκέπην τῆς χειρός Του μὲ ἔκρυψε· μὲ κατέστησεν ὡσὰν βέλος ἐκλεκτὸν καὶ μὲ ἔκρυψεν ἐν τῇ βελοθήκῃ. ³ Καὶ μοῦ εἶπεν ὁ Θεός: Δοῦλος μου εἶσαι σύ, ὦ γενάρχα τοῦ νέου Ἰσραὴλ τῆς χάριτος, καὶ διὰ σοῦ θὰ δοξασθῶ. ⁴ Καὶ ἐγὼ εἶπα: Πῶς θὰ δοξασθῇς ἐν ἐμοί; Ἐγὼ ἐκοπίασα στὰ κούφια, ματαίως καὶ δι’ οὐδὲν ἀποτέλεσμα ἔδωκα τὴν δύναμίν μου.Διὰ τοῦτο τὸ δίκαιόν μου ἀναθέτω εἰς τὸν Κύριον, καὶ ὁ κόπος μου καὶ ἡ δι’ αὐτὸν ἀνταμοιβή μου ὑπάρχει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μου.



¹ ‘Οταν πλέον ἐγήρασεν ὁ Ἰσαάκ, τὰ μάτια του ἀδυνάτισαν, ἐθόλωσαν καὶ ὠλιγόστευσε τὸ φῶς του, ἕνεκα τῶν γηρατειῶν του τόσον, ὥστε νὰ μὴ ἠμπορῇ νὰ διακρίνῃ τὰ χαρακτηριστικὰ τῶν ἀνθρώπων ποὺ τὸν ἐπλησίαζαν· τότε ἐκάλεσε τὸν Ἡσαῦ, τὸ μεγαλύτερο παιδί του, καὶ τοῦ εἶπε· «παιδί μου»· καὶ ὁ Ἡσαῦ ἀπάντησε· «ὁρίστε, πατέρα, ἐδῶ εἶμαι». ² Καὶ εἶπεν ὁ Ἰσαάκ: «Παιδί μου· νά, βλέπεις, ἐγὼ ἔχω πλέον γηράσει καὶ δεν ξεύρω τὴν ἡμέραν τοῦ θανάτου μου· ³ πάρε λοιπὸν τώρα τὰ κυνηγετικά σου ὅπλα, δηλαδὴ τὴν φαρέτραν, τὴν θήκην ποὺ ἔχει μέσα τὰ βέλη, καὶ τὸ τόξον, τὴν σαΐταν σου, καὶ ἔβγα ἔξω εἰς τὴν πεδιάδα διὰ νὰ κυνηγήσῃς καὶ φέρε μου κάτι ἀπὸ τὸ κυνήγι σου· ⁴ καὶ μαγείρευσέ μου ἀπὸ τὸ κυνήγι, ποὺ θὰ φέρῃς, φαγητὸν ὅπως μου ἀρέσει, καὶ φέρε μου νὰ φάγω, διὰ νὰ σοῦ δώσω μὲ ὅλην τὴν ψυχήν μου τὴν τελευταίαν μου εὐλογίαν, πρὶν ἀποθάνω καὶ φύγω ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτόν». ⁵ Ἡ Ρεβέκκα ἄκουσε τὰ λόγια, ποὺ εἶπεν ὁ Ἰσαὰκ πρὸς τὸν Ἡσαῦ, τὸ παιδί του. Ὁ δὲ Ἡσαῦ ἔφυγε καὶ ἐπῆγεν ἔξω εἰς τὴν πεδιάδα, διὰ νὰ κυνηγήσῃ καὶ νὰ φέρῃ εἰς τὸν πατέρα του κυνήγι. ⁶ Ἐνῷ ὁ Ἡσαῦ εὑρίσκετο ἔξω εἰς τὸ κυνήγι, ἡ Ρεβέκκα εἶπεν εἰς τὸν Ἰακώβ, τὸ νεώτερον παιδί της: «Κύτταξε· μόλις πρὶν ἀπὸ λίγο ἄκουσα τὸν πατέρα σου νὰ λέγῃ εἰς τὸν Ἡσαῦ, τὸν ἀδελφόν σου· ⁷ «πήγαινε νὰ φέρῃς κυνήγι καὶ μαγείρεψε φαγητὸν τῆς ἀρεσκείας μου, ὥστε ἀφοῦ φάγω νὰ σὲ εὐλογήσω ἐνώπιὸν τοῦ Κυρίου, πρὶν ἀποθάνω καὶ φύγω ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτόν». ⁸ Τώρα λοιπόν, παιδί μου, ἄκουσέ με καὶ κάμε ὅπως καὶ ὅσα θὰ σὲ συμβουλεύσω. ⁹ Τρέξε γρήγορα εἰς τὰ πρόβατα, πάρε ἀπὸ ἐκεῖ καὶ φέρε μου ἀμέσως ἐδῶ δύο κατσίκια τρυφερά, ἁπαλὰ καὶ καλοθρεμμένα· ἐγὼ δὲ θὰ μαγειρεύσω ἀπὸ αὐτὰ φαγητὰ διὰ τὸν πατέρα σου, ὅπως ἐκεῖνος τὰ ἀγαπᾷ καὶ τὰ νοστιμεύεται. ¹⁰ Ὅταν τὰ φαγητὰ αὐτὰ μαγειρευθοῦν, θὰ τὰ πάρῃς καὶ θὰ τὰ προσφέρῃς εἰς τὸν πατέρα σου ἐσύ, ὑποκρινόμενος ὅτι εἶσαι ὁ Ἡσαῦ, διὰ νὰ φάγῃ καὶ νὰ εὐλόγησῃ σέ, ἀντὶ τοῦ Ἡσαῦ, πρὶν ἀποθάνῃ καὶ φύγῃ ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτόν». ¹¹ Ὁ ἄπλαστος καὶ ἀθῶος Ἰακώβ, ποὺ ἦταν εὐλαβὴς εἰς τὸν πατέρα του, εἶπε πρὸς τὴν μητέρα του τὴν Ρεβέκκαν μὲ δισταγμὸν καὶ ἀνησυχίαν: «Ὁ ἀδελφός μου ὁ Ἡσαῦ εἶναι δασύτριχος, ἐνῷ ἐγὼ εἶμαι ἀραιότριχος· ¹² διὰ τοῦτο φοβοῦμαι μήπως οἱ ἐπιδιώξεις αὐτὲς στραφοῦν ἐναντίον μου· διότι εἶναι πιθανὸν ὁ τυφλὸς πατέρας μου νὰ μὲ ψηλαφήσῃ, ὁπότε θὰ μὲ ἀναγνωρίσῃ, θὰ ἀντιληφθῇ τὴν ἀπάτην καὶ θὰ μὲ θεωρήσῃ ὡς ἀσεβῆ, καὶ τότε θὰ ἐπισύρω ἐναντίον μου τὴν κατάραν του καὶ ὄχι τὴν εὐλογίαν». ¹³ Ἡ μητέρα του, ἡ Ρεβέκκα, ἐπειδὴ ἐστηρίζετο εἰς τὴν ἀποκάλυψιν τοῦ Θεοῦ καὶ ὑπηρετοῦσε τὸ θεῖον σχέδιον, ἐπροσπάθησε νὰ βγάλῃ τὸν φόβον τοῦ Ἰακὼβ καὶ νὰ τὸν ἐνισχύσῃ, ὥστε νὰ φερθῇ ὅπως τὸν ἐσυμβούλευσε. Δὲν τοῦ ὑπεσχέθη μέν, ὅτι θὰ ἠμπορέσῃ νὰ ἐξαπατήσῃ τὸν πατέρα του καὶ νὰ κρυφθῇ, ἀλλὰ ἐπῆρε ὅλην τὴν εὐθύνην τῆς ἀπάτης ἐπάνω της καὶ εἶπεν εἰς τὸν υἱόν της· «ἡ εὐθύνη καὶ ἡ ἐνοχὴ εἶναι ἰδική μου· ἡ κατάρα δὲ τοῦ πατέρα σου εἰς σὲ διὰ τὴν πρᾶξιν αὐτὴν ἂς πέσῃ ἐπάνω μου, παιδί μου· μὴ φοβηθῇς λοιπόν, πάρε θάρρος καὶ μὴ διστάζης· μόνον κάμε ὑπακοὴν εἰς αὐτό, ποὺ σὲ συμβουλεύω, καὶ πήγαινε νὰ μοῦ φέρῃς τὰ δύο τρυφερὰ κατσίκια». ¹⁴ Ὁ Ἰακώβ, ὁ ὁποῖος εἰς τὴν ἀρχὴν ἀρνήθηκε νὰ ἐξαπατήσῃ τὸν πατέρα του, τελικῶς ὑπεχώρησεν εἰς τὴν ἐπιμονὴν τῆς μητέρας του. Ἀφοῦ ἐπῆγεν εἰς τὸ κοπάδι τῶν προβάτων, ἐπῆρε καὶ ἔφερεν εἰς τὴν μητέρα του τὰ δύο κατσίκια· καὶ ἡ μητέρα του γρήγορα - γρήγορα, διὰ νὰ προλάβῃ τὸν Ἡσαῦ, ἐμαγείρευσεν ἀπὸ αὐτὰ φαγητὸν νόστιμον, ὅπως τὸ ἐπροτιμοῦσεν ὁ πατέρας του, ὁ Ἰσαάκ. ¹⁵ Καὶ ἡ Ρεβέκκα, ἀφοῦ ἐπῆρε τὴν στολὴν τοῦ Ἡσαῦ τοῦ μεγαλυτέρου παιδιοῦ της, τὴν στολὴν τὴν καινούργιαν καὶ καλύτερην, ποὺ εὑρίσκετο εἰς τὸ σπίτι της, ἔντυσε μὲ αὐτὴν τὸν Ἰακώβ, τὸ νεώτερο παιδί της. ¹⁶ Κατόπιν ἐπῆρε τὰ τομάρια τῶν δύο τρυφερῶν κατοικιῶν, ποὺ ἔσφαξε, καὶ μὲ αὐτὰ ἐσκέπασε καὶ ἐτύλιξέ μὲ προσοχὴν τὰ μπράτσα τοῦ Ἰακὼβ καὶ τὸ γυμνὸν μέρος τοῦ τραχήλου του ¹⁷ καὶ ἔδωκε τὸ φαγητὸν ποὺ ἐμαγείρευσε καὶ τὰ ψωμιὰ εἰς τὰ χέρια τοῦ παιδιοῦ της, τοῦ Ἰακώβ. ¹⁸ Καὶ ὁ Ἰακὼβ ἔφερε τὸ φαγητὸν καὶ τὰ ψωμιὰ εἰς τὸν πατέρα του καὶ τοῦ εἶπε· «πατέρα». Ὁ τυφλὸς καὶ γέρων Ἰσαὰκ ἀπάντησε· «ὁρίστε, ἐδῶ εἶμαι· ποιὸς εἶσαι σύ, παιδί μου;» ¹⁹ Καὶ ὁ Ἰακὼβ μὲ πολλὴν ἀγωνίαν εἶπεν εἰς τὸν πατέρα του: «Εἶμαι ὁ Ἡσαῦ, τὸ πρῶτον σου παιδί· ἔκαμα σύμφωνα μὲ ὅσα μοῦ παρήγγειλες· σήκω καὶ κάθησε νὰ φᾶς ἀπὸ τὸ κυνήγι, ποὺ σοῦ ἔφερα, διὰ νὰ εὐχαριστηθῇς καὶ νὰ μοῦ δώσης μὲ ὅλην τὴν ψυχήν σου τὴν τελευταίαν σου εὐλογίαν». ²⁰ Ὁ Ἰσαὰκ παραξενεύεται καὶ ἀμφιβάλλει, δι’ αὐτὸ ἐρωτᾷ μὲ ἀπορίαν: «Πῶς συνέβη ὥστε νὰ εὕρῃς τόσον εὔκολα κυνήγι καὶ νὰ ἐπιστρέψῃς τόσον γρήγορα, παιδί μου;» Καὶ ὁ Ἰακὼβ τοῦ ἀπάντησε μὲ φόβον, ἀλλὰ καὶ μὲ θάρρος: «Κύριος ὁ Θεός σου, αὐτὸς μοῦ τὸ ἐφανέρωσε τόσον γρήγορα καὶ τὸ παρέδωσεν εἰς τὰ χέρια μου, ὥστε νὰ σοῦ τὸ φέρω». ²¹ Μετὰ τὴν ἀπάντησιν τὸν Ἰακὼβ πρὸς τὸν πατέρα του, ὁ Ἰσαάκ, ἐπειδὴ ἀκόμη ἀμφέβαλλε, διότι ἡ φωνὴ δὲν ἔμοιαζε μὲ ἐκείνην τοῦ Ἡσαῦ, εἶπε πρὸς τὸν · «ἔλα κοντά μου, παιδί μου, πλησίασέ με διὰ νὰ σὲ ψηλαφήσω, ὥστε νὰ βεβαιωθῶ, ἐὰν εἶσαι πράγματι ὁ Ἡσαῦ, τὸ παιδί μου, ἢ ὄχι». ²² Ὁ Ἰακὼβ ἐπλησίασε χωρὶς ταραχὴν τὸν πατέρα του καὶ ὁ τυφλὸς Ἰσαὰκ τὸν ἐψηλάφησε καὶ τοῦ εἶπε πάλιν μὲ ἀμφιβολίαν· «ἡ μὲν φωνὴ εἶναι φωνὴ τοῦ Ἰακώβ, τὰ χέρια ὅμως, ἀπὸ τὰ μαλλιὰ ποὺ ἔχουν, φαίνεται νὰ εἶναι χέρια τοῦ Ἡσαῦ». ²³ Ἐπειδὴ ἔπρεπε νὰ πραγματοποιηθῇ τὸ σχέδιον τοῦ Θεοῦ, δὲν ἐπετράπη νὰ γίνη ἀντιληπτὴ ἡ ἀπάτη. Αι' αὐτὸ ὁ Ἰσαὰκ δὲν ἀνεγνώρισε τὸν Ἰακώβ· διότι τὰ χέρια του, ποὺ ἦταν σκεπασμένα μὲ κατσικίσιο δέρμα, ἐφαίνοντο μαλλιαρά, ὅπως τὰ χέρια τοῦ Ἡσαῦ. Καὶ ὁ πατέρας του τὸν εὐλόγησε. ²⁴ Ἐπειδὴ ὅμως ὁ Ἰσαὰκ ἀκόμη ὑπωψιάζετο, ἐρώτησε πάλιν μὲ δισταγμόν· «σὺ εἶσαι τὸ παιδί μου ὁ Ἡσαῦ;» Καὶ ὁ Ἰακὼβ ἀπάντησε διὰ τρίτην φοράν· «μάλιστα· ἐγὼ εἶμαι, πατέρα». ²⁵ Μετὰ τὴν τρίτην αὐτὴν βεβαίωσιν ὁ Ἰσαὰκ εἶπε· «παιδί μου, φέρε μου ἀπὸ τὸ κυνήγι σου διὰ νὰ φάγω καὶ νὰ σὲ εὐλογήσω μὲ ὅλην τὴν ψυχήν μου». Ὁ Ἰακὼβ ἐπλησίασε καὶ ἐπρόσφερεν εἰς τὸν πατέρα του ἀπὸ τὸ μαγειρευμένον φαγητὸν καὶ ἐκεῖνος ἔφαγε· τοῦ ἐπρόσφερεν ἀκόμη καὶ κρασὶ καὶ ἤπιε. ²⁶ Μετὰ ὁ γέρων Ἰσαάκ, ἐπειδὴ φαίνεται ὅτι τοῦ ἔμενε εἰς τὸ βάθος κάποια ἀμφιβολία, εἶπεν εἰς τὸν · «πλησίασε, παιδί μου, ἔλα κοντά μου καὶ φίλησέ με». ²⁷ Καὶ ὁ Ἰακώβ, ἀφοῦ ἐπλησίασε τὸν πατέρα του, τὸν ἐφίλησεν. Ὁ Ἰσαὰκ τότε ἐμυρίσθη προσεκτικὰ τὴν μυρωδιὰν τῶν φορεμάτων, ποὺ εἶχε φορέσει ὁ Ἰακὼβ (καὶ τὰ ὁποῖα ἦσαν τοῦ Ἡσαῦ), καὶ εὐλόγησε τὸν Ἰακὼβ καὶ τοῦ εἶπε: «Νά· αὐτὴ εἶναι ἡ μυρωδιὰ τοῦ παιδιοῦ μου, ποὺ μὲ ἐφίλησε. Ἡ μυρωδιὰ δὲν εἶναι μυρωδιὰ στάνης καὶ προβάτων· εἶναι ὅπως ἐκείνη τῆς ἐξοχῆ καὶ τῶν χωραφιῶν, ποὺ εἶναι γεμᾶτα χόρτα καὶ ἄνθη, τὰ ὁποῖα εὐλόγησεν ὁ Κύριος». Μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν ὁ Ἰσαὰκ ἐβεβαιώθη, ὅτι ἔχει ἐμπρός του τὸν Ἡσαῦ καὶ ἀπεφάσισε νὰ τὸν εὐλογήσῃ καὶ εἶπε: ²⁸ «Εὔχομαι νὰ σοῦ δώσῃ ὁ Θεὸς βροχὴν ἀπὸ τὸν οὐρανὸν καὶ εὐφορίαν τῆς γῆς, ὥστε νὰ ἔχῃς πλουσίαν συγκομιδὴν σιταριοῦ καὶ κρασιοῦ. Εἴθε νὰ σοῦ δώσῃ ὁ Θεὸς ἄφθονα τὰ ὑλικά, ἀλλὰ καὶ τὰ οὐράνια ἀγαθά. ²⁹ Σοῦ εὔχομαι ἀκόμη νὰ ὑποταχθοῦν καὶ νὰ σὲ ὑπηρετήσουν ἔθνη καὶ νὰ σὲ προσκυνήσουν ἄρχοντες ἐθνῶν. Εἶθε νὰ γίνῃς κύριος τοῦ ἀδελφοῦ σου καὶ να σὲ προσκυνήσουν ὅλοι οἱ ἀπόγονοι τοῦ πατέρα σου, ὅλοι οἱ συγγενεῖς σου». Ἀκόμη ὁ γέρων Ἰσαὰκ ἐπρόσθεσε· παιδί μου, «ἐκεῖνος ποὺ θὰ σὲ καταρᾶται, νὰ εἶναι κατηραμένος καὶ ἐκεῖνος ποὺ θὰ σὲ εὐλογῇ, νὰ εἶναι εὐλογημενος ἀπὸ τὸν Θεόν». ³⁰ Ὅταν ἐτελείωσεν ὁ Ἰσαὰκ νὰ δίδῃ τὶς εὐλογιές του πρὸς τὸν Ἰακὼβ καὶ μόλις ὁ Ἰακὼβ εἶχε φύγει ἀπὸ τὴν σκηνὴν τοῦ πατέρα του, ἐπέστρεψεν ἀπὸ τὸ κυνήγι καὶ ὁ ἀδελφός του, ὁ Ἡσαῦ. ³¹ Ὁ Ἡσαῦ, χωρὶς νὰ γνωρίζῃ ὅσα ἔγιναν, ἐμαγείρευσε γρήγορα καὶ ἐτοίμασε καὶ αὐτὸς φαγητά, τὰ ἐπρόσφερεν εἰς τὸν πατέρα του καὶ τοῦ εἶπε· «ἂς σηκωθῇ ὁ πατέρας μου καὶ ἂς φάγῃ ἀπὸ τὸ κυνήγι τοῦ παιδιοῦ του, διὰ νὰ εὐχαριστήθῇ καὶ μοῦ δώσῃ μὲ ὅλην τὴν ψυχήν του τὴν τελευταίαν εὐλογίαν». ³² Ὅταν ὁ Ἰσαὰκ ἄκουσε τὰ λόγια αὐτά, ἐθορυβήθη καὶ ταραγμένος ἐρώτησε· «ποῖος εἶσαι σύ;»Ὁ Ἡσαῦ τοῦ ἀπάντησε· «ἐγὼ εἶμαι τὸ πρῶτον παιδί σου, ὁ Ἡσαῦ». ³³ Ὁ τυφλὸς γέρων Ἰσαὰκ ἐξεπλάγη πολύ, πάρα πολὺ καὶ εἶπε: «Ποῖος ἦταν λοιπὸν ἐκεῖνος ποὺ ἐπῆγε κυνήγι καὶ μοῦ ἔφερε ἀπὸ τὸ κυνήγι του καὶ ἔφαγα ἀπὸ ὅλα, ὅσα μοῦ ἔφερε, πρὶν ἔλθῃς ἐσὺ καὶ ἐγὼ εὐχαριστημένος τὸν εὐλόγησα; Αὐτὸς θὰ εἶναι εὐλογημένος». ³⁴ Ὅταν ὁ Ἡσαῦ ἄκουσε τὰ λόγια αὐτὰ ἀπὸ τὸν πατέρα του τὸν Ἰσαάκ, ἐφώναξε μὲ φωνὴν δυνατὴν καὶ ὠργισμένην, γεμάτην παραπόνον, λύπην ἀπαρηγόρητον καὶ πικρίαν καὶ εἶπεν· «εὐλόγησε λοιπὸν καὶ ἐμένα, πατέρα»! ³⁵ Ὁ Ἰσαὰκ τοῦ εἶπεν· «ὁ Ἰακώβ, ὁ ἀδελφός σου, ἀφοῦ ἦλθε, ἔλαβε μὲ δόλον τὴν εὐλογίαν, ποὺ ἦταν ἰδική σου». ³⁶ Καὶ ὁ Ἡσαῦ εἶπε πικραμμένος: «Δίκαια καὶ ἐπιτυχημένα τοῦ ἐδόθη τὸ ὄνομα Ἰακώβ, ποὺ σημαίνει «πτερνιστής», δηλαδὴ αὐτὸς ὁ ὁποῖος παραγκωνίζει τὸν ἄλλον καὶ ἐπικρατεῖ ἐκεῖνος· διότι μὲ ἐξηπάτησε, μὲ παρηγκώνισε καὶ μὲ ἔβαλεν εἰς τὸ περιθώριον διὰ δευτέραν φοράν. Τὴν πρώτην φορὰν μὲ ἐκατάφερε νὰ τοῦ πωλήσω τὰ προνόμια, ποὺ εἶχα ὡς πρωτότοκος, τὰ ὁποῖα καὶ ἔκαμε ἰδικά του· τὴν δευτέραν φορὰν ἐπῆρε μὲ δόλιον τρόπον τὴν εὐλογίαν, ποὺ ἀνῆκεν εἰς ἑμέ, τὸ πρῶτον παιδί», Ὁ Ἡσαῦ εἶπεν ἀκόμη πρὸς τὸν πατέρα του μὲ παραπόνον· «δεν ἀφῆκες καὶ δι’ ἐμὲ καμμίαν εὐλογίαν, πατέρα; Ὅλην τὴν εὐλογίαν τὴν ἔδωκες εἰς τὸν Ἰακώβ;» ³⁷ Ὁ Ἰσαὰκ ἀπεκρίθη εἰς τὸν Ἡσαῦ καὶ τοῦ εἶπε: «Ἒφ' ὅσον ἔκαμα τὸν Ἰακὼβ κύριον καὶ ἐξουσιαστήν σου καὶ ὅλους τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἡσαῦ ὥρισα νὰ εἶναι ὑπηρέται τοῦ Ἰακώβ· ἐφ’ ὅσον τοῦ ἔδωκα τὴν εὐχὴν καὶ τὴν εὐλογίαν νὰ ἔχῃ πλούσια τὰ ἀγαθὰ τῆς γῆς, ἄφθονον τὸ σιτάρι καὶ τὸ κρασί, τί ἀπομένει νὰ κάμω τώρα διὰ σέ, παιδί μου; Ὅπως βλέπεις, ὅλες τὶς εὐλογιές τις ἔδωσα εἰς ἐκεῖνον· τίποτε ἄλλο δὲν ἔμεινε διὰ σέ». ³⁸ Ὁ Ἡσαῦ τότε ἀπάντησεν εἰς τὸν πατέρα του: «Μήπως μία μόνον εὐλογία ὑπάρχει εἰς σέ, πατέρα; Δεν ὑπολείπεται δι' ἐμὲ καὶ μία ἔστω εὐλογία; Εὐλόγησε λοιπὸν καὶ ἐμένα, πατέρα μου». Ἀπὸ τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Ἡσαῦ ὁ γέρων Ἰσαὰκ ἐπόνεσε καὶ συνεκινήθη βαθύτατα. Ὁ δὲ Ἡσαῦ ἀφῆκε κραυγὴν δυνατὴν καὶ ἔκλαυσε μὲ πικρὰ δάκρυα διὰ τὸ πάθημά του καὶ διότι ὁ πατέρας του εὑρίσκετο εἰς ἀμηχανίαν καὶ δὲν ἠμποροῦσε οὔτε ἤθελε νὰ ἀνατρέψῃ ὅσα εἶχαν γίνει. ³⁹ Ὁ Ἰσαὰκ ἐλυπήθη τὸν Ἡσαῦ καὶ τοῦ ἀπάντησε: «Ἀφοῦ ἐπιθυμεῖς νὰ ἀπολαύσῃς καὶ σὺ τὴν εὐλογίαν μου, ἐγὼ δὲ δὲν ἠμπορῶ νὰ κάμω ἀντίθετα πρὸς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, σοῦ δίδω εὐλογίαν, ἀλλὰ περιωρισμένην: Νά· σοῦ εὔχομαι μέρος ἀπὸ τὴν εὔφορον γῆν καὶ τὰ ἀγαθά της καὶ ἀπὸ τὴν πλουσίαν βροχὴν τοῦ οὐρανοῦ. Θὰ κατοικήσῃς εἰς τὴν Ἰδουμαίαν, ποὺ εὑρίσκεται εἰς τὰ νότια τῆς Νεκρᾶς Θαλάσσης, ⁴⁰ καὶ ἐκεῖ θὰ ζῇς ζωὴν πολεμικήν· θὰ ζῇς μὲ τὸ ξίφος σου καὶ θὰ εἶσαι δοῦλος τοῦ ἀδελφοῦ σου. Θὰ ἔλθουν ὅμως περιστάσεις, κατὰ τὶς ὁποῖες οἱ ἀπόγονοί σου θὰ ἠμπορέσουν νὰ ἀποτινάξουν τὸν δουλικὸν ζυγὸν τῶν ἀπογόνων τοῦ Ἰακὼβ καὶ νὰ ἐλευθερωθοῦν, ἀλλὰ δὲν θὰ κατορθώσουν ποτὲ νὰ τοὺς ὑποτάξουν. Οἱ ἀπόγονοί σου Ἰδουμαῖοι θὰ γίνουν δοῦλοι τῶν Ἰσραηλιτῶν· οἱ Ἰσραηλῖτες ὅμως δὲν θὰ γίνουν ποτὲ δοῦλοι τῶν Ἰδουμαίων». ⁴¹ Ἀπὸ τὴν ἡμέραν ἐκείνην ὁ Ἡσαῦ ἀγανακτοῦσε καὶ ἐμνησικακοῦσε ἐναντίον τοῦ Ἰακώβ, τοῦ ἀδελφοῦ του, διὰ τὴν εὐλογίαν, ποὺ τοῦ ἔδωκεν ὁ πατέρας του, ὁ Ἰσαάκ. Ἐσκέφθη δὲ ὁ Ἡσαῦ· «ἂς ἔλθουν οἱ ἡμέρες, ποὺ θὰ ἀποθάνῃ ὁ πατέρας μου καὶ ἂς περάσῃ τὸ πένθος διὰ τὸν θάνατόν του, καὶ τότε θὰ σκοτώσω τὸν ἀδελφόν μου, τὸν Ἰακώβ».



¹⁶ Ὅποιος φυλάσσει τὰς θείας ἐντολάς, προφυλάσσει τὴν ζωὴν καὶ τὴν ψυχήν του, ἐνῷ ἐκεῖνος ποὺ ἀδιαφορεῖ διὰ τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ καὶ τὰς περιφρονεῖ, θὰ ὁδηγηθῇ εἰς θάνατον πνευματικὸν καὶ ἀπώλειαν ¹⁷ Δανείζει τὸν Θεόν, ὅποιος ἐλεεῖ τὸν πτωχὸν ἀδελφόν του· ἀνάλογα δὲ μὲ τὸ ποσὸν ποὺ δίδει καὶ μὲ τὴν διάθεσιν, ποὺ προσφέρει τὴν ἐλεημοσύνην, θὰ τὸν ἀνταμείψῃ ὁ Θεός. ¹⁸ Παιδαγώγησε τὸ παιδί σου μὲ αὐστηρότητα, διότι ἔτσι αἱ ἐλπίδες, ποὺ τρέφεις δι αὐτό, θὰ εἶναι πολλὲς καὶ καλαί. Κατὰ τὴν ὥραν δὲ τοῦ θυμοῦ σου, ἐξ αἰτίας κάποιας παρεκτροπῆς του, πρόσεξε νὰ μὴ ὑπερβαίνῃς τὰ ὅρια τῆς δικαίας τιμωρίας καὶ νὰ μὴ κάμνῃς ὑπερβολάς, αἱ ὁποῖαι ἀντὶ νὰ ὠφελήσουν θὰ φέρουν τὸ ἀντίθετον ἀποτέλεσμα. ¹⁹ Ὁ κακοκέφαλος καὶ ὑπὸ κακῶν σκέψεων κυριαρχούμενος ἄνθρωπος θὰ πάθη πολλὰ κακά. Ἐὰν δὲ βλάπτῃ καὶ κακοποιῇ καὶ τοὺς ἄλλους, τότε κινδυνεύει νὰ χάσῃ καὶ τὴν ζωήν του. ²⁰ Πρόσεχε, παιδί μου, τὴν παιδαγωγίαν καὶ τὰς συμβουλάς, ποὺ σοῦ δίδει ὁ πατέρας σου, διὰ νὰ γίνῃς σοφὸς καὶ πολύπειρος μέχρι τῶν τελευταίων χρόνων τῆς ζωῆς σου, δηλαδὴ ἕως ὅτου πεθάνῃς. ²¹ Πολλαὶ σκέψεις καὶ σχέδια ἔρχονται εἰς τὸν νοῦν τοῦ ἀνθρώπου καὶ μένουν ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀπραγματοποίητα, τὸ θέλημα ὅμως τοῦ Θεοῦ μένει ἀπρόσβλητον καὶ ἀδιάσειστον εἰς τὸν αἰῶνα καὶ πάντοτε γίνεται ὅ,τι Αὐτὸς θέλει. ²² Ἡ ἐλεημοσύνη διὰ τὸν ἄνθρωπον εἶναι κέρδος, ποὺ δὲν χάνεταιί ποτέ. Εἶναι δὲ ἀνώτερος ὁ δίκαιος καὶ τίμιος πτωχός, παρὰ ὁ ψεύστης καὶ ἀπατεὼν πλούσιος. ²³ Ὁ φόβος τοῦ Κυρίου ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπον εἰς ζωὴν ἁγίαν καὶ αἰώνιον, ὁ δὲ ἀθεόφοβος θὰ κατοικήσῃ εἰς τόπους, ὅπου δὲν ὑπάρχει καθοδήγησις ἀπὸ τὴν ἀληθῆ γνῶσιν, ἀλλὰ κυριαρχεῖ ἡ πλάνη καὶ ἡ σύγχυσις. ²⁴ Ἐκεῖνος ποὺ κρύπτει τὰ χέρια του εἰς τοὺς κόλπους του ἀπὸ τεμπελιὰ καὶ χωρὶς δικαιολογημένην αἰτίαν, δὲν θὰ τὰ πλησιάσῃ μὲ τροφὴν οὔτε εἰς τὸ στόμα του. ²⁵ Ὅταν τιμωρῆται ὁ κακοποιὸς καὶ ἐπιβλαβὴς εἰς τὴν κοινωνίαν ἄνθρωπος, τότε, ὅποιος παρεκτρέπεται ἀπὸ ἐπιπολαιότητα, γίνεται προσεκτικώτερος καὶ περισσότερον συνεσταλμένος. Ἐὰν δὲ ἐλέγχῃς τὸν φρόνιμον ἄνθρωπον, θὰ ἀντιληφθῇ τὸ σφάλμα του καὶ θὰ διορθωθῇ.

¹⁷ Αυτά λέγει ο Κυριος, ο οποίος σε ηλευθέρωσε, ο άγιος Θεός του ισραηλιτικού λαού· Εγώ είμαι ο Θεός σου, εγώ έδειξα εις σε να εύρης την αληθινήν οδόν, εις την οποίαν και πρέπει να πορευθής, εάν θέλης την σωτηρίαν σου. ¹⁸ Και εάν είχες ακούσει τας εντολάς μου, η ειρήνη και η ευτυχία σου θα εγίνετο πλούσια και ανεξάντλητος, ώσαν ποταμός και η δικαιοσύνη σου ώσαν το κύμα της θαλάσσης. ¹⁹ Οι απόγονοί σου θα ήσαν τόσοι πολλοί, όση η άμμος της θαλάσσης· τα δε τέκνα σου αναρίθμητα, όπως είναι το χώμα της γης. Αλλα ούτε και τώρα θα εξολοθρευθής, ούτε θα χαθή το όνομά σου από εμπρός μου. ²⁰ Εβγα, λοιπόν, ελεύθερος, ω ισραηλιτικέ λαέ, από την Βαβυλώνα. Φυγε από την χώραν των Χαλδαίων. Με φωνάς χαράς και ευφροσύνης αναγγείλατε το ευχάριστον τούτο γεγονός. Ας γίνη τούτο παντού ακουστόν. Κηρύξατέ το εις τα πέρατα της γης. Είπατε ότι ο Κυριος απήλλαξε τον δούλον του, τους απογόνους του Ιακώβ, από την δουλείαν των Βαβυλωνίων. ²¹ Εάν αυτό διψήσουν, καθ' ον χρόνον ο Θεός θα τους όδηγή δια μέσου της έρημου, θα βγάλη νερό προς χάριν αυτών από τον βράχον. Θα σχισθή η πέτρα και θα αναβλύζουν ύδατα, δια να πίη ο λαός μου. ²² Χαρά και ευφροσύνη δεν υπάρχει στους ασεβείς ανθρώπους, λέγει ο Κυριος.



¹ Ακούσατέ με, νήσοι και παράλιοι περιοχαί· δώσατε προσοχήν εις τα λόγιά μου, έθνη ειδωλολατρικά. Επειτα από πολύν χρόνον θα συμβούν αυτά, λέγει ο Κυριος. Εκ κοιλίας μητρός μου με εκάλεσεν ονομαστικώς ο Κυριος. ² Ωσάν οξείαν κοπτερήν μάχαιραν έκαμε το στόμα μου. Κατω από την προστατευτικήν του χείρα με έκρυψεν από κινδύνους και απειλάς. Με έκαμε βέλος εύστοχον, με έκρυψεν εις την φαρέτραν του ³ και μου είπε· Συ είσαι δούλος μου, εγώ δε δια σου θα δοξασθώ. ⁴ Και εγώ είπα τότε· πως, Κυριε, θα δοξασθής από εμέ; Εγώ εις τα χαμένα εκοπίασα. Ματαίως και προς κανένα αγαθόν έργον και αποτέλεσμα δεν διέθεσα την δύναμίν μου. Δια τούτο το δίκαιόν μου και την κρίσιν μου αναθέτω στον Κυριον. Η θλίψίς μου είναι ενώπιον του Θεού.



¹ Οταν εγήρασεν ο Ισαάκ και αδυνάτησαν πλέον οι οφθαλμοί του, εκάλεσε τον μεγαλύτερόν του υιόν, τον Ησαύ, και του είπε· “παιδί μου”· και εκείνος του απήντησεν· “ιδού εγώ, πάτερ μου”. ² “Εγώ έχω πλέον γηράσει και δεν γνωρίζω την ημέραν, κατά την οποίαν θα λάβη τέλος η ζωη μου. ³ Παρε λοιπόν τα κυνηγετικά σου σύνεργα, την φαρέτραν με τα βέλη και το τοξον, έβγα έξω εις την πεδιάδα και φέρε μου κάτι από το κυνήγιον. ⁴ Μαγείρευσέ μου φαγητά, που μου αρέσουν, και φέρε μου να φάγω, δια να σε ευλογήσω με όλην μου την ψυχήν, πριν αποθάνω. ⁵ Η Ρεβέκκα ήκουσε τους λόγους αυτούς, τους οποίους είπεν ο Ισαάκ προς τον υιόν του τον Ησαύ. Ο Ησαύ υπακούων στον πατέρα εξήλθεν εις την πεδιάδα, δια να κυνηγήση και φέρη εις αυτόν κυνήγιον. ⁶ Η Ρεβέκκα όμως είπε προς τον Ιακώβ, τον νεώτερον υιόν της· “Για πρόσεξε· ήκουσα τον πατέρα σου να ομιλή και να λέγη προς τον αδελφόν σου τον Ησαύ· ⁷ Φέρε μου κυνήγι και μαγείρεψέ μου φαγητά, δια να φάγω και να σου δώσω τας ευλογίας μου ενώπιον του Κυρίου, πριν αποθάνω. ⁸ Τωρα λοιπόν, παιδί μου, άκουσέ με και κάμε ο,τι εγώ θα σε συμβουλεύσω. ⁹ Πηγαινε εις τα πρόβατα, πάρε και φέρε μου δύο ερίφια τρυφερά και καλοθρεμμένα και εγώ θα μαγειρεύσω από αυτά φαγητά, που αγαπά ο πατέρας σου. ¹⁰ Αυτά θα τα προσφέρης στον πατέρα σου, δια να φάγη και να δώση εις σε τας ευλογίας του, πριν αποθάνη”. ¹¹ Είπε δε ο Ιακώβ προς την μητέρα του την Ρεβέκκαν· “ο Ησαύ ο αδελφός μου είναι δασύτριχος, ενώ εγώ είμαι λείος. ¹² Φοβούμαι, λοιπόν, μήπως με ψηλαφήση ο πατήρ μου, αναγνωρίση ότι είμαι ο Ιακώβ και με θεωρήση ως ασεβή και απατεώνα· οπότε υπάρχει φόβος να επισύρω εναντίον μου όχι την ευλογίαν του αλλά την κατάραν”. ¹³ Απήντησε δε εις αυτόν η μητέρα του· “επάνω μου ας πέση η κατάρα σου αυτή, τέκνον μου· μόνον άκουσε αυτό, που σου είπα, και πήγαινε να μου φέρης τα ερίφια”. ¹⁴ Επήγεν ο Ιακώβ και έφερε τα ερίφια εις την μητέρα του, η οποία και εμαγείρευσεν από αυτά φαγητά, καθώς τα επροτιμούσε ο πατέρας του. ¹⁵ Ελαβεν η Ρεβέκκα την στολήν του μεγαλυτέρου υιού της του Ησαύ, την καλήν, που ευρίσκετο στον οίκον της, ενέδυσε με αυτήν τον νεώτερον υιόν της τον Ιακώβ, ¹⁶ περιέβαλε με τα δέρματα των εριφίων τους βραχίονάς του και το γυμνόν μέρος του τραχήλου του ¹⁷ και έδωσε τα φαγητά και τους άρτους, που είχε κατασκευάσει, εις τα χέρια του παιδιού της, του Ιακώβ. ¹⁸ Ο δε Ιακώβ προσέφερεν αυτά στον πατέρα του και του είπε· “πάτερ”. Εκείνος δε του απήντησε· “εδώ είμαι, ποιός είσαι, παιδί μου;” ¹⁹ Και είπεν ο Ιακώβ προς τον πατέρα του· “εγώ είμαι, ο Ησαύ, ο υιός σου ο πρωτότοκος. Εκαμα, όπως μου είπες. Σηκω κάθισε και φάγε από το κυνήγι μου, δια να με ευλογήση η ψυχή σου”. ²⁰ Ο Ισαάκ είπεν στο παιδί του· “πως συνέβη αυτό, ώστε τόσον σύντομα να εύρης το κυνήγι, παιδί μου;” Εκείνος απήντησεν· “ο Κυριος μου το παρέδωσε ενώπιόν μου”. ²¹ Είπε δε ο Ισαάκ στον Ιακώβ· “έλα κοντά μου, παιδί μου, να σε ψηλαφήσω και να πεισθώ, εάν πράγματι συ είσαι ο υιός μου ο Ησαύ η όχι”. ²² Επλησίασεν ο Ιακώβ προς τον πατέρα του τον Ισαάκ, ο οποίος τον εψηλάφησε και του είπε· “η μεν φωνή είναι φωνή του Ιακώβ, οι δε χείρες είναι χείρες του Ησαύ”. ²³ Δεν ανεγνώρισε δε τον Ιακώβ, διότι αι χείρες αυτού, σκεπασμέναι με τα δέρματα, ήσαν δασείαι, όπως αι χείρες του αδελφού του Ησαύ. Ευλόγησεν αυτόν ο Ισαάκ ²⁴ και είπε· “συ λοιπόν είσαι ο υιός μου ο Ησαύ;” Εκείνος απήντησε· “ναι, εγώ είμαι”. ²⁵ Είπε τότε ο Ισαάκ· “παιδί μου, φέρε μου από το κυνήγι σου, δια να φάγω και να σε ευλογήσω με όλην μου την ψυχήν”. Ο Ιακώβ έφερεν στον πατέρα του και έφαγε· του έφερε επίσης οίνον και έπιε. ²⁶ Μετά το φαγητόν ο πατήρ του ο Ισαάκ είπεν εις αυτόν· “παιδί μου, έλα κοντά μου και φίλησέ με”. ²⁷ Ο Ιακώβ επλησίασε και εφίλησε τον πατέρα του. Ο Ισαάκ ωσφράνθη την οσμήν των ενδυμάτων, που είχε φορέσει ο Ιακώβ, ευλόγησεν αυτόν και είπεν· “ιδού, αυτή είναι η οσμή του υιού μου, ωσάν οσμή αγρού γεμάτου χόρτα και άνθη, που τον ευλόγησεν ο Κυριος. ²⁸ Εύχομαι, παιδί μου, να σου δώση ο Θεός βροχήν από τον ουρανόν και ευφορίαν της γης, ώστε να έχης πλουσίαν την συγκομιδήν του σίτου και του οίνου. ²⁹ Λαοί να σε υπηρετήσουν και άρχοντες να σε προσκυνήσουν· να γίνης κύριος του αδελφού σου, και θα σε προσκυνήσουν οι απόγονοι του πατρός σου. Εκείνος που θα σε καταρασθή να είναι κατηραμένος και εκείνος που θα σε ευλογή, να είναι ευλογημένος από τον Θεόν”. ³⁰ Οταν έπαυσεν ο Ισαάκ να δίδη τας ευλογίας του στον υιόν του τον Ιακώβ και ο Ιακώβ ανεχώρησεν από την σκηνήν του πατρός του, ο Ησαύ, ο αδελφός του, επέστρεψεν από το κυνήγιόν του. ³¹ Αμέσως δε παρεσκεύασε και αυτός φαγητά, τα προσέφερεν στον πατέρα του και του είπε· “ας σηκωθή ο πατέρας μου και ας φάγη φαγητά ετοιμασμένα από το Κυνήγιον του παιδιού του, δια να με ευλογήση με την ψυχήν του”. ³² Ο πατήρ του ο Ισαάκ είπε προς αυτόν· “ποιός είσαι συ;” Εκείνος του απήντησεν· “εγώ είμαι το παιδί σου, το πρωτότοκο παιδί σου, ο Ησαύ”. ³³ Ο Ισαάκ εξεπλάγη πολύ, πάρα πολύ και είπε· “ποιός λοιπόν ήτο εκείνος, ο οποίος εβγήκεν εις κυνήγιον, μου έφερε και έφαγον από όλα, πριν συ έλθης, και τον ευλόγησα; Λοιπόν, αυτός θα είναι ο ευλογημένος”. ³⁴ Οταν ήκουσεν αυτά τα λόγια του πατρός του ο Ησαύ εκραύγασε με πολλήν πικρίαν και είπεν· “ευλόγησε, λοιπόν, και εμέ, πάτερ μου”. ³⁵ Του είπεν ο Ισαάκ· “ήλθεν ο αδελφός σου κα επήρε δολίως την ευλογίαν σου”. ³⁶ Είπεν ο Ησαύ με αγανάκτησιν “επιτυχώς και πολύ ταιριαστά του εδόθη το όνομο Ιακώβ, διότι ιδού δευτέραν φοράν με υπεσκέλισε και με ηπάτησε. Την πρώτην φοράν επήρε τα πρωτοτόκιά μου και τώρα επήρε και την ευλογίαν μου”. Είπε δε προς τον πατέρα του τον Ισαάκ· “πάτερ μου, δεν έμεινε λοιπόν και δι' εμέ καμμία ευλογία;” ³⁷ Απεκρίθη ο Ισαάκ και του είπε· “τον Ιακώβ, τον έκανα κύριόν σου και όλους τους αδελφούς του τους έκαμα υπηρετάς του. Τον ευχήθηκα να έχη πλούσια τα προϊόντα της γης, σίτον και οίνον. Τι λοιπόν να κάμω δια σε τώρα, παιδί μου;” ³⁸ Είπεν ο Ησαύ προς τον πατέρα του· “μήπως μία μόνον ευλογία υπάρχει εις σέ, πάτερ μου; Υπάρχουν ασφαλώς και άλλαι. Πατερ μου, ευλόγησε και εμένα”. Συνεκινήθη βαθύτατα ο Ισαάκ, διότι δεν ηδύνατο να κάμη τίποτε, ο δε Ησαύ εκραύγασε με μεγάλην φωνήν και έκλαυσε πικρά. ³⁹ Απαντών τότε ο Ισαάκ στους θρήνους του παιδιού του, του είπε· “ιδού· ένα μέρος από την εύφορον γην και από την δρόσον του ουρανού θα είναι η κατοικία σου. ⁴⁰ Θα ζης με το σπαθί σου, αλλά θα είσαι δούλος στον αδελφόν σου. Θα έλθουν όμως περιστάσεις, κατά τας οποίας θα κατεβάσης από τον τράχηλόν σου και θα αποτινάξης τον ζυγόν”. ⁴¹ Ο Ησαύ από την ημέραν εκείνην και εντεύθεν εμνησικάκει και αγανακτούσε εναντίον του Ιακώβ δια την ευλογίαν, την οποίαν μετά δόλου επήρεν από τον πατέρα του. Είπε δε από μέσα του· “ας αποθάνη πρώτα ο πατέρας μου, ας έλθουν και ας περάσουν αι ημέραι του πένθους δια τον θάνατον του πατρός μου, και τότε εγώ θα φονεύσω τον αδελφόν μου τον Ιακώβ”.



¹⁶ Εκείνος ο οποίος φυλάττει τας εντολάς του Θεού, διατηρεί επί μακρόν την ζωήν του και προφυλάσσει την ψυχήν του. Εκείνος όμως που αδιαφορεί δια την διαγωγήν του και τον τρόπον της ζωής του, θα εξολοθρευθή. ¹⁷ Οποιος ελεεί τον πτωχόν δανείζει τον Θεόν. Ανάλογα δέ με την ελεημοσύνην του θα λάβη και εκ μέρους του Θεού την ανταπόδοσιν. ¹⁸ Παιδαγώγει και μόρφωνε το παιδί σου με σύνεσιν, με στοργήν και με αυστηρότητα. Διότι έτσι θα υπάρξουν πολλαί καλαί ελπίδες προόδου και επιτυχίας του εις την ζωήν. Προτίμα την κατά Θεόν μόρφωσιν του παιδιού σου, και μη αλαζονεύεσαι δι' αυτόν η δια την περιουσίαν, την οποίαν τυχόν θα του αφήσης. ¹⁹ Ο κακόμυαλος άνθρωπος θα υποστή πολλάς τιμωρίας. Εάν δέ, σαν άλλη καταστρεπτική επιδημία, σκορπίζη το κακόν και την συμφοράν, θα διακινδυνεύση να χάση και αυτήν την ζωήν του. ²⁰ Ακουε, παιδί μου, και συμμορφώσου προς την παιδαγωγίαν του πατρός σου, δια να γίνης και να μείνης σοφός μέχρι των γηρατείων σου. ²¹ Πολλοί και διάφοροι και παροδικοί λογισμοί και σχέδια πλημμυρίζουν την καρδίαν του ανθρώπου. Αλλά η βουλή του Κυρίου μένει πάντοτε η ιδία, αγαθή και ωφέλιμος. ²² Εις κάθε άνθρωπον η ελεημοσύνη είναι καρπός ωφέλιμος δι' αυτόν τον ίδιον. Προτιμότερος και καλύτερος είναι ο δίκαιος πτωχός από τον ψεύστην πλούσιον. ²³ Ο φόβος και η ευλάβεια προς τον Κυριον οδηγεί τον άνθρωπον εις την αληθινήν και μακαρίαν ζωήν. Εκείνος όμως που δεν φοβείται τον Θεόν, θα κατοικήση εις τόπους, όπου δεν υπάρχει η αληθινή γνώσις αλλ' επικρατεί το σκότος της πλάνης. ²⁴ Ο οκνηρός, που κρύβει και σταυρώνει τα χέρια του στο στήθος του από τεμπελιά, με αυτά τα χέρια του δεν θα προσφέρη τροφήν στο στόμα του. ²⁵ Οταν ο διεφθαρμένος και επιβλαβής εις την κοινωνίαν άνθρωπος τιμωρήται με μαστιγία, και αυτός ακόμη ο ασύνετος βλέπων την τιμωρίαν γίνεται προσεκτικός. Εάν ελέγχης άνδρα συνετόν, θα αντιληφθή το σφάλμα του και θα διορθωθή.