²⁸ λογιζόμεθα οὖν πίστει δικαιοῦσθαι ἄνθρωπον χωρὶς ἔργων νόμου. ²⁹ ἢ Ἰουδαίων ὁ Θεὸς μόνον; οὐχὶ δὲ καὶ ἐθνῶν; ναὶ καὶ ἐθνῶν, ³⁰ ἐπείπερ εἷς ὁ Θεός, ὃς δικαιώσει περιτομὴν ἐκ πίστεως καὶ ἀκροβυστίαν διὰ τῆς πίστεως. ³¹ νόμον οὖν καταργοῦμεν διὰ τῆς πίστεως; μὴ γένοιτο, ἀλλὰ νόμον ἱστῶμεν.



¹ Τί οὖν ἐροῦμεν Ἀβραὰμ τὸν πατέρα ἡμῶν εὑρηκέναι κατὰ σάρκα; ² εἰ γὰρ Ἀβραὰμ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη, ἔχει καύχημα, ἀλλ’ οὐ πρὸς Θεόν. ³ τί γὰρ ἡ γραφὴ λέγει; ἐπίστευσε δὲ Ἀβραὰμ τῷ Θεῷ, καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην. ⁴ τῷ δὲ ἐργαζομένῳ ὁ μισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν, ἀλλὰ κατὰ ὀφείλημα·

²⁸ Μὲ συλλογισμὸν λοιπὸν ἀλάνθαστον καταλήγομεν εἰς τὸ συμπέρασμα, ὅτι ὁ ἄνθρωπος δικαιοῦται διὰ πίστεως δωρεάν, χωρὶς τὰ ἔργα ποὺ ἐπιβάλλει ὁ νόμος. ²⁹ Ἂς μὴ φανῇ δὲ εἰς κανένα ἄτοπον, ὅτι διὰ τῆς δικαιώσεως ταύτης παρέχεται ἡ σωτηρία καὶ εἰς τοὺς ἐθνικούς. Μήπως ὁ Θεὸς εἶναι Θεὸς τῶν Ἰουδαίων μόνον, ὄχι δὲ καὶ τῶν ἐθνικῶν; Ναί· εἶναι καὶ Θεὸς τῶν ἐθνικῶν. ³⁰ Ἐπειδὴ βέβαια ἕνας εἶναι ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος θὰ δώσῃ τὴν δικαίωσιν τόσον εἰς τοὺς ἔχοντας περιτομὴν Ἰουδαίους διὰ τῆς πίστεως καὶ ὄχι διὰ τῶν ἔργων, ὅσον καὶ εἰς τοὺς ἀπεριτμήτους ἐθνικοὺς πάλιν διὰ μέσου τῆς πίστεως. ³¹ Καταργοῦμεν λοιπὸν διὰ τῆς πίστεως τὸ κῦρος καὶ τὴν ἰσχὺν τοῦ νόμου; Μὴ γένοιτο νὰ ὑποθέσῃ κανεὶς τοῦτο. Ὄχι μόνον δὲν καταργοῦμεν τὸν νόμον, ἀλλ’ ἀντιθέτως στηρίζομεν τὸ κῦρος τοῦ νόμου, ἀφοῦ ὁ νόμος προλέγει τὰς ἐπαγγελίας, ποὺ ἐπραγματοποίησεν ὁ Χριστός, καὶ ἀφοῦ διὰ νὰ μᾶς συγχωρηθοῦν αἱ παραβάσεις τοῦ νόμου ἐσταυρώθη ὁ Χριστός.



¹ Τί θὰ εἴπωμεν λοιπόν, ὅτι ἐπέτυχεν ὁ πατήρ μας Ἀβραὰμ μὲ τὰς φυσικάς του δυνάμεις, χωρὶς δηλαδὴ νὰ βοηθῆται ἀπὸ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ; ² Δὲν ἐπέτυχε τίποτε. Διότι, ἐὰν ὁ Ἀβραὰμ ἐτιμήθη ὡς δίκαιος ἀπὸ τοὺς συγχρόνους του ἀνθρώπους λόγῳ τῶν ἀγαθῶν του ἔργων, ἔχει λόγον καὶ ἀφορμὴν νὰ καυχᾶται ἀπέναντι τῶν ἀτελεστέρων τοῦ ἀνθρώπων, ὄχι ὅμως καὶ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. ³ Διότι τί λέγει ἡ Ἁγία Γραφή; Ἐπίστευσε δὲ ὁ Ἀβραὰμ εἰς τὸν Θεὸν καὶ ἡ πίστις αὐτὴ τοῦ ἐλογαριάσθη, σὰν νὰ ἐτήρησε κάθε νόμον καὶ ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἔτσι ὁ Θεὸς τὸν ἀνεκήρυξε δίκαιον. ⁴ Ἀντιθέτως ὅμως εἰς κάθε ἐργαζόμενον δὲν λογαριάζεται ἡ ἀνταμοιβὴ τῆς ἐργασίας του ὡς χάρις, ἀλλ’ ὡς χρέος ποὺ τοῦ ὀφείλεται.

²⁸ Ετσι, λοιπόν, ορθώς σκεπτόμενοι, συμπεραίνομεν με βεβαιότητα ότι κάθε άνθρωπος δικαιώνεται δια της πίστεως χωρίς τα έργα του παλαιού Νομου. ²⁹ Η μήπως τάχα ο Θεός είναι μόνον των Ιουδαίων Θεός, όχι δε και των εθνικών; Ναι, είναι Θεός και των εθνικών, ³⁰ επειδή ακριβώς ένας είναι ο Θεός, ο οποίος θα σώση την δικαίωσιν και την σωτηρίαν δια της πίστεως στους Εβραίους που έχουν την περιτομήν, όπως επίσης δια της πίστεως και στους απεριτμήτους εθνικούς. ³¹ Λοιπόν, θα ερωτήση κανείς, καταργούμεν τον Νομον εν ονόματι της πίστεως; Μη γένοιτο! Οχι μόνον δεν καταργούμεν τον Νομον, αλλ' αντιθέτως τον στηρίζομεν και του δίδομεν κύρος (διότι ακριβώς δια του Χριστού επραγματοποιήθησαν προς σωτηρίαν μας αι προφητείαι και αι επαγγελίαι του Νομου και απεδείχθη έτσι αυτός αληθής).



¹ Λοιπόν τι θα είπωμεν, πως ο,τι κατώρθωσεν ο πατέρας μας ο Αβραάμ το κατώρθωσε με τας φυσικάς δυνάμεις και ικανότητάς του, χωρίς την βοήθειαν του Θεού; Ασφαλώς όχι. ² Διότι, εάν υποτεθή ότι ο Αβραάμ εδικαιώθη από τα έργα, τα οποία αυτός έκαμε, έχει καύχημα από τον ευατόν του και στον εαυτόν του δια τα έργα του. Αλλά δεν έχει κανένα καύχημα προς τον Θεόν; Αφού δεν έλαβε την τελείαν δικαίωσιν από την πίστιν προς Εκείνον. ³ Αλλά τι λέγει η Γραφή στο θέμα αυτό; “Επίστευσεν ο Αβραάμ στον Θεόν και η πίστις αυτή εθεωρήθη ως αξιόμισθος ενώπιον του Θεού, από τον οποίον και έλαβε την δικαίωσιν”. ⁴ Εις κάθε ένα δε που εργάζεται, η αμοιβή δια την εργασίαν του δεν θεωρείται ως χάρις και δωρεά, αλλ' ως χρέος, που πρέπει να καταβληθή.

²⁴ Πᾶς οὖν ὅστις ἀκούει μου τοὺς λόγους τούτους καὶ ποιεῖ αὐτοὺς, ὁμοιώσω αὐτὸν ἀνδρὶ φρονίμῳ, ὅστις ᾠκοδόμησεν τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶ τὴν πέτραν· ²⁵ καὶ κατέβη ἡ βροχὴ καὶ ἦλθον οἱ ποταμοὶ καὶ ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι καὶ προσέπεσον τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ ἔπεσε· τεθεμελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν. ²⁶ καὶ πᾶς ὁ ἀκούων μου τοὺς λόγους τούτους καὶ μὴ ποιῶν αὐτοὺς ὁμοιωθήσεται ἀνδρὶ μωρῷ, ὅστις ᾠκοδόμησεν τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶ τὴν ἄμμον· ²⁷ καὶ κατέβη ἡ βροχὴ καὶ ἦλθον οἱ ποταμοὶ καὶ ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι καὶ προσέκοψαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ ἔπεσεν, καὶ ἦν ἡ πτῶσις αὐτῆς μεγάλη. ²⁸ Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς λόγους τούτους, ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ· ²⁹ ἦν γὰρ διδάσκων αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων καὶ οὐχ ὡς οἱ γραμματεῖς.



¹ Καταβάντι δὲ αὐτῷ ἀπὸ τοῦ ὄρους ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοί. ² καὶ ἰδοὺ λεπρὸς ἐλθὼν προσεκύνει αὐτῷ λέγων· Κύριε, ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι. ³ καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ ὁ Ἰησοῦς λέγων· Θέλω, καθαρίσθητι· καὶ εὐθέως ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα. ⁴ καὶ λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ὅρα μηδενὶ εἴπῃς, ἀλλὰ ὕπαγε σεαυτὸν δεῖξον τῷ ἱερεῖ, καὶ προσένεγκε τὸ δῶρον ὃ προσέταξεν Μωσῆς, εἰς μαρτύριον αὐτοῖς.

²⁴ Θὰ ἀναγνωρίσω ὡς ἰδικούς μου ἐκείνους μόνον, ποὺ θὰ ἔχουν καλὰ καὶ ἐνάρετα ἔργα.Καθένας λοιπὸν ποὺ ἀκούει τοὺς λόγους μου αὐτοὺς καὶ ἐκτελεῖ αὐτούς, θὰ τὸν παραβάλω πρὸς ἄνδρα φρόνιμον, ποὺ ἔκτισε τὸ σπίτι του ἐπάνω εἰς τὴν πέτραν, εἰς τὸ στερεὸν δηλαδὴ καὶ ἀδιάσειστον θεμέλιον τῆς διδασκαλίας μου καὶ τοῦ παραδείγματός μου. ²⁵ Καὶ κατέβη ἡ βροχὴ εἰς τὴν στέγην τοῦ σπιτιοῦ καὶ ἦλθον τὰ ποτάμια τῆς νεροποντῆς εἰς τὰ θεμέλιά του, καὶ ἐφύσηξαν οἱ ἄνεμοι εἰς τοὺς τοίχους του, καὶ ἔπεσαν ἐπάνω εἰς τὸ σπίτι αὐτὸ καὶ δὲν ἐκρημνίσθη, διότι ἦτο θεμελιωμένον ἐπάνω εἰς τὴν πέτραν τῆς πίστεως καὶ τῆς ὑπακοῆς εἰς ἑμέ. ²⁶ Καὶ καθένας, ποὺ ἀκούει τοὺς λόγους μου αὐτοὺς καὶ δὲν τοὺς ἐκτελεῖ, θὰ εἶναι ὅμοιος πρὸς ἄνθρωπον ἀνόητον, ποὺ ἔκτισε τὸ σπίτι του ὄχι εἰς στερεὸν θεμέλιον, ἀλλ’ ἐπάνω εἰς τὴν ἄμμον. ²⁷ Καὶ κατέβη ἡ βροχὴ καὶ ἦλθαν τὰ ποτάμια, ποὺ σχηματίζονται ἀπὸ τὴν βροχήν, καὶ ἐφύσηξαν οἱ ἄνεμοι καὶ ἐκτύπησαν εἰς τὸ σπίτι ἐκεῖνο καὶ ἔπεσε.Καὶ ἦτο ἡ πτῶσις του ὁλοκληρωτικὴ καὶ πλήρης. ²⁸ Καὶ συνέβη, ὅταν ὁ Ἰησοῦς ἐτελείωσε τοὺς λόγους αὐτούς, τὰ πλήθη ἐπὶ πολλὴν ὥραν ἔμεναν ἐκστατικὰ καὶ ἔκπληκτα ἀπὸ τὴν διδασκαλίαν του. ²⁹ Διότι τοὺς ἐδίδασκε πάντοτε μὲ ἐξουσίαν καὶ κῦρος σὰν νομοθέτης καὶ κριτῆς καὶ αὐθεντικὸς γνώστης τῆς ἀληθείας καὶ ὅχι σὰν τοὺς γραμματεῖς, οἱ ὁποῖοι πρὸς βεβαίωσιν τῶν λεγομένων τοὺς ἀνεφέροντο εἰς τὸν νόμον ἢ εἰς τὰς παραδόσεις τῶν παλαιοτέρων.



¹ ‘Οταν δὲ κατέβη ἀπὸ τὸ ὅρος, τὸν ἠκολούθησαν πλήθη λαοῦ πολλά. ² Καὶ ἰδοὺ ἕνας λεπρὸς ἦλθε καὶ τὸν ἐπροσκύνει γονατιστὸς λέγων· Κύριε, ἐὰν θέλῃς, ἔχεις τὴν δύναμιν νὰ μὲ καθαρίσῃς ἀπὸ τὰς πληγὰς καὶ τὰ ἐξανθήματα τοῦ ἀκαθάρτου νοσήματός μου. ³ Καὶ ἀφοῦ ἄπλωσε τὴν χεῖρα του ὁ Ἰησοῦς, τὸν ἤγγισε λέγων· Θέλω, καθαρίσου.Καὶ ἀμέσως ἐκαθαρίσθῃ ἡ λέπρα του καὶ ἔγινε τελείως ὑγιὴς ὁ λεπρός. ⁴ Καὶ λέγει εἰς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς· πρόσεξε νὰ μὴν εἴπῃς εἰς κανένα τὸ θαῦμα τῆς θεραπείας σου, ἀλλὰ πήγαινε καὶ δεῖξε τὸν ἑαυτόν σου εἱς τὸν ἱερέα καὶ πρόσφερε τὸ δῶρον, ποὺ διέταξεν ὁ Μωϋσῆς, διὰ νὰ χρησιμεύσῃ ἡ ἐξέτασίς σου ἀπὸ τὸν ἱερέα καὶ ἡ προσφορὰ τοῦ δώρου σου ὡς μαρτυρία καὶ ἀπόδειξις εἰς τὸν ἱερέα καὶ εἰς τοὺς Ἰουδαίους, ὅτι καὶ σὺ ἐθεραπεύθης τελείους καὶ ἑγὼ δὲν ἦλθον νὰ καταλύσω τὸν νόμον.

²⁴ Ιδικός μου θα είναι κάθε ένας, ο οποίος ακούει με προσοχήν αυτούς τους λόγους μου και τους εφαρμόζει εις την ζωήν του, και τον οποίον εγώ παρομοιάζω με άνδρα συνέτον και φρόνιμον, που έκτισε το σπίτι του επάνω εις την πέτραν (εις θεμέλιον στερεόν και ασάλευτον δηλαδή θεμέλιον της διδασκαλίας μου)· ²⁵ και έπεσεν η βροχή και ξεχύθηκαν τα ποτάμια της νεροποντής και εφύσησαν οι ισχυροί άνεμοι και έπεσαν με ορμήν όλα επάνω στο σπίτι αυτό, και αυτό δεν εκρημνίσθη, διότι ήτο στερεά θεμελιωμένον επάνω εις την πέτραν της αληθινής και ζωντανής πίστεως. ²⁶ Και καθένας που ακούει αυτούς τους λόγους μου και δεν τους εφαρμόζει, θα είναι όμοιος με μωρόν άνθρωπον, ο οποίος έκτισε το σπίτι του εις την άμμον· ²⁷ και έπεσε η βροχή και ήρθαν τα ποτάμια και εφύσησαν ισχυροί οι άνεμοι και επέπεσαν με ορμήν στο σπίτι εκείνο, και το σπίτι εκρημνίσθη και η πτώσις του ήταν ολακληρωτική”. ²⁸ Οταν δε ετελείωσεν ο Ιησούς τους λόγους αυτούς, τα πλήθη έμειναν έκπληκτα δια την υψηλήν αυτήν διδασκαλίαν του. ²⁹ Διότι τους εδίδασκε με εξουσίαν και με κύρος, ως τέλειος διδάσκαλος και νομοθέτης και όχι όπως οι γραμματείς (που ενόθευαν και επεσκότιζαν την διδασκαλίαν με τας μωράς επινοήσεις της παραδόσεως των πρεσβυτέρων).



¹ Οταν δε ο Ιησούς κατέβηκε από το όρος, τον ηκολούθησαν πλήθη λαού. ² Και ιδού ένας λεπρός ήλθε εμπρός του και με ευλάβειαν πολλήν τον επροσκυνούσε λέγων· “Κυριε, εάν θέλης, ημπορείς να με καθαρίσης από την ανίατον και βασανιστικήν αυτήν λέπραν”. ³ Απλωσε δε ο Ιησούς το χέρι του, ήγγισε αυτόν και του είπε· “θέλω, καθαρίσου”. Και αμέσως εκαθαρίσθη εντελώς η λέπρα και αυτός έγινε υγιής. ⁴ Και λέγει προς αυτόν ο Ιησούς· “πρόσεχε, μη είπης εις κανένα τίποτε, αλλά πήγαινε, δείξε τον εαυτόν σου στον ιερέα και πρόσφερε την θυσίαν, που διατάσσει ο Μωϋσής, δια να πάρης από τον ιερέα την πιστοποίησιν ότι είσαι τελείως υγιής (και ότι έχστο δικαίωμα να επικοινωνής με τους άλλους ανθρώπους).