¹⁰ Ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἀρίσταρχος ὁ συναιχμάλωτός μου, καὶ Μᾶρκος ὁ ἀνεψιὸς Βαρνάβα, - περὶ οὗ ἐλάβετε ἐντολάς· ἐὰν ἔλθῃ πρὸς ὑμᾶς δέξασθε αὐτόν, - ¹¹ καὶ Ἰησοῦς ὁ λεγόμενος Ἰοῦστος, οἱ ὄντες ἐκ περιτομῆς, οὗτοι μόνοι συνεργοὶ εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, οἵτινες ἐγενήθησάν μοι παρηγορία. ¹² ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἐπαφρᾶς ὁ ἐξ ὑμῶν, δοῦλος Χριστοῦ, πάντοτε ἀγωνιζόμενος ὑπὲρ ὑμῶν ἐν ταῖς προσευχαῖς, ἵνα στῆτε τέλειοι καὶ πεπληρωμένοι ἐν παντὶ θελήματι τοῦ Θεοῦ· ¹³ μαρτυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει ζῆλον πολὺν ὑπὲρ ὑμῶν καὶ τῶν ἐν Λαοδικείᾳ καὶ τῶν ἐν Ἱεραπόλει. ¹⁴ ἀσπάζεται ὑμᾶς Λουκᾶς ὁ ἰατρὸς ὁ ἀγαπητὸς καὶ Δημᾶς. ¹⁵ ἀσπάσασθε τοὺς ἐν Λαοδικείᾳ ἀδελφοὺς καὶ Νυμφᾶν καὶ τὴν κατ’ οἶκον αὐτοῦ ἐκκλησίαν· ¹⁶ καὶ ὅταν ἀναγνωσθῇ παρ’ ὑμῖν ἡ ἐπιστολή, ποιήσατε ἵνα καὶ ἐν τῇ Λαοδικέων ἐκκλησίᾳ ἀναγνωσθῇ, καὶ τὴν ἐκ Λαοδικείας ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀναγνῶτε. ¹⁷ καὶ εἴπατε Ἀρχίππῳ· βλέπε τὴν διακονίαν ἣν παρέλαβες ἐν Κυρίῳ, ἵνα αὐτὴν πληροῖς. ¹⁸ Ὁ ἀσπασμὸς τῇ ἐμῇ χειρὶ Παύλου. μνημονεύετέ μου τῶν δεσμῶν. Ἡ χάρις μεθ’ ὑμῶν· ἀμήν.

¹⁰ Σᾶς ἀσπάζεται ὁ Ἀρίσταρχος, ποὺ μὲ συντροφεύει καὶ μὲ ὑπηρετεῖ καὶ ἔγινεν ἔτσι αἰχμάλωτος μαζί μου εἰς τὴν φυλακήν, καὶ ὁ Μᾶρκος, ὁ ἀνεψιὸς τοῦ Βαρνάβα, διὰ τὸν ὁποῖον ἐλάβατε παραγγελίας, ἐὰν ἔλθῃ πρὸς σᾶς, φιλοξενήσατέ τον. ¹¹ Σᾶς ἀσπάζεται καὶ ὀ Ἰησοῦς, ποὺ λέγεται καὶ Ἰοῦστος. Εἶναι καὶ οἱ τρεῖς Χριστιανοὶ ἀπὸ τοὺς περιτμημένους. Καὶ αὐτοὶ μόνοι ἀπὸ τοὺς ἐξ Ἰουδαίων εἶναι ἐδῶ συνεργάται μου διὰ τὴν διάδοσιν τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι μου ἔγιναν παρηγορία. ¹² Σᾶς ἀσπάζεται ὁ Ἐπαφρᾶς, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀπὸ σᾶς δοῦλος τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἀγωνίζεται πάντοτε εἰς τὰς προσευχὰς διὰ σᾶς, διὰ νὰ σταθῆτε τέλειοι καὶ τηρηταὶ ἀκριβεῖς κάθε θελήματος τοῦ Θεοῦ. ¹³ Διότι μαρτυρῶ περὶ αὐτοῦ, ὅτι ἔχει πολὺν ζῆλον καὶ θερμὸν ἐνδιαφέρον διὰ σᾶς καὶ τοὺς ἐν Λαοδικείᾳ καὶ τοὺς ἐν Ἱεραπόλει πιστούς. ¹⁴ Σᾶς ἀσπάζεται ὀ Λουκᾶς ὀ ἰατρὸς ὀ ἀγαπητὸς καὶ ὀ Δημᾶς. ¹⁵ Ἀσπασθῆτε ἐκ μέρους μου τοὺς ἐν Λαοδικείᾳ ἀδελφοὺς καὶ τὸν Νυμφᾶν καὶ τὴν ἐκκλησίαν τῶν πιστῶν, ποὺ συνέρχονται εἰς τὸ σπίτι του. ¹⁶ Καὶ ὅταν ἀναγνωσθῇ μεταξύ σας ἡ ἐπιστολή μου αὐτή, φροντίσατε νὰ ἀναγνωσθῇ καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τῶν Λαοδικέων. Καὶ τὴν ἐπιστολήν, ποὺ θὰ σᾶς στείλουν ἀπὸ τὴν Λαοδικείαν, φροντίσατε νὰ τὴν ἀναγνώσετε καὶ σεῖς. ¹⁷ Καὶ εἴπατε εἰς τὸν Ἀρχιππον· Πρόσεχε τὴν διακονίαν, ποὺ παρέλαβες μὲ θέλημα τοῦ Κυρίου, νὰ τὴν ἐκπληρώνῃς τέλεια. ¹⁸ Ὁ ἀσπασμὸς ἐγράφη μὲ τὸ ἰδικόν μου χέρι τοῦ Παύλου. Ἐνθυμεῖσθε τὰ δεσμά μου. Εἴθε ἡ χάρις τοῦ Κυρίου μας νὰ εἶναι μαζί σας. Ἀμήν.

¹⁰ Σας χαιρετά ο Αρίσταρχος, που συμπαρίσταται εις την φυλακήν μου και έγινε έτσι συναιχμάλωτός μου, και Μάρκος ο ανεψιός του Βαρνάβα δια τον οποίον έχετε λάβει οδηγίας, εάν έλθη προς σας να τον δεχθήτε και να τον φιλοξενήσετε-. ¹¹ Σας ασπάζεται ο Ιησούς, ο οποίος λέγεται και Ιούστος· και οι τρεις αυτοί είναι από τους περιτμημένους Χριστιανούς, και αυτοί μονοί από τους Ιουδαίους Χριστιανούς, είναι συνεργάται μου εδώ εις την Ρωμην, δια το κήρυγμα της Βασιλείας του Θεού. Αυτοί μου έγιναν παρηγορία εις την θλίψιν της φυλακίσεώς μου. ¹² Σας ασπάζεται ο Επαφράς, που είναι από σας, δούλος Χριστού, ο οποίος αγωνίζεται εις τας προσευχάς του δια σας, δια να σταθήτε δηλαδή τέλειοι στον αγώνα της αρετής, εκπληρώνοντες με ακρίβειαν κάθε θέλημα του Θεού. ¹³ Βεβαιώνω και πιστοποιώ δι' αυτόν, ότι έχει πολύν και θερμόν ζήλον δια σας, όπως επίσης και δια τους Χριστιανούς της Λαοδικείας και της Ιεραπόλεως. ¹⁴ Σας ασπάζεται ο Λουκάς ο ιατρός ο αγαπητός, και ο Δημάς. ¹⁵ Χαιρετήσατε εκ μέρους μου τους αδελφούς Χριστιανούς, που είναι εις την Λαοδικείαν και τον Νυμφάν και τους πιστούς, που συγκεντρώνονται στο σπίτι του και που αποτελούν την κατ' οίκον εκκλησίαν. ¹⁶ Και όταν αναγνωσθή μεταξύ σας αυτή η επιστολή μου, ενδιαφερθήτε να αναγνωσθή και εις την εκκλησίαν των Λαοδικέων. Και την επιστολήν, που θα λάβετε από την Λαοδικείαν, φροντίσατε να την αναγνώσετε και σεις. ¹⁷ Και πέστε στον Αρχιππον· Πρόσεχε την ιεράν υπηρεσίαν, την οποίαν παρέλαβες με το θέλημα του Κυρίου, να την εκπληρώνης πιστώς και ευσυνειδήτως. ¹⁸ Ο χαιρετισμός εγράφη με το δικό μου το χέρι, του Παύλου. Να ενθυμήσθε τα δεσμά μου, δια να παραδειγματίζεσθε από αυτά εις την Χριστιανικήν σας ζωήν και εργασίαν· η χάρις του Κυρίου μας να είναι μαζή σας· αμήν.

¹⁵ καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Ὑμεῖς ἐστε οἱ δικαιοῦντες ἑαυτοὺς ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, ὁ δὲ Θεὸς γινώσκει τὰς καρδίας ὑμῶν· ὅτι τὸ ἐν ἀνθρώποις ὑψηλὸν βδέλυγμα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. ¹⁶ Ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται ἕως Ἰωάννου· ἀπὸ τότε ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ εὐαγγελίζεται καὶ πᾶς εἰς αὐτὴν βιάζεται. ¹⁷ εὐκοπώτερον δέ ἐστι τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν παρελθεῖν ἢ τοῦ νόμου μίαν κεραίαν πεσεῖν. ¹⁸ Πᾶς ὁ ἀπολύων τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ γαμῶν ἑτέραν μοιχεύει, καὶ πᾶς ὁ ἀπολελυμένην ἀπὸ ἀνδρὸς γαμῶν μοιχεύει.



¹ Ἔλεγε δὲ καὶ πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ· Ἀνένδεκτόν ἐστι τοῦ μὴ ἐλθεῖν τὰ σκάνδαλα· οὐαὶ δὲ δι’ οὗ ἔρχεται. ² λυσιτελεῖ αὐτῷ εἰ λίθος μυλικὸς περίκειται περὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ ἔρριπται εἰς τὴν θάλασσαν, ἢ ἵνα σκανδαλίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων. ³ προσέχετε ἑαυτοῖς. ἐὰν ἁμάρτῃ εἰς σὲ ὁ ἀδελφός σου, ἐπιτίμησον αὐτῷ· καὶ ἐὰν μετανοήσῃ, ἄφες αὐτῷ· ⁴ καὶ ἐὰν ἑπτάκις τῆς ἡμέρας ἁμάρτῃ εἰς σὲ καὶ ἑπτάκις τῆς ἡμέρας ἐπιστρέψῃ πρὸς σὲ λέγων, μετανοῶ, ἀφήσεις αὐτῷ.

¹⁵ Καὶ εἶπεν εἰς αὐτούς· Σεῖς εἶσθε, ποὺ κατορθώνετε νὰ παρουσιάζεσθε δίκαιοι ἐμπρὸς εἰς τοὺς ἀνθρώπους· ὁ Θεὸς ὅμως γνωρίζει τὰς καρδίας σας καὶ τὸ ἐσωτερικόν σας καὶ σᾶς ἀποστρέφεται· διότι αὐτό, ποὺ μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων ἐμφανίζεται διὰ τῆς ὑποκρισίας καὶ ἐπιδείξεως ὑψηλὸν καὶ ἄξιον τιμῆς, εἶναι σιχαμάρα καὶ ἀηδία ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. ¹⁶ Φροντίσατε λοιπὸν νὰ δικαιωθῆτε καὶ νὰ ὑψωθῆτε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ μάλιστα τώρα, ὁπότε ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἐγκαθιδρύεται ἐπὶ τῆς γῆς. Ἤρχισεν ἄλλη ἐποχὴ τώρα. Ὁ νόμος μὲ τὰς προτυπώσεις καὶ προεικονίσεις του καὶ οἱ προφῆται μὲ τὰς προφητείας των μέχρι τοῦ Ἰωάννου ἐπροφήτευσαν, καὶ πραγματοποιοῦνται ὅλα αὐτὰ τώρα. Ἀπὸ τὴν ἐποχὴν δὲ τοῦ Ἰωάννου καταγγέλλεται φανερὰ τὸ χαρμόσυνον κήρυγμα τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ κάθε ἄνθρωπος φρόνιμος καὶ συνετὸς βιάζει τὸν ἑαυτόν του καὶ σπεύδει νὰ ἔμβῃ εἰς αὐτήν. ¹⁷ Μὴ φαντασθῆτε ὅμως, ὅτι ἐπειδὴ ἐπληρώθησαν καὶ ἐπραγματοποιήθησαν πλέον αἱ προτυπώσεις καὶ προεικονίσεις τοῦ νόμου, ἔπαυσαν νὰ ἰσχύουν καὶ αἱ ἠθικαὶ διατάξεις του. Εἶναι εὐκολώτερον ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ νὰ περάσουν καὶ νὰ καταστραφοῦν, παρὰ ἔστω καὶ ἕνα κόμμα, δηλαδὴ ἡ μικροτάτη ἀπὸ τὰς ἐντολὰς νὰ πέσῃ καὶ νὰ χάσῃ τὸ κῦρος της. ¹⁸ Τώρα ὁ νόμος θὰ ἐφαρμοσθῇ αὐστηρότερον παρ’ ὅσον κατὰ τοὺς πρὸ ἐμοῦ χρόνους. Ἀπόδειξις τούτου ὅτι ὅποιος χωρίζει τώρα τὴν γυναῖκα του καὶ λαμβάνει εἰς γάμον ἄλλην, διαπράττει μοιχείαν· καὶ ὅποιος λαμβάνει εἰς γάμον γυναῖκα διαζευγμένην ἀπὸ ἄνδρα, διαπράττει μοιχείαν.



¹ Ο Κύριος τώρα ἀπευθύνεται ἀποκλειστικῶς πρὸς τοὺς μαθητάς του. Τοὺς ἔλεγε δέ· Ὅπως ἔχει τώρα ἡ κατάστασις τοῦ κόσμου τοῦ διεφθαρμένου, εἶναι ἀδύνατον νὰ μὴ ἔλθουν τὰ σκάνδαλα καὶ οἱ πειρασμοί, ποὺ σπρώχνουν τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν ἁμαρτίαν. Ἀλλοίμονον ὅμως εἰς ἐκεῖνον, διὰ τοῦ ὁποίου ἔρχεται τὸ σκάνδαλον καὶ γίνεται αἰτία νὰ ἁμαρτήση ὁ πλησίον του. ² Τὸν συμφέρει περισσότερον νὰ κρεμασθῇ γύρω ἀπὸ τὸν λαιμόν του μυλόπετρα καὶ μὲ αὐτὴν νὰ ριφθῇ εἰς τὴν θάλασσαν, παρὰ νὰ παρασύρῃ εἰς τὴν ἁμαρτίαν ἕνα ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ταπεινοὺς καὶ ἀπλοῦς, ποὺ πιστεύουν εἰς ἐμέ. ³ Προσέχετε εἰς τοὺς ἑαυτούς σας νὰ μὴ γίνετε ποτὲ σκάνδαλον εἰς τὸν πλησίον σας. Ἐὰν δὲ σοῦ πταίσῃ ὁ ἀδελφός σου, ἐπίπληξέ τον μὲ ἀδελφικὴν συμπάθειαν ἀποβλέπων εἰς τὸ νὰ τὸν διορθώσῃς. Καὶ ἐὰν μετανοήσῃ, συγχώρησέ τον. ⁴ Καὶ ἐὰν ἑπτὰ φορὰς τὴν ἡμέραν (δηλαδὴ πολλὰς φοράς) σοι πταίσῃ καὶ ἑπτὰ φορὰς ἐπιστρέψῃ καὶ σοῦ εἴπῃ· Μετανοῶ· ὀφείλεις νὰ τὸν συγχωρῇς.

¹⁵ Και είπεν εις αυτούς· “σεις είσθε που παρουσιάζετε τον ευατόν σας δίκαιον ενώπιον των ανθρώπων· ο Θεός όμως γνωρίζει τας καρδίας σας. Διότι αυτό που παρουσιάζετε με την υποκρισίαν ως υψηλόν, ενώπιον του Θεού, ο οποίος γνωρίζει κατά βάθος τα πράγματα, είναι βδελυκτόν και μισητόν. ¹⁶ Ο νόμος και οι προφήται μέχρι του Ιωάννου του Βαπτιστού επαιδαγώγησαν τους ανθρώπους· και τώρα έχουν παραχωρήσει την θέσιν των εις την εποχήν της χάριτος. Διότι από τον καιρόν του Ιωάννου του Βαπτιστού κηρύσσεται φανερά και όχι συνεσκιασμένα το χαρμόσυνον άγγελμα της βασιλείας του Θεού. Και καθένας, που ποθεί την σωτηρίαν του, βιάζει τον ευατόν του να ενταχθή εις αυτήν. ¹⁷ Είναι ευκολώτερον ο ουρανός και η γη να περάσουν και να καταστραφούν, παρά ένα κόμμα, και η παραμικροτέρα δηλαδή εντολή του νόμου, να αχρηστευθή και χάση το κύρος της. ¹⁸ Τωρα ο νέος νόμος του Θεού εφαρμόζεται αυστηρότερον. Καθένας που χωρίζει την γυναίκα του και νυμφεύεται άλλην, διαπράττει μοιχείαν. Και καθένας που νυμφεύεται γυναίκα διαζευγμένην από τον άνδρα της, διαπράττει μοιχείαν.



¹ Ελεγε δε προς τους μαθητάς του ο Κυριος· “είναι αδύνατον μέσα στον διεφθαρμένον και πονηρόν αυτόν κόσμον, να μην έλθουν τα σκάνδαλα και οι πειρασμοί. Αλλοίμονον όμως εις εκείνον, δια του οποίου έρχεται το σκάνδαλον και σκοντάπτει ο αδύνατος στον δρόμον του. ² Είναι προτιμότερον δι' αυτόν να κρεμασθή γύρω από τον λαιμόν του μυλόπετρα και να έχη ριφθή εις την θάλασσαν, παρά να σκανδαλίση ένα από τους ταπεινούς αυτούς και απλοϊκούς που πιστεύουν εις εμέ. ³ Προσέχετε στους εαυτούς σας. Εάν φταίξη εις σε ο αδελφός σου, επίπληξέ τον με αδελφικήν αγάπην. Και αν μετανοήση, συγχώρησέ του το φταίξιμο. ⁴ Και εάν επτά φορές την ημέραν σου φταίξη και επτά φορές επιστρέψη και σου πη “μετανοώ”, έχεις καθήκον να τον συγχωρήσης”.